Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

ponezyjczycy byli śmielsi, łatwo mogliby byli tego dokonać
i przez blokadę doprowadzić do jeszcze większych niepokojów
w mieście albo przez uporczywe oblęŜenie zmusić flotę z Jonii,
by choć wrogo usposobiona do oligarchii, ruszyła na odsiecz
rodakom i całemu państwu; a wtedy Hellespont, Jonia, wyspy
po Eubeę i, rzec moŜna, całe w ogóle imperium ateńskie wpadłoby
w ręce Peloponezyjczyków. Ale nie tylko w tym jednym
wypadku, lecz i w wielu innych Lacedemończycy okazali się
najwygodniejszymi przeciwnikami dla Ateńczyków. Dzięki
temu bowiem, Ŝe najbardziej róŜnili się od nich charakterem
(Ateńczycy byli energiczni, Lacedemończycy powolni, Ateńczycy
przedsiębiorczy, Lacedemończycy bez inicjatywy), w wielu
dziedzinach, a zwłaszcza w wojnie morskiej wbrew woli dopomogli
Ateńczykom. Okazało się to na przykładzie Syraku
zańczyków: najbardziej zbliŜeni charakterem do Ateńczyków,
najlepiej teŜ wojnę przeciw nim prowadzili.
Ateńczycy, otrzymawszy te wiadomości, mimo wszystko obsadzili
załogą dwadzieścia okrętów i zwołali zgromadzenie lu
dowe, znowu jak dawniej na Pnyksie*. Na tym zgromadzeniu
obalono rządy Czterystu i uchwalono oddać władzę pięciu tysiącom
obywateli; naleŜeć mógł do nich kaŜdy, kogo stać było
na cięŜkie uzbrojenie. Zakazano równieŜ pod karą klątwy pobierać
za cokplwiek wynagrodzenie Ŝ kasy państwowej. Później
często jeszcze odbywały się róŜne zebrania na Pnyksie; powołano
tam nomotetów * i powzięto inne uchwały dotyczące
ustroju. Okazuje się, Ŝe wówczas po raz pierwszy, przynajmniej
za mojego Ŝycia, wprowadzili Ateńczycy najlepszy ustrój;
było to bowiem rozumne połączenie oligarchii i demokracji,
a zarazem pierwszy krok zmierzający do wydobycia państwa
z cięŜkiej sytuacji, w jakiej się znalazło. Uchwalono równieŜ
odwołać z wygnania Alkibiadesa, a razem z nim i innych emigrantów.
Wysławszy posłów, zwrócono się zarówno do niego
jak i do wojska na Samos z wezwaniem do energicznego działania.
W czasie tego przewrotu Pejzander, Aleksykles i najwybitniejsi
oligarchowie schronili się od razu do Dekelei; jedynie