Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

More documents

Recommendations

Info

odnieść zupełnego zwycięstwa i objąć wszystkich Greków. Najlepszym zaś dowodem jest Homer: chociaŜ bowiem Ŝył w czasach znacznie późniejszych od walk pod Troją, nigdy nie uŜył tej nazwy na określenie wszystkich Greków, lecz jedynie na określenie tych, którzy przybyli z Achillesem z Ftiotydy i którzy w istocie byli pierwszymi Hellenami; innych zaś Greków nazywa w swoich epopejach Danaami, Argiwczykami i Achajami. Ale takŜe nie mówi nic o „barbarzyńcach" *, jak mi się zdaje, dlatego Ŝe i „Hellenowie" nie byli jeszcze wtedy odróŜnieni i objęci wspólną nazwą w przeciwieństwie do innych narodów. Ci więc, którzy kolejno przyjmowali nazwę Hellenów — początkowo te miasta, które się nawzajem rozumiały, a w końcu wszyscy — z powodu słabości i małej łączności wzajemnej wspólnie nie dokonali niczego przed wojną trojańską. A i na tę wyprawę wyruszyli dopiero po dłuŜszym oswajaniu się z morzem. Pierwszy bowiem, jak słyszymy, miał flotę Minos. Panował on nad przewaŜającą częścią morza zwanego dziś Helleńskim, sprawował teŜ władzę nad Cykladami; większą ich część pierwszy skolonizował wypędziwszy Karów i synów swych ustanowiwszy panami. Oczywiście, w miarę swych moŜliwości, tępił równieŜ piratów na morzu, aby dochody tym pewniej do niego płynęły. Dawni bowiem Hellenowie i ci spośród barbarzyńców, którzy mieszkali nad morzem i na wyspach, skoro zaczęli częściej na okrętach do siebie docierać, zajęli się korsarstwem. Wodzami tych wypraw były jednostki moŜne, które podejmowały je dla zysku osobistego i w celu zapewnienia biednym środków utrzymania. Napadając na miasta otwarte i załoŜone na sposób wsi — grabili je i stąd czerpali główne środki do Ŝycia. Zajęcie to nie przynosiło Ŝadnej ujmy, a raczej nawet trochę sławy. Świadczyć o tym mogą i dzisiaj jeszcze ci mieszkańcy lądu stałego, dla których chlubą jest zręczne wykonywanie tego rzemiosła, jak równieŜ i dawni poeci, u których ludzie stale w jednakowy sposób zapytują przyjeŜdŜających, czy nie są korsarzami; dowodzi to, Ŝe ani zapytywani nie uwaŜają tego zajęcia za ha-
niebne, ani pytający nie chcą tamtych obrazić. Napadali na siebie równieŜ i na lądzie. I po dziś dzień tym dawnym trybem Ŝyje wielka część Hellady, jak Lokrowie Odzolijscy, Etolo wie, Akarnańczycy i inni mieszkańcy tamtejszego lądu stałego. TakŜe zwyczaj noszenia broni pozostał tym mieszkańcom Z czasów dawnego Ŝycia zbójeckiego. Wszyscy mieszkańcy Hellady chodzili pod bronią w owych dawnych czasach ze względu na nie obwarowane siedziby i brak bezpieczeństwa na drogach; całe w ogóle Ŝycie spędzali z bronią, tak jak barbarzyńcy. Te okolice Hellady, które jeszcze obecnie Ŝyją w ten sposób, świadczą, Ŝe kiedyś podobny zwyczaj panował powszechnie. Spośród Hellenów pierwsi odłoŜyli broń Ateńczycy i zarzuciwszy twardy tryb Ŝycia przyjęli wytworniejsze obyczaje. I nie tak dawne to czasy, kiedy u Ateńczyków starsi ludzie ze sfer zamoŜniejszych przestali nosić wykwintne lniane chitony* i upinać włosy w warkocz przy pomocy złotych spinek w