Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

More documents

Recommendations

Info

Obie strony wyryją tekst układu na stelach, z których jedna znajdować się będzie w Lacedemonie, przy świątyni Apollona Amiklajskiego, druga w Atenach na akropoli, przy świątyni Ateny. Jeśli zaś Ateńczycy i Lacedemończycy postanowią coś dodać albo coś usunąć z tekstu obecnego traktatu, będą to mogli uczynić i przysięga zachowa swe znaczenie pod warunkiem, Ŝe obie strony się na to zgodzą. Zaprzysięgli ten traktat imieniem Lacedemończyków Plej stoanaks, Agis, Plejstolas, Damagetos, Chionis, Metagenes, Akantos, Daitos, Ischagoras, Filocharydas, Dzeuksydas, Antyppos, Alkinadas, Tellis, Empedias, Minas, Lafilos; ze strony Ateńczyków Lampon, Istmionikos, Laches, Nikias, Eutydemos, Prokles, Pitodoros, Hagnon, Mirtylos, Trazykles, Teagenes, Arystokrates, lolkios, Tymokrates, Leont, Lamachos, Demostenes.« Ten traktat przymierza zawarto niedługo po traktacie pokojowym. Ateńczycy wydali Lacedemończykom jeńców ze Sfakterii i rozpoczęło się lato jedenastego roku. Tu kończy się opis pierwszej wojny, trwającej bez przerwy lat dziesięć *. Po zawarciu pokoju i przymierza lacedemońsko-ateńskiego, które zakończyło dziesięcioletnią wojnę za eforatu Plejstolasa w Lacedemonie i archontatu Alkajosa w Atenach, trwał pokój między tymi, którzy te układy zawarli. Koryntyjczycy jednak i niektóre inne państwa peloponeskie próbowały obalić traktat. Szybko teŜ doszło do nieporozumień między Spartą a jej sprzymierzeńcami. Z upływem czasu takŜe i Ateńczycy zaczęli podejrzewać Lacedemończyków, poniewaŜ ci nie wykonali pewnych zobowiązań. Przez sześć lat i dziesięć miesięcy Ŝadna strona nie atakowała bezpośrednio terytorium strony przeciwnej, poza tymi granicami nie przestrzegano jednak pokoju i obie strony szkodziły sobie bardzo dotkliwie. Potem wszelako doszło do zerwania traktatu zawartego po dziesięciu latach wojny i obie strony ponownie przystąpiły do jawnych działań wojennych. I te wypadki opisał ten sam <strong>Tukidydes</strong> z Aten, szeregując je chronologicznie według pór letnich i zimowych, aŜ do chwili,
kiedy Lacedemończycy i ich sprzymierzeńcy obalili imperium ateńskie i zdobyli długie mury i Pireus. Cała wojna aŜ do owej chwili trwała dwadzieścia siedem lat. Nie będzie bowiem miał racji ten, kto wyłączy z obliczenia okres rozejmu. Niechaj bowiem rozwaŜy następstwo wypadków, a dojdzie do przekonania, Ŝe nie moŜna pokojem nazwać takiego okresu, w którym obie strony nie oddały ani nie przejęły wszystkich terytoriów, do czego zobowiązały się w układzie, a prócz tego podczas wojny mantynejskiej i epidauryjskiej * i kiedy indziej działały przeciw sobie; ponadto sprzymierzeńcy na wybrzeŜu trackim nadal pozostali nieprzyjaciółmi, a Beoci mieli jedynie rozejm odnawiany co dziesięć dni. Jeśli się zaś doda do pierwszej dziesięcioletniej wojny następujący po niej okres wątpliwego pokoju i dalsze lata wojny i zliczy je według poszczególnych okresów, to okaŜe się, Ŝe wojna trwała dwadzieścia siedem lat i kilka dni i Ŝe spośród wszystkich przepowiedni ta jedna sprawdziła