Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

turnieju, bo przywykliście być widzami mów, a słuchaczami
czynów; oceniacie przyszłość na podstawie pięknych moŜliwości,
jakie malują przed waszymi oczyma mówcy, a przeszłość
na podstawie tego, jak ją zręczni mówcy zgania, nie
tyle dając wiarę oczywistym faktom, ile słowom. Dajecie się teŜ
wspaniale omamiać nowinkom krasomówczym, a nie chcecie
iść za wypróbowaną radą — jesteście wciąŜ niewolnikami rzeczy
niezwykłych i lekcewaŜycie rzeczy znane. KaŜdy z was
chciałby przede wszystkim sam dobrze przemawiać, a jeśli tego
osiągnąć nie moŜe, to chciałby przynajmniej nie pozostać w tyle
za innymi mówcami i wykazać, Ŝe i on ma sąd wyrobiony. Dobremu
mówcy kaŜdy z was gotów przyklasnąć z góry i domyślać
się tego, co zostanie powiedziane, jednakowoŜ powoli
tylko zastanawia się nad tym, co w rzeczywistości z tych słów
wynika: moŜna powiedzieć, Ŝe szukamy czegoś zupełnie innego,
niŜ jest w rzeczywistości, w której Ŝyjemy, i nawet nad obecną
sytuacją w dostatecznej mierze się nie zastanawiamy; jednym
słowem, ulegając rozkoszy słuchania podobni jesteśmy raczej
do zaciekawionych słuchaczy sofistów niŜ do narodu, który radzi
nad sprawami państwa.
»Od tego chciałbym was odciągnąć i wykazać, Ŝe właśnie Mitylena
z wszystkich miast największą wam krzywdę wyrządziła,
Temu bowiem, kto nie mogąc znieść naszego panowania
albo ulegając przemocy nieprzyjaciół oderwał się od nas, mogę
przebaczyć; jeśli jednak uczyniło to państwo na obwarowanej
wyspie, które lękać się moŜe ataku naszych nieprzyjaciół jedynie
od strony morza, które mając własną flotę nie jest wobec
nich bezbronne, które ma niezawisłość i cieszy się naszym wyjątkowym
szacunkiem — to nie jest to nic innego tylko zamach,
a nie oderwanie się od nas. O oderwaniu się bowiem
moŜna mówić jedynie w stosunku do tych, którzy doznają
krzywd, oni zaś dąŜą razem z naszymi nieprzyjaciółmi do naszej
zguby: przecieŜ postąpili gorzej, niŜ gdyby w oparciu
o własne siły wypowiedzieli nam wojnę. Nie był przestrogą dla
nich ani los innych państw, które zbuntowały się przeciw nam
i zostały pokonane, ani dobrobyt, jakiego zaŜywają, nie zatrzy-