kształcie świerszczy; takŜe i u Jończyków z powodu ich pokrewieństwa szczepowego z Ateńczykami długo się ten zwyczaj wśród starszych ludzi utrzymał. Krótkiego natomiast stroju i takiego, jaki się dzisiaj nosi, pierwsi zaczęli uŜywać Lacedemończycy; zresztą i pod innymi względami ludzie zamoŜniejsi najbardziej zbliŜyli się tam w sposobie Ŝycia do ludu. Lacedemończycy teŜ pierwsi obnaŜyli ciało i rozebrawszy się do naga zaczęli przy ćwiczeniach gimnastycznych nacierać je oliwą; w dawnych zaś czasach nawet na igrzyskach olimpijskich zawodnicy walczyli z opaskami na biodrach; ten zwyczaj ustał dopiero niedawno. Jeszcze i teraz niektórzy barbarzyńcy, a przede wszystkim Azjaci, stają do zawodów pięściarskich i atletycznych w przepaskach na biodrach. Wiele jeszcze innych dowodów moŜna by przytoczyć na to, Ŝe w dawnej Helladzie panowały obyczaje podobne tym, jakie dziś istnieją wśród barbarzyńców. ZałoŜone w nowszych czasach miasta, które wraz z rozwojem Ŝeglugi doszły do większej zamoŜności, budowano na samym wybrzeŜu morskim i opasywano murami. Miasta te zajmowały międzymorza zarówno ze względów handlowych jak
Page 1 and 2: T U K I D Y D E S WOJNA PELOPONESKA
Page 3: wiadomo, czy ktoś obcy się nie po
Page 7 and 8: gnaniu, wypędzony przez ojca z pow
Page 9 and 10: twem ani łupiestwem, bez przerwy p
Page 11 and 12: w wojnie z Ajginetami, a równocze
Page 13 and 14: nie o to, aŜeby zgodnie z ich inte
Page 15 and 16: i nie zamienili w pustynią tylu mi
Page 17 and 18: mała; w chwili wybuchu wojny mieli
Page 19 and 20: w Aktion w ziemi anaktoryjskiej, gd
Page 21 and 22: mi i Ŝe grozi nam niebezpieczeńst
Page 23 and 24: i to jest najpewniejszą rękojmią
Page 25 and 26: się większości naszych kolonii p
Page 27 and 28: okrętów wojennych na wojnę z Ajg
Page 29 and 30: pięćdziesiąt okrętów. Okrętó
Page 31 and 32: tracili czasu na holowanie uszkodzo
Page 33 and 34: Korkirze albo przeciw jakiejkolwiek
Page 35 and 36: Macedonii i Potidai, a z drugiej st
Page 37 and 38: Kiedy zaś Arysteus wracając z po
Page 39 and 40: innymi Megaryjczycy. Wymienili wiel
Page 41 and 42: przyjdzie wam walczyć i jak bardzo
Page 43 and 44: postanowili wystąpić na zgromadze
Page 45 and 46: ionych, nie moglibyście stoczyć b
Page 47 and 48: skich, przez krótki czas swojej he
Page 49 and 50: nie groŜąc zanadto wojną, ale z
Page 51 and 52: się na to godzą, nie wypada przec
Page 53 and 54: Lacedemończycy zaś dowiedziawszy
Page 55 and 56:
udał. Tymczasem posłowie obu stro
Page 57 and 58:
okrętów; powodem przez nich podaw
Page 59 and 60:
i Ajtaja zbuntowali się i obsadzil
Page 61 and 62:
pomagali Epidauryjczykom i Koryntyj
Page 63 and 64:
nad Egiptem panowali Ateńczycy. Wo
Page 65 and 66:
jednakŜe na podstawie układu dost
Page 67 and 68:
W niewiele lat później zaszły op
Page 69 and 70:
nać od Ateńczyków na swoją stro
Page 71 and 72:
wojną! Niech was nie zraŜa bezpo
Page 73 and 74:
to, Ŝe zostanie okryty niesławą
Page 75 and 76:
Lacedemończycy odwołali go do kra
Page 77 and 78:
Ŝe mu się nic nie stanie, jeśli
Page 79 and 80:
kles, nie znany nikomu na okręcie,
Page 81 and 82:
którzy przybyli z Lacedemonu, Ramf
Page 83 and 84:
a róŜnią się między sobą poch
Page 85 and 86:
zniszczenia tych wszystkich dóbr m
Page 87 and 88:
KSIĘGA DRUGA Od tej chwili zaczyna
Page 89 and 90:
oślep wśród błota i ciemności
Page 91 and 92:
się równieŜ z neutralnymi państ
Page 93 and 94:
przygotowaniu jak obecnie, gdyŜ id
Page 95 and 96:
przygotować się do wojny, ze wsi
Page 97 and 98:
Ŝe świątynie wszystkich bogów z
Page 99 and 100:
wyruszyli stamtąd i mniej więcej
Page 101 and 102:
ła z dawnego przymierza ateńsko-t
Page 103 and 104:
Ajgineci wyświadczyli Lacedemończ
Page 105 and 106:
Następnej zimy Akarnańczyk Euarch
Page 107 and 108:
i wojny. Lecz ani o tych czynach wo
Page 109 and 110:
osobistymi, a ci, którzy ogranicza
Page 111 and 112:
czyć i cierpieć, niŜ ustąpić i
Page 113 and 114:
dając poŜyteczną nagrodę ofiaro
Page 115 and 116:
W ogóle zaraza ta przewyŜszała w
Page 117 and 118:
w postaci zarazy, dlatego kaŜdy ch
Page 119 and 120:
liczby czterech tysięcy; dawniej z
Page 121 and 122:
się zdaje, nigdy dotychczas nie u
Page 123 and 124:
wojnach prowadzonych czy to przeciw
Page 125 and 126:
wała, jak równieŜ synowi króla
Page 127 and 128:
podjęli tę wyprawę, o której w
Page 129 and 130:
koju na waszej ziemi i nie przyłą
Page 131 and 132:
wpadli na taki pomysł: zrobili dzi
Page 133 and 134:
hoplitów i dwustu jeźdźców prze
Page 135 and 136:
kaŜdy stał na straŜy swych posia
Page 137 and 138:
atak. Formion jednak zabronił atak
Page 139 and 140:
wując do bitwy. Peloponezyjczycy b
Page 141 and 142:
większość sprzymierzeńców prow
Page 143 and 144:
prawym skrzydle ścigało owych jed
Page 145 and 146:
Gdyby teŜ Peloponezyjczycy działa
Page 147 and 148:
dygnitarzom i szlachcie odryskiej.
Page 149 and 150:
zyskało drogą układów. Przechod
Page 151 and 152:
w czasie jego długich wędrówek p
Page 153 and 154:
Ateńczycy, udręczeni zarazą i wo
Page 155 and 156:
punktem, w którym zbierały się n
Page 157 and 158:
wstrzymuje się od tego w świadomo
Page 159 and 160:
się do was przyłączy, i unikniec
Page 161 and 162:
W ten sposób silnie zablokowano Mi
Page 163 and 164:
ającego się na fortyfikację. Pod
Page 165 and 166:
cami wpadli do Attyki. Zrobili to w
Page 167 and 168:
Ŝe takŜe Pissutnes da się namów
Page 169 and 170:
dzono i w przystępie gniewu powzi
Page 171 and 172:
turnieju, bo przywykliście być wi
Page 173 and 174:
szkodę, lecz w pełni świadomośc
Page 175 and 176:
dobrzy mówcy, gdyŜ w ten sposób
Page 177 and 178:
temu kres połoŜyło, bo przecieŜ
Page 179 and 180:
trzeba na to przymknąć oczy, aŜe
Page 181 and 182:
ezsilność nie chciał brać miast
Page 183 and 184:
Ateńczyków na wasze wezwanie, to
Page 185 and 186:
godne. Odwdzięczcie się im w spos
Page 187 and 188:
mogła im ani nasza rzekoma nieuczc
Page 189 and 190:
ściliście bowiem to przymierze i
Page 191 and 192:
z jakŜe uzasadnioną prośbą do w
Page 193 and 194:
tego, Ŝe namówieni przez Koryntyj
Page 195 and 196:
on do ugody, według której dziesi
Page 197 and 198:
Partia ludowa w Korkirze tak obawia
Page 199 and 200:
znajdował posłuch, ten, kto się
Page 201 and 202:
pociąg do ich zgwałcenia, okazał
Page 203 and 204:
szedł do skutku. W okresie tych w
Page 205 and 206:
ochotę, z wyjątkiem Jończyków,
Page 207 and 208:
do nich uzbrojeni, obznajomieni byl
Page 209 and 210:
kładników i do tego samego nakło
Page 211 and 212:
Ale na Delos, Fojbosie, najwięcej
Page 213 and 214:
Zaraz z brzaskiem dnia połączone
Page 215 and 216:
tychmiast część swego wojska, Ŝ
Page 217 and 218:
helleńskich podczas obecnej wojny
Page 219 and 220:
KSIĘGA CZWARTA Następnego lata, w
Page 221 and 222:
wyszukiwali tylko najodpowiedniejsz
Page 223 and 224:
leŜało spodziewać ze względu na
Page 225 and 226:
ówno od strony lądu jak i od stro
Page 227 and 228:
a Ateńczycy, mając świadomość
Page 229 and 230:
»Najłatwiej zaś przekonać się
Page 231 and 232:
zaś mając w swej mocy załogą Sf
Page 233 and 234:
odpłynęli, kaŜdy do swego własn
Page 235 and 236:
TakŜe nurkowie płynęli pod wodą
Page 237 and 238:
sprzymierzeńców i wydawał potrze
Page 239 and 240:
myśl, Ŝe idą walczyć z Lacedemo
Page 241 and 242:
warzyszami oświadczył, Ŝe pragni
Page 243 and 244:
dzącymi ze szczepu eolskiego; na w
Page 245 and 246:
dzili załogą i pustoszyli ziemię
Page 247 and 248:
do Lacedemonu. Po sprowadzeniu go d
Page 249 and 250:
hoplitów i wzmogli w ogóle czujno
Page 251 and 252:
ności, jakie ona z sobą niesie, d
Page 253 and 254:
cia sławy i świetności, i wielu
Page 255 and 256:
wych jak i niemoŜliwych, przy nak
Page 257 and 258:
dali otwarcia bram i podjęcia walk
Page 259 and 260:
ny, której się sprzyja, ale dopie
Page 261 and 262:
stu ludzi. Zmusiwszy lud do jawnego
Page 263 and 264:
Przez Tessalię bowiem w ogóle tru
Page 265 and 266:
wiele z nich oderwać od Ateńczyk
Page 267 and 268:
y to dla nas ciosem, gdybyście byl
Page 269 and 270:
większości Hellenów. Zastanówci
Page 271 and 272:
wiem zasadnicza róŜnica w tym, cz
Page 273 and 274:
dojść do starcia, strateg Hippokr
Page 275 and 276:
z początku przyszli tam jako obcy.
Page 277 and 278:
i nad całą tą częścią Tracji,
Page 279 and 280:
anych wśród sprzymierzeńców na
Page 281 and 282:
Lacedemończyków. Ateńczycy dowie
Page 283 and 284:
Z nastaniem dnia Brazydas trzymają
Page 285 and 286:
sposób równowagę sił, jeńcy ci
Page 287 and 288:
Amfias, syn Eupalidasa, ze strony a
Page 289 and 290:
sprawcy powstania, których było n
Page 291 and 292:
karni i na podstawie tego, co ja wi
Page 293 and 294:
Brazydas wycofawszy się z Macedoni
Page 295 and 296:
drogą lądową przeprowadzić posi
Page 297 and 298:
KSIĘGA P IĄTA Następnego lata, p
Page 299 and 300:
sto i przenieśli się do warowni z
Page 301 and 302:
popełnił błąd nie wziąwszy mac
Page 303 and 304:
i rozkaz cofania się ku lewemu skr
Page 305 and 306:
przeprowadzać planów Brazydasa. N
Page 307 and 308:
z Attyki. Ze strachu więc przed La
Page 309 and 310:
oraz tych, których Brazydas tam pr
Page 311 and 312:
chyba Ŝe zostanie zawarty na spraw
Page 313 and 314:
kiedy Lacedemończycy i ich sprzymi
Page 315 and 316:
mokratyczny. Po oderwaniu się Mant
Page 317 and 318:
które od nich odpadło, i powoływ
Page 319 and 320:
Tego samego lata Diończycy zajęli
