Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

Tego lata według powszechnej opinii nie występowały prawie
wcale zwykłe choroby; jeśli nawet ktoś zachorował na coś, choroba
ta przechodziła potem w zarazę. Ludzie w pełni zdrowia
zapadali na nią nagle i bez Ŝadnej przyczyny. Pierwszym objawem
była silnie rozpalona głowa, oczy zaczerwienione i piekące;
jama ustna i język nabiegały krwią, oddech stawał się
nieregularny i miał przykry zapach; następnie pojawiał się katar
i chrypka, a po niedługim czasie choroba atakowała płuca
i pojawiał się silny kaszel; kiedy zaś zaatakowała Ŝołądek, występowały
nudności i wszelkiego rodzaju wymioty Ŝółcią, jakie
tylko lekarze rozróŜniają dając im rozmaite nazwy; to wszystko
połączone było z wielkimi bólami. Wielu chwytała pusta
czkawka z silnymi skurczami, które u jednych przechodziły
szybko, u innych trwały znacznie dłuŜej. Ciało chorego przy
dotknięciu nie wydawało się zbyt rozpalone; nie było takŜe
blade, lecz zaczerwienione, sine i pokryte pęcherzykami i wrzodami;
wewnątrz zaś chory był tak rozpalony, Ŝe nie mógł znieść
nawet najlŜejszego odzienia ani najdelikatniejszego nakrycia,
lecz chciał leŜeć nago, a najchętniej rzuciłby się do zimnej wody.
Wielu pozostawionych bez opieki, a dręczonych nie dającym
się ugasić pragnieniem, rzucało się istotnie do cystern; zresztą
na jedno wychodziło, czy ktoś pił więcej, czy mniej. RównieŜ
niepokój i bezsenność dręczyły chorych ustawicznie. Ciało
w czasie największego nasilenia choroby nie marniało, lecz wykazywało
wśród tych bólów zadziwiającą odporność, tak Ŝe
przewaŜnie umierali w siódmym albo dziewiątym dniu ulegając
wewnętrznej gorączce, chociaŜ mieli jeszcze trochę sił; jeśli
zaś ten dzień przetrzymali, umierali później z osłabienia, kiedy
choroba zaatakowała podbrzusze wywołując silne ropienie i nieustanną
biegunkę. Choroba bowiem zaczynając od głowy przechodziła
przez całe ciało w dół. Jeśli komuś udało się przetrzymać
najgorsze, to jednak pozostawały ślady: choroba rzucała
się bowiem na genitalia, na palce rąk i nóg i powodowała utratę
tych części ciała, u niektórych takŜe i oczu. Zdarzało się, Ŝe
ludzie natychmiast po wyzdrowieniu tracili pamięć, nie zdawali
sobie sprawy, kim są, i nie poznawali swych krewnych.