Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

More documents

Recommendations

Info

Takie były przygotowania i nastroje na początku wojny. Wyruszały zaś na nią obie strony w orszaku następujących sprzymierzeńców: z Lacedemończykami byli wszyscy Peloponezyj czycy mieszkający po tamtej stronie Istmu Korynckiego prócz Argiwczyków i Achajczyków — Argiwczycy zachowywali przyjazne stosunki z obiema stronami, z Achajczyków zaś jedynie Pelleńczycy brali udział w wojnie od samego początku — a spoza Peloponezu: Megaryjczycy, Beoci, Lokrowie, Fokejczycy, Am prakioci, Leukadyjczycy, Anaktoryjczycy. Floty dostarczali: Koryntyjczycy, Megaryjczycy, Sykiończycy, Pelleńczycy, Elej czycy, Amprakioci, Leukadyjczycy, jazdy zaś: Beoci, Fokej czycy i Lokrowie; wszystkie inne państwa dały piechotę. To byli sprzymierzeńcy Lacedemończyków; sprzymierzeńcami zaś Ateńczyków byli: Chioci, Lesbijczycy, Piątej czycy, Messeńczycy z Naupaktos, większa część Akarnańczyków, Korkirejczycy, Dzakintyjczycy i inne państwa płacące daninę, jak Karia nadmorska, Dorowie sąsiadujący z Karyjczykami, Jonia, Hellespont, wybrzeŜe trackie, wszystkie wyspy ku wschodowi między Peloponezem a Kretą i wszystkie inne Cyklady prócz Melos i Tery. Floty dostarczali: Chioci, Lesbijczycy i Korkirejczycy; wszyscy inni — piechoty i pieniędzy. Tacy byli sprzymierzeńcy obu stron i takie było wyposaŜenie wojenne. Lacedemończycy zaraz po wypadkach w Platejach wezwali Peloponez i sprzymierzeńców peloponeskich do przygotowania wojska i rzeczy potrzebnych do wyprawy poza granice kraju; mieli bowiem wpaść do Attyki. W ustalonym terminie wszystko było gotowe, dwie trzecie kontyngentów wojskowych z kaŜdego miasta zgromadziło się na Istmie Korynckim. Kiedy juŜ cała armia była zebrana, król lacedemoński Archidamos, który dowodził wyprawą, zwoławszy dowódców poszczególnych kontyngentów oraz najwybitniejszych i najbardziej wpływowych ludzi, przemówił w ten sposób: »Peloponezyjczycy i sprzymierzeńcy! Zarówno ojcowie nasi prowadzili wiele wojen na Peloponezie i poza nim, jak równieŜ spośród nas samych wielu starszych posiada doświadczenie wojenne. Lecz nigdy jeszcze nie wyruszaliśmy po tak wielkim
przygotowaniu jak obecnie, gdyŜ idąc w bój przeciwko najpotęŜniejszemu państwu sami równieŜ wyprawiamy się z niezwykle silną i doskonałą armią. Godzi się więc, Ŝebyśmy nie okazali się gorszymi od ojców naszych i od naszej własnej sławy, jaką posiadamy. Patrzy na nas cała Hellada, poruszona naszą wyprawą, nienawidząc Ateńczyków i Ŝycząc nam osiągnięcia naszych zamiarów. Zachowajmy więc ostroŜność w marszu, chociaŜby się komuś zdawało, Ŝe wobec naszej liczebnej przewagi nieprzyjaciel nie ośmieli się wystąpić do walki z nami; zarówno dowódca kaŜdego kontyngentu jak prości Ŝołnierze winni być zawsze na to przygotowani, Ŝe mogą się znaleźć w niebezpieczeństwie. Niepewne są bowiem losy wojen, a ataki najczęściej przychodzą nagle, wywołane gorącym pragnieniem walki. Niejednokrotnie mniejsze armie dzięki czujności odnosiły zwycięstwo nad przewaŜającym przeciwnikiem, który lekcewaŜąc sobie nieprzyjaciela nie był przygotowany do walki. Będąc w kraju nieprzyjacielskim trzeba zawsze iść naprzód z sercem pełnym odwagi, zachowując jednak jak największą ostroŜność. W ten sposób Ŝołnierz będzie szedł śmiało naprzód, a w razie ataku nieprzyjacielskiego będzie się czuł pewnie. My zaś nie mamy do