Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

mianowicie o uchwałę w stosunku do Megaryjczyków — największy
bowiem nacisk na ten punkt kładą Lacedemończycy
twierdząc, Ŝe w razie cofnięcia tej uchwały nie dojdzie do wojny
— i niechaj nie ma w duszy nawet cienia wyrzutu, Ŝe wojna
ma się toczyć o taki drobiazg. Ten bowiem drobiazg jest próbą
waszej postawy: jeśli się zgodzicie, zaraz wystąpią z większymi
Ŝądaniami uwaŜając, Ŝeście ze strachu juŜ raz ustąpili. Udzieliwszy
im zaś stanowczej odmowy zmusicie ich, by się do was
odnosili jak równi do równych.
»Od razu więc albo zdecydujcie się ustąpić, zanim jakąś szkodę
poniesiecie, albo — jeśli mamy wojnę prowadzić, co mnie
przynajmniej wydaje się rzeczą lepszą — nie ustępujcie
w Ŝadnej, czy to waŜnej, czy mniej waŜnej sprawie, jeśli nie
chcecie się stale obawiać o swój stan posiadania. Ustępstwo bowiem
zarówno w małej jak i wielkiej rzeczy, wymuszone na
sąsiedzie przez równego mu przeciwnika przed skierowaniem
sprawy na drogę prawną, oznacza taką samą niewolę. Co się
tyczy wojny i środków, jakimi obie strony rozporządzają, to
wiedzcie, Ŝe nasze nie są słabsze. Omówię to szczegółowo.
Peloponezyjczycy Ŝyją z pracy rąk i zarówno ludzie są u nich
biedni jak i państwa. Nie mają teŜ doświadczenia w wojnach
długotrwałych i zamorskich, gdyŜ z powodu ubóstwa toczą jedynie
krótkie walki między sobą. Taki naród nie zdoła ani
obsadzić załogą okrętów, ani zbyt często wysyłać wojsk lądowych,
poniewaŜ wtedy musi oddalać się od swych posiadłości,
gdzie ma podstawę bytu; ponadto Peloponezyjczycy nie mają
dostępu do morza. A prowadzenie wojny umoŜliwiają raczej
zasoby finansowe niŜ przymusowo ściągane podatki. Ci, co Ŝyją
z pracy rąk, chętniej na wojnie ofiarowują siebie niŜ dobytek
sądząc, Ŝe Ŝycie uda się im ocalić, a pieniądze się wyczerpią,
zwłaszcza jeśli nadspodziewanie wojna się przeciągnie. W jednej
bitwie Peloponezyjczycy i ich sprzymierzeńcy mogliby sprostać
wszystkim Hellenom, ale nie podołają wojnie przeciwko potędze
o zupełnie odmiennym wyposaŜeniu wojennym, skoro nie mając
jednego ośrodka dyspozycji nie mogą niczego szybko i energicznie
wykonać. Tam, gdzie wszyscy mają równe prawo głosu,