się w pełni. Przypominam sobie bowiem, Ŝe stale, zarówno na początku wojny jak w czasie jej trwania, powszechnie opowiadano, Ŝe wojna ta ma trwać trzy razy po dziewięć lat. Co do mnie, przeŜyłem całą tę wojnę w pełni sił, śledząc z uwagą wypadki, aŜeby dokładnie znać kaŜdy szczegół. Tak się złoŜyło, Ŝe po mej strategii pod Amfipolis musiałem dwadzieścia lat spędzić z dala od ojczyzny. Miałem wtedy sposobność dokładniej śledzić wypadki zarówno po jednej jak i po drugiej stronie, a na skutek wygnania szczególnie po stronie peloponeskiej. Opowiem więc o sporach, jakie wynikły po owych dziesięciu latach wojny, o złamaniu przymierza i o późniejszych działaniach wojennych. OtóŜ po zawarciu pięćdziesięcioletniego pokoju, a następnie traktatu przymierza, poselstwa peloponeskie, które w tym celu wezwano do Lacedemonu, odjechały stamtąd. Wszyscy powrócili wprost do domu, jedynie Koryntyjczycy udali się najpierw do Argos. Prowadzili tam rozmowy z pewnymi urzędowymi osobami twierdząc, Ŝe Argiwczycy powinni myśleć o ratunku Peloponezu, wobec tego Ŝe Lacedemończycy zawarli z Ateń czykami układ, który stojąc w sprzeczności z interesami państw
Page 1 and 2:
T U K I D Y D E S WOJNA PELOPONESKA
Page 3 and 4:
wiadomo, czy ktoś obcy się nie po
Page 5 and 6:
niebne, ani pytający nie chcą tam
Page 7 and 8:
gnaniu, wypędzony przez ojca z pow
Page 9 and 10:
twem ani łupiestwem, bez przerwy p
Page 11 and 12:
w wojnie z Ajginetami, a równocze
Page 13 and 14:
nie o to, aŜeby zgodnie z ich inte
Page 15 and 16:
i nie zamienili w pustynią tylu mi
Page 17 and 18:
mała; w chwili wybuchu wojny mieli
Page 19 and 20:
w Aktion w ziemi anaktoryjskiej, gd
Page 21 and 22:
mi i Ŝe grozi nam niebezpieczeńst
Page 23 and 24:
i to jest najpewniejszą rękojmią
Page 25 and 26:
się większości naszych kolonii p
Page 27 and 28:
okrętów wojennych na wojnę z Ajg
Page 29 and 30:
pięćdziesiąt okrętów. Okrętó
Page 31 and 32:
tracili czasu na holowanie uszkodzo
Page 33 and 34:
Korkirze albo przeciw jakiejkolwiek
Page 35 and 36:
Macedonii i Potidai, a z drugiej st
Page 37 and 38:
Kiedy zaś Arysteus wracając z po
Page 39 and 40:
innymi Megaryjczycy. Wymienili wiel
Page 41 and 42:
przyjdzie wam walczyć i jak bardzo
Page 43 and 44:
postanowili wystąpić na zgromadze
Page 45 and 46:
ionych, nie moglibyście stoczyć b
Page 47 and 48:
skich, przez krótki czas swojej he
Page 49 and 50:
nie groŜąc zanadto wojną, ale z
Page 51 and 52:
się na to godzą, nie wypada przec
Page 53 and 54:
Lacedemończycy zaś dowiedziawszy
Page 55 and 56:
udał. Tymczasem posłowie obu stro
Page 57 and 58:
okrętów; powodem przez nich podaw
Page 59 and 60:
i Ajtaja zbuntowali się i obsadzil
Page 61 and 62:
pomagali Epidauryjczykom i Koryntyj
Page 63 and 64:
nad Egiptem panowali Ateńczycy. Wo
Page 65 and 66:
jednakŜe na podstawie układu dost
Page 67 and 68:
W niewiele lat później zaszły op
Page 69 and 70:
nać od Ateńczyków na swoją stro
Page 71 and 72:
wojną! Niech was nie zraŜa bezpo
Page 73 and 74:
to, Ŝe zostanie okryty niesławą
Page 75 and 76:
Lacedemończycy odwołali go do kra
Page 77 and 78:
Ŝe mu się nic nie stanie, jeśli