czynienia z państwem bezbronnym, ale przeciwnie — z państwem świetnie przygotowanym; trzeba się więc powaŜnie z tym liczyć, Ŝe staną z nami do walki, kiedy zobaczą, Ŝe pustoszymy ich kraj. Teraz są spokojni, poniewaŜ nas jeszcze tam nie ma. KaŜdy, kto na własne oczy widzi szybką i nie oczekiwaną przez siebie klęskę, wpada w gniew i nie kierując się rozumem działa pod wpływem uniesienia. Jest rzeczą prawdopodobną, Ŝe Ateńczycy prędzej niŜ ktokolwiek inny tak postąpią; uwaŜają bowiem, Ŝe to raczej im przystoi panować nad innymi, najeŜdŜać i pustoszyć cudze ziemie, niŜ patrzeć na niszczenie własnego kraju. Pamiętajcie więc, Ŝe ruszamy przeciw tak potęŜnemu państwu i Ŝe zaleŜnie od wyniku naszej wyprawy przyniesiemy sławę lub hańbę sobie samym i naszym przodkom; idźcie, dokąd was prowadzą dowódcy, utrzymując ponad wszystko porządek i czujność i szybko wykonując rozkazy. Najpiękniejsza rzecz i zarazem najbardziej zapewnia-
Page 1 and 2:
T U K I D Y D E S WOJNA PELOPONESKA
Page 3 and 4:
wiadomo, czy ktoś obcy się nie po
Page 5 and 6:
niebne, ani pytający nie chcą tam
Page 7 and 8:
gnaniu, wypędzony przez ojca z pow
Page 9 and 10:
twem ani łupiestwem, bez przerwy p
Page 11 and 12:
w wojnie z Ajginetami, a równocze
Page 13 and 14:
nie o to, aŜeby zgodnie z ich inte
Page 15 and 16:
i nie zamienili w pustynią tylu mi
Page 17 and 18:
mała; w chwili wybuchu wojny mieli
Page 19 and 20:
w Aktion w ziemi anaktoryjskiej, gd
Page 21 and 22:
mi i Ŝe grozi nam niebezpieczeńst
Page 23 and 24:
i to jest najpewniejszą rękojmią
Page 25 and 26:
się większości naszych kolonii p
Page 27 and 28:
okrętów wojennych na wojnę z Ajg
Page 29 and 30:
pięćdziesiąt okrętów. Okrętó
Page 31 and 32:
tracili czasu na holowanie uszkodzo
Page 33 and 34:
Korkirze albo przeciw jakiejkolwiek
Page 35 and 36:
Macedonii i Potidai, a z drugiej st
Page 37 and 38:
Kiedy zaś Arysteus wracając z po
Page 39 and 40:
innymi Megaryjczycy. Wymienili wiel
Page 41 and 42: przyjdzie wam walczyć i jak bardzo
Page 43 and 44: postanowili wystąpić na zgromadze
Page 45 and 46: ionych, nie moglibyście stoczyć b
Page 47 and 48: skich, przez krótki czas swojej he
Page 49 and 50: nie groŜąc zanadto wojną, ale z
Page 51 and 52: się na to godzą, nie wypada przec
Page 53 and 54: Lacedemończycy zaś dowiedziawszy
Page 55 and 56: udał. Tymczasem posłowie obu stro
Page 57 and 58: okrętów; powodem przez nich podaw
Page 59 and 60: i Ajtaja zbuntowali się i obsadzil
Page 61 and 62: pomagali Epidauryjczykom i Koryntyj
Page 63 and 64: nad Egiptem panowali Ateńczycy. Wo
Page 65 and 66: jednakŜe na podstawie układu dost
Page 67 and 68: W niewiele lat później zaszły op
Page 69 and 70: nać od Ateńczyków na swoją stro
Page 71 and 72: wojną! Niech was nie zraŜa bezpo
Page 73 and 74: to, Ŝe zostanie okryty niesławą
Page 75 and 76: Lacedemończycy odwołali go do kra
Page 77 and 78: Ŝe mu się nic nie stanie, jeśli
Page 79 and 80: kles, nie znany nikomu na okręcie,
Page 81 and 82: którzy przybyli z Lacedemonu, Ramf
Page 83 and 84: a róŜnią się między sobą poch
Page 85 and 86: zniszczenia tych wszystkich dóbr m
Page 87 and 88: KSIĘGA DRUGA Od tej chwili zaczyna
Page 89 and 90: oślep wśród błota i ciemności
Page 91: się równieŜ z neutralnymi państ
Page 95 and 96: przygotować się do wojny, ze wsi
Page 97 and 98: Ŝe świątynie wszystkich bogów z
Page 99 and 100: wyruszyli stamtąd i mniej więcej
