Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

nie o to, aŜeby zgodnie z ich interesem, ustrój u sprzymierzeńców
był oligarchiczny*. Ateńczycy zaś zabrali z biegiem
czasu okręty swoim sprzymierzeńcom z wyjątkiem Chiotów
i Lesbijczyków i ustanowiwszy daninę kazali ją wszystkim płacić.
W ten sposób ich własne wyposaŜenie wojenne, z jakim wyruszali
na obecną wojnę, było większe od tego, jakie mieli kie
dykolwiek w czasach najwyŜszego rozkwitu razem ze swoimi
sprzymierzeńcami, gdy siły ich nie były jeszcze uszczuplone.
Taki oto obraz staroŜytności starałem się ustalić na podstawie
przeprowadzonych poszukiwań; zresztą trudno jest dawać
wiarę kaŜdemu dowolnemu świadectwu. Tradycję ustną
o dawnych wypadkach przyjmują ludzie bezkrytycznie, nawet
jeśli odnosi się do ich własnego kraju. I tak mnóstwo Ateńczyków
myśli, Ŝe Hipparch zginął z ręki Harmodiosa i Arystogej
tona* juŜ jako tyran; nie wiedzą, Ŝe rządy sprawował wówczas
Hippias jako najstarszy syn Pizystrata, a Hipparch i Tessalos
byli jego braćmi. Harmodios i Arystogejton w owym dniu, gdy
juŜ mieli wykonać zamach, powzięli podejrzenie, Ŝe ktoś z wtajemniczonych
uprzedził Hippiasa, i wstrzymali się od zamachu
na niego. Chcąc zaś, zanim ich schwytają, dokonać jeszcze jakiegoś
ryzykownego czynu, zabili Hipparcha napotkawszy go
w chwili, gdy przygotowywał procesję panatenajską* koło
świątyni zwanej Leokorion*. TakŜe o wielu innych sprawach,
i to współczesnych, a nie dawnych i zatartych w pamięci, mają
Hellenowie fałszywe wyobraŜenia; i tak na przykład myślą, Ŝe
królowie lacedemońscy oddają przy głosowaniu po dwa głosy,
a nie jeden, albo Ŝe Lacedemończycy mają tzw. oddział pitań
ski*, który nigdy w ogóle nie istniał. Tak to większość niewiele
troszczy się o znalezienie prawdy i raczej skłonna jest przyjmować
gotowe opinie.
JednakŜe nie zbłądziłby ten, kto by na podstawie wyŜej
przytoczonych dowodów nabrał przekonania, Ŝe właśnie tak
było, jak to przedstawiłem, i nie powinien ufać poetom, którzy
upiększali i wyolbrzymiali przeszłość, ani teŜ logografom, którzy
przedstawiali wypadki w sposób raczej interesujący niŜ prawdziwy.
Są to bowiem rzeczy nie dające się udowodnić i takie,