Page 79 and 80:
kles, nie znany nikomu na okręcie,
Page 81 and 82:
którzy przybyli z Lacedemonu, Ramf
Page 83 and 84:
a róŜnią się między sobą poch
Page 85 and 86:
zniszczenia tych wszystkich dóbr m
Page 87 and 88:
KSIĘGA DRUGA Od tej chwili zaczyna
Page 89 and 90:
oślep wśród błota i ciemności
Page 91 and 92:
się równieŜ z neutralnymi państ
Page 93 and 94:
przygotowaniu jak obecnie, gdyŜ id
Page 95 and 96:
przygotować się do wojny, ze wsi
Page 97 and 98:
Ŝe świątynie wszystkich bogów z
Page 99 and 100:
wyruszyli stamtąd i mniej więcej
Page 101 and 102:
ła z dawnego przymierza ateńsko-t
Page 103 and 104:
Ajgineci wyświadczyli Lacedemończ
Page 105 and 106:
Następnej zimy Akarnańczyk Euarch
Page 107 and 108:
i wojny. Lecz ani o tych czynach wo
Page 109 and 110:
osobistymi, a ci, którzy ogranicza
Page 111 and 112:
czyć i cierpieć, niŜ ustąpić i
Page 113 and 114:
dając poŜyteczną nagrodę ofiaro
Page 115 and 116:
W ogóle zaraza ta przewyŜszała w
Page 117 and 118:
w postaci zarazy, dlatego kaŜdy ch
Page 119 and 120:
liczby czterech tysięcy; dawniej z
Page 121 and 122:
się zdaje, nigdy dotychczas nie u
Page 123 and 124:
wojnach prowadzonych czy to przeciw
Page 125 and 126:
wała, jak równieŜ synowi króla
Page 127 and 128:
podjęli tę wyprawę, o której w
Page 129 and 130:
koju na waszej ziemi i nie przyłą
Page 131 and 132:
wpadli na taki pomysł: zrobili dzi
Page 133 and 134:
hoplitów i dwustu jeźdźców prze
Page 135 and 136:
kaŜdy stał na straŜy swych posia
Page 137 and 138:
atak. Formion jednak zabronił atak
Page 139 and 140:
wując do bitwy. Peloponezyjczycy b
Page 141 and 142:
większość sprzymierzeńców prow
Page 143 and 144:
prawym skrzydle ścigało owych jed
Page 145 and 146:
Gdyby teŜ Peloponezyjczycy działa
Page 147 and 148:
dygnitarzom i szlachcie odryskiej.
Page 149 and 150:
zyskało drogą układów. Przechod
Page 151 and 152:
w czasie jego długich wędrówek p
Page 153 and 154:
Ateńczycy, udręczeni zarazą i wo
Page 155 and 156:
punktem, w którym zbierały się n
Page 157 and 158:
wstrzymuje się od tego w świadomo
Page 159 and 160:
się do was przyłączy, i unikniec
Page 161 and 162:
W ten sposób silnie zablokowano Mi
Page 163 and 164:
ającego się na fortyfikację. Pod
Page 165 and 166:
cami wpadli do Attyki. Zrobili to w
Page 167 and 168:
Ŝe takŜe Pissutnes da się namów
Page 169 and 170:
dzono i w przystępie gniewu powzi
Page 171 and 172:
turnieju, bo przywykliście być wi
Page 173 and 174:
szkodę, lecz w pełni świadomośc
Page 175 and 176:
dobrzy mówcy, gdyŜ w ten sposób
Page 177 and 178:
temu kres połoŜyło, bo przecieŜ
Page 179 and 180:
trzeba na to przymknąć oczy, aŜe
Page 181 and 182:
ezsilność nie chciał brać miast
Page 183 and 184:
Ateńczyków na wasze wezwanie, to
Page 185 and 186:
godne. Odwdzięczcie się im w spos
Page 187 and 188:
mogła im ani nasza rzekoma nieuczc
Page 189 and 190:
ściliście bowiem to przymierze i
Page 191 and 192:
z jakŜe uzasadnioną prośbą do w
Page 193 and 194:
tego, Ŝe namówieni przez Koryntyj
Page 195 and 196:
on do ugody, według której dziesi
Page 197 and 198:
Partia ludowa w Korkirze tak obawia
