Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

większość sprzymierzeńców prowadzą do walki wbrew ich woli,
gdyŜ po takiej klęsce nie odwaŜyliby się dobrowolnie na powtórną
bitwę. Nie bójcie się więc ich odwagi. To wy raczej
wzbudzacie w nich o wiele większy i bardziej uzasadniony lęk,
dlatego Ŝeście ich juŜ raz pobili; nie mogę teŜ sobie wyobrazić,
Ŝebyście występowali przeciw nim nie mając zamiaru dokonać
czegoś niezwykłego. Najczęściej bowiem przeciwnik, który
uwaŜa się za równego, tak jak oni właśnie rusza do walki ufny
raczej w swoją siłę niŜ odwagę; jeśli natomiast z własnej woli
podejmuje walkę strona słabsza liczebnie, to wykazuje wielką
i niezachwianą siłę ducha. Z tego zdają sobie sprawę nasi nieprzyjaciele;
ta właśnie niezwykłość naszej postawy więcej
ich lękiem przejmuje, niŜ gdybyśmy z równymi siłami stanęli
do walki. Wiele juŜ wojsk uległo słabszemu nieprzyjacielowi
z braku doświadczenia, niekiedy teŜ wskutek tchórzostwa;
od obu tych rzeczy jesteśmy wolni. Z własnej chęci nie przyjmę
bitwy w zatoce ani sam do niej nie wpłynę. Widzę bowiem,
Ŝe dla niewielkiej floty, choćby nawet mającej doświadczonych
wioślarzy i najlepsze okręty, nie jest rzeczą korzystną
walczyć w ciasnocie przeciw wielkiej ilości okrętów, choćby
i źle wyćwiczonych. Nie mogąc bowiem z daleka objąć okiem
nieprzyjaciela niesposób ani prawidłowo przeprowadzić ataku,
ani w opresji w porę się wycofać, nie podobna przełamać szyków
nieprzyjacielskich ani dokonać obrotów, co jest właściwym
zadaniem lekkich okrętów, lecz z konieczności bitwa morska
zamienia się na bitwę lądową, a wtedy liczniejsza flota ma
przewagę. Nad tym będę czuwał w miarę moŜliwości; wy zaś
czekajcie w porządku przy okrętach i dokładnie wykonujcie
rozkazy, bo nieprzyjaciel jest bardzo blisko. W boju zachowujcie
przede wszystkim porządek i ciszę, gdyŜ jest to zawsze
waŜne na wojnie, a szczególnie w czasie bitwy morskiej,
i walczcie z nieprzyjacielem w sposób godny waszych poprzednich
czynów. Jest to bitwa rozstrzygająca dla was; albo zniweczy
nadzieje, jakie wiąŜą Peloponezyjczycy ze swą flotą, albo
nauczy Ateńczyków lękać się o ich panowanie na morzu. Przypominam
ponownie, Ŝe wielu z nich juŜ raz pokonaliście, a lu-