Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

azie nawrót jej nie był śmiertelny. UwaŜano ich powszechnie
za szczęśliwych, a i oni sami równieŜ byli uradowani Ŝywiąc
nieuzasadnioną nadzieję, Ŝe w przyszłości Ŝadna inna choroba
ich nie zmoŜe.
Prócz tego nieszczęścia dokuczała Ateńczykom takŜe przeprowadzka
ludzi ze wsi do miasta; była ona w niemniejszym stopniu
dokuczliwa dla przybyszów co dla mieszkańców miasta.
Z braku mieszkań ludzie tłoczyli się w dusznych barakach —
a było to lato — i umierali w zupełnym chaosie; trupy leŜały
stosami, chorzy tarzali się po ulicach i wokół źródeł na pół Ŝywi
z pragnienia. TakŜe świątynie, gdzie mieszkali, pełne były
trupów; ludzie umierali tam na miejscu. Kiedy zaś zło szalało
z ogromną siłą, a nikt nie wiedział, co będzie dalej, zaczęto lekcewaŜyć
na równi prawa boskie i ludzkie. Odrzucono wszystkie
zwyczaje pogrzebowe, których się dawniej trzymano; kaŜdy
grzebał trupy, jak mógł. Wielu z powodu licznych wypadków
śmierci w rodzinie nie miało środków do palenia zmarłych
i wpadło po prostu w bezwstyd; kiedy bowiem kto inny zbudował
stos, uprzedzali go i połoŜywszy na nim swego zmarłego
podpalali; inni zaś, kiedy cudzy stos się palił, dorzucali zwłoki
swego bliskiego i odchodzili.
Zaraza była pierwszym hasłem do szerzenia w mieście takŜe
innego rodzaju bezprawia. Dawniej oddawano się uŜyciu po
kryjomu, teraz jawnie korzystano z chwili widząc, jak szybko
umierają bogacze, a ich majątki przejmują biedni. KaŜdy chciał
prędko i przyjemnie uŜyć Ŝycia uwaŜając zarówno Ŝycie jak
pieniądze za coś krótkotrwałego. Nikt nie miał ochoty trudzić
się dla cnoty; uwaŜał bowiem, Ŝe nie wiadomo, czy nie umrze
wcześniej, nim ją osiągnie; uchodziło za piękne i poŜyteczne to,
co było przyjemne i słuŜyło rozkoszy. Ani obawa przed bogami,
ani Ŝadne prawa ludzkie nie krępowały nikogo. Jeśli
idzie o bogów, ludzie uwaŜali, Ŝe poboŜność tak samo nie ma
Ŝadnego znaczenia, jak i obojętność religijna; widzieli bowiem,
Ŝe wszyscy na równi giną. Z pogwałcenia zaś praw ludzkich nikt
sobie nic nie robił, bo nikt nie był pewien, czy doczeka wymiaru
sprawiedliwości; o wiele cięŜszy wyrok wisiał nad nim juŜ teraz