Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

w wojnie z Ajginetami, a równocześnie w obliczu oczekiwanej
inwazji perskiej, do budowy okrętów, na których teŜ później
walczyli; lecz i te okręty nie wszystkie jeszcze miały pokłady.
Takie więc były floty Hellenów zarówno dawne jak i nowsze.
Ci zaś, którzy je posiadali, rozszerzali swą potęgę zdobywając
dochody i opanowując inne państwa. Podpływali bowiem
do wysp i podbijali je, a dokonywali tego zwłaszcza ci,
którzy nie mieli pod dostatkiem ziemi. Wojen lądowych, prowadzących
do stworzenia jakiejś potęgi, nie było; te zaś, które
były, toczyły się między najbliŜszymi sąsiadami. RównieŜ nie
podejmowali Hellenowie wypraw poza granice, z dala od własnego
kraju, zmierzających do podboju innych narodów. Ani
bowiem mniejsze miasta nie grupowały się jako podległe dokoła
państw silniejszych, ani teŜ nie wiązano się w przymierza na
równych prawach w celu podejmowania wspólnych wypraw,
lecz raczej prowadzono wojny sąsiedzkie. Raz tylko w owych
odległych czasach, podczas wojny Chalkidy z Eretrią, podzieliła
się cała Hellada tworząc dwa wrogie sobie obozy.
RóŜne szczepy greckie napotykały róŜne przeszkody na
drodze swego rozwoju. Jończykom, którzy doszli juŜ do znacznej
potęgi, stanął na przeszkodzie Cyrus i królestwo perskie,
które zmiotło Krezusa, zawojowało cały kraj od rzeki Halis
do morza i ujarzmiło miasta na lądzie stałym; później Dariusz,
silny dzięki flocie fenickiej*, opanował takŜe i wyspy.
Tyrani, którzy nastali w państwach greckich, dbając tylko
o własną korzyść, o samych siebie i o powiększenie potęgi własnego
domu, starali się jedynie o zapewnienie moŜliwie jak
największego bezpieczeństwa w swoich państwach, nie dokonali
teŜ Ŝadnego czynu godnego uwagi, co najwyŜej prowadzili
niekiedy spory z sąsiadami. Do największej potęgi
doszli tyrani na Sycylii. W ten sposób przez długi czas była
Hellada hamowana w rozwoju, tak Ŝe nie mogła zdobyć się
wspólnie na Ŝaden wielki czyn i — rozdzielona na poszczególne
państwa — nie miała śmielszych koncepcji.
W końcu Lacedemończycy usunęli tyranów z Aten i z pozostałych
państw Hellady, która dawniej przewaŜnie była pod ich