Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

wiem zasadnicza róŜnica w tym, czy się broni własnego kraju
przed napastnikiem, czy teŜ posiadając nienaruszone własne
terytorium z Ŝądzy zdobyczy napada się na cudze. W pierwszym
wypadku nie naleŜy się bardziej wahać z podjęciem walki niŜ
w drugim. Nasi ojcowie nauczyli nas, Ŝe z obcym napastnikiem
naleŜy walczyć i na własnej ziemi, i w kraju sąsiadów, przede
wszystkim zaś odnosi się to do Ateńczyków, z którymi mamy
wspólną granicę. Nieustępliwość względem kaŜdego sąsiada zabezpiecza
równieŜ własną wolność, zwłaszcza zaś w stosunkach
z Ateńczykami, którzy nie tylko swych sąsiadów, lecz nawet
najbardziej odległe państwa pragną ujarzmić. CzyŜ więc nie
trzeba wytęŜyć wszystkich sił? Przykładem ostrzegawczym jest
dla nas los sąsiedniej Eubei i reszty Hellady. CzyŜ nie trzeba
sobie uświadomić, Ŝe bywają wprawdzie walki graniczne między
sąsiadami, w których idzie o takie czy inne przesunięcie
granicy, ale w razie naszej klęski nie będzie juŜ sporu o granice,
gdyŜ zająwszy naszą ziemię przemocą zagarną ją całą na
własność. O tyle teŜ niebezpieczniejsze jest to sąsiedztwo od
kaŜdego innego. Zwykłe bowiem narody, ufając swej sile tak
jak teraz Ateńczycy, śmiało napadają na tych sąsiadów, którzy
zachowują się spokojnie i bronią się jedynie na swojej własnej
ziemi, ale z daleko mniejszym zapałem stawiają czoło przeciwnikowi,
który wyjdzie na ich spotkanie poza obręb swego kraju
i umie w odpowiedniej chwili sam wystąpić zaczepnie. Najlepszego
zaś przykładu dostarczyli nam sami Ateńczycy: kiedy
bowiem wykorzystując nasze spory wewnętrzne opanowali nasz
kraj, przez zwycięstwo odniesione nad nimi pod Koronęją zapewniliśmy
Beocji spokój z ich strony aŜ do dnia dzisiejszego.
Pamiętając o tym, powinni starsi z nas okazać się godnymi
swych dawnych czynów, a młodsi jako synowie tych, którzy
byli niegdyś tak waleczni, nie powinni przynieść ujmy odziedziczonym
cnotom. Ufni w pomoc boga, którego świątynię
Ateńczycy świętokradczo zamienili w fortecę, i ufni w ofiary,
które pomyślnie dla nas wypadły, wspólnymi siłami ruszajmy
na nich i pokaŜmy, Ŝe jeśli chcą osiągnąć zdobycze, to niechaj
napadają na takich, którzy się nie bronią; nic unikną jednak