Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

Kiedy zaś Arysteus wracając z pościgu zobaczył klęskę pozostałego
wojska, nie wiedział, w którą stronę zaryzykować odwrót,
czy w kierunku Olintu, czy Potidai; w końcu skupiwszy
Ŝołnierzy na jak najmniejszej przestrzeni postanowił przebić się
szybkim marszem do Potidai. Istotnie udało mu się przedrzeć
z wielkim trudem wzdłuŜ grobli poprzez morze wśród nieprzyjacielskich
pocisków. Niewielu Ŝołnierzy stracił, większość przeprowadził
szczęśliwie. Te zaś oddziały, które spod Olintu miały,
przyjść z pomocą Potideatom — Olint i Potidaja odległe są od
siebie tylko o jakieś sześćdziesiąt stadiów* i z jednego miasta
widać drugie — kiedy się bitwa zaczęła i sztandary podniesiono
do ataku, posunęły się trochę naprzód, Ŝeby odciąŜyć swoich;
jednakŜe naprzeciw nich ustawiła się w szyku bojowym jazda
macedońska zagradzając drogę; kiedy zaś zwycięstwo przechyliło
się szybko na stronę Ateńczyków i ściągnięto sztandary na
znak ukończenia bitwy, oddziały olinckie wycofały się z powrotem
do miasta, a Macedończycy do Ateńczyków; w ten sposób
jazda nie wzięła udziału w walce po Ŝadnej stronie. Po bitwie
Ateńczycy wystawili pomnik zwycięstwa i zgodnie z układem
oddali poległych Potideatom. Potideatów i ich sprzymierzeńców
zginęło mało co mniej niŜ trzystu, samych zaś Ateńczyków
stu pięćdziesięciu i wódz Kallias.
Ateńczycy szybko zamknęli Potidaję od strony międzymorza
murem i pilnowali dostępu do miasta. Strona od Półwyspu
Palleńskiego nie była zablokowana murem, uwaŜali bowiem, Ŝe
nie mają dostatecznych sił na to, Ŝeby jednocześnie pilnować
międzymorza i przeprawiać się do Pallene i tam mur stawiać;
lękali się, Ŝeby w razie rozdzielenia swych sił nie narazić się
na atak ze strony Potideatów i ich sprzymierzeńców. Ateńczycy
zaś w Atenach, dowiedziawszy się, Ŝe Półwysep Pallene
nie jest odcięty murem, posyłają posiłki w liczbie tysiąca
sześciuset hoplitów ateńskich pod wodzą Formiona, syna Azo
piosa. Ten przybył na półwysep i — wyruszywszy z Afitis —
podprowadził wojsko pod Potidaję posuwając się krótkimi marszami
i pustosząc równocześnie kraj. Kiedy nikt nie stawiał mu
czoła, zbudował mur i zablokował Potidaję od strony Pallene.