Page 199 and 200:
znajdował posłuch, ten, kto się
Page 201 and 202:
pociąg do ich zgwałcenia, okazał
Page 203 and 204:
szedł do skutku. W okresie tych w
Page 205 and 206:
ochotę, z wyjątkiem Jończyków,
Page 207 and 208:
do nich uzbrojeni, obznajomieni byl
Page 209 and 210:
kładników i do tego samego nakło
Page 211 and 212:
Ale na Delos, Fojbosie, najwięcej
Page 213 and 214:
Zaraz z brzaskiem dnia połączone
Page 215 and 216:
tychmiast część swego wojska, Ŝ
Page 217 and 218:
helleńskich podczas obecnej wojny
Page 219 and 220:
KSIĘGA CZWARTA Następnego lata, w
Page 221 and 222:
wyszukiwali tylko najodpowiedniejsz
Page 223 and 224:
leŜało spodziewać ze względu na
Page 225 and 226:
ówno od strony lądu jak i od stro
Page 227 and 228:
a Ateńczycy, mając świadomość
Page 229 and 230:
»Najłatwiej zaś przekonać się
Page 231 and 232:
zaś mając w swej mocy załogą Sf
Page 233 and 234:
odpłynęli, kaŜdy do swego własn
Page 235 and 236:
TakŜe nurkowie płynęli pod wodą
Page 237 and 238:
sprzymierzeńców i wydawał potrze
Page 239 and 240:
myśl, Ŝe idą walczyć z Lacedemo
Page 241 and 242:
warzyszami oświadczył, Ŝe pragni
Page 243 and 244:
dzącymi ze szczepu eolskiego; na w
Page 245 and 246:
dzili załogą i pustoszyli ziemię
Page 247 and 248:
do Lacedemonu. Po sprowadzeniu go d
Page 249 and 250:
hoplitów i wzmogli w ogóle czujno
Page 251 and 252:
ności, jakie ona z sobą niesie, d
Page 253 and 254:
cia sławy i świetności, i wielu
Page 255 and 256:
wych jak i niemoŜliwych, przy nak
Page 257 and 258:
dali otwarcia bram i podjęcia walk
Page 259 and 260:
ny, której się sprzyja, ale dopie
Page 261 and 262: stu ludzi. Zmusiwszy lud do jawnego
Page 263 and 264: Przez Tessalię bowiem w ogóle tru
Page 265 and 266: wiele z nich oderwać od Ateńczyk
Page 267 and 268: y to dla nas ciosem, gdybyście byl
Page 269 and 270: większości Hellenów. Zastanówci
Page 271 and 272: wiem zasadnicza róŜnica w tym, cz
Page 273 and 274: dojść do starcia, strateg Hippokr
Page 275 and 276: z początku przyszli tam jako obcy.
Page 277 and 278: i nad całą tą częścią Tracji,
Page 279 and 280: anych wśród sprzymierzeńców na
Page 281 and 282: Lacedemończyków. Ateńczycy dowie
Page 283 and 284: Z nastaniem dnia Brazydas trzymają
Page 285 and 286: sposób równowagę sił, jeńcy ci
Page 287 and 288: Amfias, syn Eupalidasa, ze strony a
Page 289 and 290: sprawcy powstania, których było n
Page 291 and 292: karni i na podstawie tego, co ja wi
Page 293 and 294: Brazydas wycofawszy się z Macedoni
Page 295 and 296: drogą lądową przeprowadzić posi
Page 297 and 298: KSIĘGA P IĄTA Następnego lata, p
Page 299 and 300: sto i przenieśli się do warowni z
Page 301 and 302: popełnił błąd nie wziąwszy mac
Page 303 and 304: i rozkaz cofania się ku lewemu skr
Page 305 and 306: przeprowadzać planów Brazydasa. N
Page 307 and 308: z Attyki. Ze strachu więc przed La
Page 309 and 310: oraz tych, których Brazydas tam pr
Page 311: chyba Ŝe zostanie zawarty na spraw
Page 315 and 316: mokratyczny. Po oderwaniu się Mant
Page 317 and 318: które od nich odpadło, i powoływ
Page 319 and 320: Tego samego lata Diończycy zajęli