Page 321 and 322:
pozycje przekazane im przez Argiwcz
Page 323 and 324:
Peloponezie, jak najszybciej wysła
Page 325 and 326:
tychmiast na własną rękę wypraw
Page 327 and 328:
wrą przymierze z Argiwczykami i ic
Page 329 and 330:
Argiwczycy zaś, Elejczycy i Mantyn
Page 331 and 332:
tam takŜe posłowie lacedemońscy,
Page 333 and 334:
tęga Alkibiadesa, kiedy jednak oka
Page 335 and 336:
mykali im drogę do miasta Lacedemo
Page 337 and 338:
ciw Tegei. Mantynejczyków poparli
Page 339 and 340:
Nazajutrz Argiwczycy i sprzymierze
Page 341 and 342:
Zaczęła się bitwa. Argiwczycy i
Page 343 and 344:
nęła, natomiast z doborowego oddz
Page 345 and 346:
demońskich. Jeśli Lacedemończycy
Page 347 and 348:
ludzi, ruszyli na wspólną wypraw
Page 349 and 350:
słali posłów, którzy mieli poro
Page 351 and 352:
Ateńczycy: »Owszem, gdyŜ poddaj
Page 353 and 354:
siłami przeciwko waszej potędze i
Page 355 and 356:
porządzacie w obecnej sytuacji, s
Page 357 and 358:
ateńskich, gdzie była niewielka z
Page 359 and 360:
przybyli na łodziach na Sycylię i
Page 361 and 362:
chalkidyjskich; prócz tego zamiesz
Page 363 and 364:
Zaraz z początkiem wiosny wrócili
Page 365 and 366:
»Pokonawszy zbuntowanych, mogliby
Page 367 and 368:
pytania się Ateńczyków sami tę
Page 369 and 370:
się, czy w Ŝyciu publicznym ustę
Page 371 and 372:
o pokój, jaki w tej chwili panuje,
Page 373 and 374:
jaznej, wszystko z łatwością mog
Page 375 and 376:
lepsze dla państwa ateńskiego. Wn
Page 377 and 378:
szała jeszcze nigdy tak kosztowna
Page 379 and 380:
sposób przy uŜyciu posiadanych ś
Page 381 and 382:
nawet przeraŜeni niespodziewanym o
Page 383 and 384:
»Lecz o tym wszystkim, równie dob
Page 385 and 386:
opatrzone w konie, broń i inne rze
Page 387 and 388:
Trzy okręty wysłane uprzednio do
Page 389 and 390:
i leŜące w niewielkiej odległoś
Page 391 and 392:
sami Ateńczycy niedokładnie przed
Page 393 and 394:
tylko odwaŜą się na pierwszy kro
Page 395 and 396:
zaprzeczać i poddać się przewodo
Page 397 and 398:
Zaraz z początkiem następnej zimy
Page 399 and 400:
przeszkadzał. Pierwsza zjawiła si
Page 401 and 402:
zęsisty. Przejęło to jeszcze wi
Page 403 and 404:
nakŜe planowana zdrada nie doszła
Page 405 and 406:
Sycylię wolnymi Dorami, przybyszam
Page 407 and 408:
ezpieczeństwo. Prawnie moŜe to i
Page 409 and 410:
»Niechaj zaś nikt nam nie zarzuca
Page 411 and 412:
klęskę, to na pewno przyjdzie tak
Page 413 and 414:
sząc o pomoc dla pobratymców. Kor
Page 415 and 416:
»Tak więc usłyszeliście o celac
Page 417 and 418:
Tak przemówił Alkibiades. Lacedem
Page 419 and 420:
lądu Tapsos, czekali spokojnie; pi
Page 421 and 422:
z miasta, druga, pod wodzą drugieg
Page 423 and 424:
po śmierci Lamachosa jedynym wodze
Page 425 and 426:
KSIĘGA SIÓDMA Gilippos i Piten na
Page 427 and 428:
tę propozycję i odprawili herolda
Page 429 and 430:
kował, nie wolno im patrzeć, oboj
Page 431 and 432:
sił uŜyć przeciw nieprzyjacielow
Page 433 and 434:
wodu choroby nerek nie mogę tu dł
Page 435 and 436:
oddalona jest najwyŜej o dwadzieś
Page 437 and 438:
ny długo stawiały opór: jedni pr
Page 439 and 440:
I te pale usunęli jednak opłaceni
Page 441 and 442:
ateńskim, Ateńczycy nie tylko nie
Page 443 and 444:
mowali Ateńczycy. Kiedy przebywał
Page 445 and 446:
tyjczyk Poliantes. Ateńczycy wypł
Page 447 and 448:
obóz, Syrakuzańczycy natomiast b
Page 449 and 450:
dalsza zwłoka naraziłaby ich na w
Page 451 and 452:
nie z planem przygotowywał atak na
Page 453 and 454:
yło wąskie, tak Ŝe podczas uciec
Page 455 and 456:
armia ich opiera się raczej na och
Page 457 and 458:
Tego dnia wojsko syrakuzańskie si
Page 459 and 460:
nie weźmie pod uwagę tej liczby,
Page 461 and 462:
czycy i większa część Sykulów;
Page 463 and 464:
niej lękają się niepowodzenia. W
Page 465 and 466:
przestrzeni skórą, tak aby zarzuc
Page 467 and 468:
nych: wydawało mu się, Ŝe wszęd
Page 469 and 470:
pogorszyła. PoniewaŜ zaś cały l
Page 471 and 472:
donosili mu o tym, co się w mieśc
Page 473 and 474:
cię przecieŜ, do czego mnie dopro
Page 475 and 476:
które lecąc ze stromego pagórka
Page 477 and 478:
Ostrzeliwując Ateńczyków zewszą
Page 479 and 480:
największa i najokrutniejsza rzeź
Page 481 and 482:
KSIĘGA ÓSMA Kiedy wieść o tym d
Page 483 and 484:
sami i Beoci mieli z tego dostarczy
Page 485 and 486:
tami i ErytrejeŜykami i uchwalili
Page 487 and 488:
udało się uszkodzić na lądzie w
Page 489 and 490:
osiem okrętów, które pod wodzą
Page 491 and 492:
tem odpłynąć, udali się do Dios
Page 493 and 494:
prawić się na Hellespont, rozesz
Page 495 and 496:
loponezu. Głównie bowiem za spraw
Page 497 and 498:
wypłacił załodze wszystkich okr
Page 499 and 500:
od razu tam wyruszył i omal Ŝe ni
Page 501 and 502:
Po zawarciu tego układu Terymenes
Page 503 and 504:
trzęsienie ziemi. Mieszkańcy mias
Page 505 and 506:
me dochodzącą do trzydziestu dwó
Page 507 and 508:
Alkibiades zaś dawał te rady, gdy
Page 509 and 510:
lacedemońskiego Astiochosa, który
Page 511 and 512:
niędzy, Ateńczycy zaś pieniędzy
Page 513 and 514:
wiele. Ateńczycy uznawszy te warun
Page 515 and 516:
ta, który razem z Antystenesem prz
Page 517 and 518:
Pejzander, płynąc z posłami, sto
Page 519 and 520:
nie podejmował, lecz kaŜdemu, kto
Page 521 and 522:
zdobyli sprzęt bojowy i zawładnę
Page 523 and 524:
i Ŝe powstał plan, by krewnych ws
Page 525 and 526:
nie sprowadza, a flotę peloponesk
Page 527 and 528:
i oddali mu nadzór nad wszystkim.
Page 529 and 530:
Posłowie, wysłani przez Radę Czt
Page 531 and 532:
Tyssafernes pragnął ich wyniszczy
Page 533 and 534:
twierdził Teramenes i jego zwolenn
Page 535 and 536:
tych samych przekonań, udał się
Page 537 and 538:
płynął z okrętami z Oropos, odl
Page 539 and 540:
Arystarch, który był wtedy strate
Page 541 and 542:
Stamtąd wypłynęli jeszcze głęb
Page 543 and 544:
skrzydła i zwrócili się przeciwk
Page 545 and 546:
Atenom zebrać większe od niego ko
Page 547 and 548:
Str. 7 Filoktet: król Tessalii, je
Page 549 and 550:
olnictwem, handlem i przemysłem. C
Page 551 and 552:
Str. 98 przed czternastu laty: w r.
Page 553 and 554:
i Peloponezie: Megary z jej portami
Page 555 and 556:
Str. 360 Cyklopi i Lajstrygonowie:
show all

Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?