Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

przyjdzie wam walczyć i jak bardzo róŜni są od was Ateńczycy.
Poszukują oni stale nowości, szybko tworzą nowe plany i szybko
przeprowadzają to, na co się zdecydują: wy zaś chcecie zachować
swój stan posiadania, niechętnie snujecie plany i nie przeprowadzacie
nawet rzeczy koniecznych. Z drugiej znów strony
waŜą się oni na rzeczy przerastające ich siły, są śmiałkami nie
liczącymi się z rozumem, pełnymi nadziei w cięŜkich chwilach;
wasz charakter objawia się w tym, Ŝe mniej przejawiacie
działalności, niŜ was na to stać, nie macie wiary nawet w sytuacjach
zupełnie pewnych i skłonni jesteście przypuszczać, Ŝe
się nigdy z trudnego połoŜenia nie wywikłacie. I tak stoją oni —
zdecydowani, naprzeciw was — niezdecydowanych; oni chętnie
przemierzają świat, wy chętnie pozostajecie w domu. Ateńczycy
sądzą, Ŝe puszczając się na obczyznę coś zdobędą, wy zaś,
Ŝe przez przedsiębiorczość stracicie to, co posiadacie. Ateńczycy
odnosząc zwycięstwo nad nieprzyjaciółmi wyzyskują je do ostateczności,
a ponosząc klęskę nie dadzą się ostatecznie pokonać.
Prócz tego w słuŜbie dla ojczyzny najniŜszą cenę ma u nich ciało,
które składają w ofierze jakby coś obcego, najwyŜszą zaś —
umysł jako najcenniejsze dobro. JeŜeli przeprowadzenie jakiegoś
planu nie powiedzie im się, sądzą, Ŝe stracili coś, co juŜ
posiadali, a jeŜeli uda im się coś osiągnąć, uwaŜają to za drobiazg
w porównaniu z tym, co pozostaje jeszcze do osiągnięcia.
JeŜeli zaś coś im się nie uda, brak powodzenia nagradzają sobie
nową nadzieją; tylko u nich plan osiągnięcia czegoś i samo
osiągnięcie zbiega się w czasie ze sobą, poniewaŜ tak szybko
przeprowadzają swe plany. Nad tym wszystkim trudzą się
przez całe Ŝycie wśród mozołów i niebezpieczeństw i w bardzo
małym stopniu korzystają z tego, co posiadają, bo wciąŜ dąŜą
do nowych zdobyczy. Prawdziwym świętem dla nich jest wykonywanie
obowiązków, a nieszczęściem raczej bierny spokój
niŜ pełna trudu działalność: gdyby więc ktoś określił ich pokrótce
jako ludzi, którzy po to istnieją na świecie, Ŝeby ani sami
nie zaznali spokoju, ani innym nie pozwolili go zaznać, to określenie
takie byłoby trafne.