Page 321 and 322: pozycje przekazane im przez Argiwcz
Page 323 and 324: Peloponezie, jak najszybciej wysła
Page 325 and 326: tychmiast na własną rękę wypraw
Page 327 and 328: wrą przymierze z Argiwczykami i ic
Page 329 and 330: Argiwczycy zaś, Elejczycy i Mantyn
Page 331 and 332: tam takŜe posłowie lacedemońscy,
Page 333 and 334: tęga Alkibiadesa, kiedy jednak oka
Page 335 and 336: mykali im drogę do miasta Lacedemo
Page 337 and 338: ciw Tegei. Mantynejczyków poparli
Page 339 and 340: Nazajutrz Argiwczycy i sprzymierze
Page 341 and 342: Zaczęła się bitwa. Argiwczycy i
Page 343 and 344: nęła, natomiast z doborowego oddz
Page 345 and 346: demońskich. Jeśli Lacedemończycy
Page 347 and 348: ludzi, ruszyli na wspólną wypraw
Page 349 and 350: słali posłów, którzy mieli poro
Page 351 and 352: Ateńczycy: »Owszem, gdyŜ poddaj
Page 353 and 354: siłami przeciwko waszej potędze i
Page 355 and 356: porządzacie w obecnej sytuacji, s
Page 357 and 358: ateńskich, gdzie była niewielka z
Page 359 and 360: przybyli na łodziach na Sycylię i
Page 361 and 362: chalkidyjskich; prócz tego zamiesz
Page 363 and 364:
Zaraz z początkiem wiosny wrócili
Page 365 and 366:
»Pokonawszy zbuntowanych, mogliby
Page 367 and 368:
pytania się Ateńczyków sami tę
Page 369 and 370:
się, czy w Ŝyciu publicznym ustę
Page 371 and 372:
o pokój, jaki w tej chwili panuje,
Page 373 and 374:
jaznej, wszystko z łatwością mog
Page 375 and 376:
lepsze dla państwa ateńskiego. Wn
Page 377 and 378:
szała jeszcze nigdy tak kosztowna
Page 379 and 380:
sposób przy uŜyciu posiadanych ś
Page 381 and 382:
nawet przeraŜeni niespodziewanym o
Page 383 and 384:
»Lecz o tym wszystkim, równie dob
Page 385 and 386:
opatrzone w konie, broń i inne rze
Page 387 and 388:
Trzy okręty wysłane uprzednio do
Page 389 and 390:
i leŜące w niewielkiej odległoś
Page 391 and 392:
sami Ateńczycy niedokładnie przed
Page 393 and 394:
tylko odwaŜą się na pierwszy kro
Page 395 and 396:
zaprzeczać i poddać się przewodo
Page 397 and 398:
Zaraz z początkiem następnej zimy
Page 399 and 400:
przeszkadzał. Pierwsza zjawiła si
Page 401 and 402:
zęsisty. Przejęło to jeszcze wi
Page 403 and 404:
nakŜe planowana zdrada nie doszła
Page 405 and 406:
Sycylię wolnymi Dorami, przybyszam
Page 407 and 408:
ezpieczeństwo. Prawnie moŜe to i
Page 409 and 410:
»Niechaj zaś nikt nam nie zarzuca
Page 411 and 412:
klęskę, to na pewno przyjdzie tak
Page 413 and 414:
sząc o pomoc dla pobratymców. Kor
Page 415 and 416:
»Tak więc usłyszeliście o celac
Page 417 and 418:
Tak przemówił Alkibiades. Lacedem
Page 419 and 420:
lądu Tapsos, czekali spokojnie; pi
Page 421 and 422:
z miasta, druga, pod wodzą drugieg
Page 423 and 424:
po śmierci Lamachosa jedynym wodze
Page 425 and 426:
KSIĘGA SIÓDMA Gilippos i Piten na
Page 427 and 428:
tę propozycję i odprawili herolda
Page 429 and 430:
kował, nie wolno im patrzeć, oboj
Page 431 and 432:
sił uŜyć przeciw nieprzyjacielow
Page 433 and 434:
wodu choroby nerek nie mogę tu dł
Page 435 and 436:
oddalona jest najwyŜej o dwadzieś
Page 437 and 438:
ny długo stawiały opór: jedni pr
Page 439 and 440:
I te pale usunęli jednak opłaceni
Page 441 and 442:
ateńskim, Ateńczycy nie tylko nie
Page 443 and 444:
mowali Ateńczycy. Kiedy przebywał
Page 445 and 446:
tyjczyk Poliantes. Ateńczycy wypł
Page 447 and 448:
obóz, Syrakuzańczycy natomiast b
Page 449 and 450:
dalsza zwłoka naraziłaby ich na w
Page 451 and 452:
nie z planem przygotowywał atak na
Page 453 and 454:
yło wąskie, tak Ŝe podczas uciec
Page 455 and 456:
armia ich opiera się raczej na och
Page 457 and 458:
Tego dnia wojsko syrakuzańskie si
Page 459 and 460:
nie weźmie pod uwagę tej liczby,
Page 461 and 462:
czycy i większa część Sykulów;
Page 463 and 464:
niej lękają się niepowodzenia. W
Page 465 and 466:
przestrzeni skórą, tak aby zarzuc
Page 467 and 468:
nych: wydawało mu się, Ŝe wszęd
Page 469 and 470:
pogorszyła. PoniewaŜ zaś cały l
Page 471 and 472:
donosili mu o tym, co się w mieśc
Page 473 and 474:
cię przecieŜ, do czego mnie dopro
Page 475 and 476:
które lecąc ze stromego pagórka
Page 477 and 478:
Ostrzeliwując Ateńczyków zewszą
Page 479 and 480:
największa i najokrutniejsza rzeź
Page 481 and 482:
KSIĘGA ÓSMA Kiedy wieść o tym d
Page 483 and 484:
sami i Beoci mieli z tego dostarczy
Page 485 and 486:
tami i ErytrejeŜykami i uchwalili
Page 487 and 488:
udało się uszkodzić na lądzie w
Page 489 and 490:
osiem okrętów, które pod wodzą
Page 491 and 492:
tem odpłynąć, udali się do Dios
Page 493 and 494:
prawić się na Hellespont, rozesz
Page 495 and 496:
loponezu. Głównie bowiem za spraw
Page 497 and 498:
wypłacił załodze wszystkich okr
Page 499 and 500:
od razu tam wyruszył i omal Ŝe ni
Page 501 and 502:
Po zawarciu tego układu Terymenes
Page 503 and 504:
trzęsienie ziemi. Mieszkańcy mias
Page 505 and 506:
me dochodzącą do trzydziestu dwó
Page 507 and 508:
Alkibiades zaś dawał te rady, gdy
Page 509 and 510:
lacedemońskiego Astiochosa, który
Page 511 and 512:
niędzy, Ateńczycy zaś pieniędzy
Page 513 and 514:
wiele. Ateńczycy uznawszy te warun
Page 515 and 516:
ta, który razem z Antystenesem prz
Page 517 and 518:
Pejzander, płynąc z posłami, sto
Page 519 and 520:
nie podejmował, lecz kaŜdemu, kto
Page 521 and 522:
zdobyli sprzęt bojowy i zawładnę
Page 523 and 524:
i Ŝe powstał plan, by krewnych ws
Page 525 and 526:
nie sprowadza, a flotę peloponesk
Page 527 and 528:
i oddali mu nadzór nad wszystkim.
Page 529 and 530:
Posłowie, wysłani przez Radę Czt
Page 531 and 532:
Tyssafernes pragnął ich wyniszczy
Page 533 and 534:
twierdził Teramenes i jego zwolenn
Page 535 and 536:
tych samych przekonań, udał się
Page 537 and 538:
płynął z okrętami z Oropos, odl
Page 539 and 540:
Arystarch, który był wtedy strate
Page 541 and 542:
Stamtąd wypłynęli jeszcze głęb
Page 543 and 544:
skrzydła i zwrócili się przeciwk
Page 545 and 546:
Atenom zebrać większe od niego ko
Page 547 and 548:
Str. 7 Filoktet: król Tessalii, je
Page 549 and 550:
olnictwem, handlem i przemysłem. C
Page 551 and 552:
Str. 98 przed czternastu laty: w r.
Page 553 and 554:
i Peloponezie: Megary z jej portami
Page 555 and 556:
Str. 360 Cyklopi i Lajstrygonowie:
show all

Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?