Page 101 and 102: ła z dawnego przymierza ateńsko-t
Page 103 and 104: Ajgineci wyświadczyli Lacedemończ
Page 105 and 106: Następnej zimy Akarnańczyk Euarch
Page 107 and 108: i wojny. Lecz ani o tych czynach wo
Page 109 and 110: osobistymi, a ci, którzy ogranicza
Page 111 and 112: czyć i cierpieć, niŜ ustąpić i
Page 113 and 114: dając poŜyteczną nagrodę ofiaro
Page 115 and 116: W ogóle zaraza ta przewyŜszała w
Page 117 and 118: w postaci zarazy, dlatego kaŜdy ch
Page 119 and 120: liczby czterech tysięcy; dawniej z
Page 121 and 122: się zdaje, nigdy dotychczas nie u
Page 123 and 124: wojnach prowadzonych czy to przeciw
Page 125 and 126: wała, jak równieŜ synowi króla
Page 127 and 128: podjęli tę wyprawę, o której w
Page 129 and 130: koju na waszej ziemi i nie przyłą
Page 131 and 132: wpadli na taki pomysł: zrobili dzi
Page 133 and 134: hoplitów i dwustu jeźdźców prze
Page 135 and 136: kaŜdy stał na straŜy swych posia
Page 137 and 138: atak. Formion jednak zabronił atak
Page 139 and 140: wując do bitwy. Peloponezyjczycy b
Page 141 and 142: większość sprzymierzeńców prow
Page 143 and 144:
prawym skrzydle ścigało owych jed
Page 145 and 146:
Gdyby teŜ Peloponezyjczycy działa
Page 147 and 148:
dygnitarzom i szlachcie odryskiej.
Page 149 and 150:
zyskało drogą układów. Przechod
Page 151 and 152:
w czasie jego długich wędrówek p
Page 153 and 154:
Ateńczycy, udręczeni zarazą i wo
Page 155 and 156:
punktem, w którym zbierały się n
Page 157 and 158:
wstrzymuje się od tego w świadomo
Page 159 and 160:
się do was przyłączy, i unikniec
Page 161 and 162:
W ten sposób silnie zablokowano Mi
Page 163 and 164:
ającego się na fortyfikację. Pod
Page 165 and 166:
cami wpadli do Attyki. Zrobili to w
Page 167 and 168:
Ŝe takŜe Pissutnes da się namów
Page 169 and 170:
dzono i w przystępie gniewu powzi
Page 171 and 172:
turnieju, bo przywykliście być wi
Page 173 and 174:
szkodę, lecz w pełni świadomośc
Page 175 and 176:
dobrzy mówcy, gdyŜ w ten sposób
Page 177 and 178:
temu kres połoŜyło, bo przecieŜ
Page 179 and 180:
trzeba na to przymknąć oczy, aŜe
Page 181 and 182:
ezsilność nie chciał brać miast
Page 183 and 184:
Ateńczyków na wasze wezwanie, to
Page 185 and 186:
godne. Odwdzięczcie się im w spos
Page 187 and 188:
mogła im ani nasza rzekoma nieuczc
Page 189 and 190:
ściliście bowiem to przymierze i
Page 191 and 192:
z jakŜe uzasadnioną prośbą do w
Page 193 and 194:
tego, Ŝe namówieni przez Koryntyj
Page 195 and 196:
on do ugody, według której dziesi
Page 197 and 198:
Partia ludowa w Korkirze tak obawia
Page 199 and 200:
znajdował posłuch, ten, kto się
Page 201 and 202:
pociąg do ich zgwałcenia, okazał
Page 203 and 204:
szedł do skutku. W okresie tych w
Page 205 and 206:
ochotę, z wyjątkiem Jończyków,
Page 207 and 208:
do nich uzbrojeni, obznajomieni byl
Page 209 and 210:
kładników i do tego samego nakło
Page 211 and 212:
Ale na Delos, Fojbosie, najwięcej
Page 213 and 214:
Zaraz z brzaskiem dnia połączone
Page 215 and 216:
tychmiast część swego wojska, Ŝ
Page 217 and 218:
helleńskich podczas obecnej wojny
Page 219 and 220:
KSIĘGA CZWARTA Następnego lata, w
Page 221 and 222:
wyszukiwali tylko najodpowiedniejsz
Page 223 and 224:
leŜało spodziewać ze względu na
Page 225 and 226:
ówno od strony lądu jak i od stro
Page 227 and 228:
a Ateńczycy, mając świadomość
Page 229 and 230:
»Najłatwiej zaś przekonać się
Page 231 and 232:
zaś mając w swej mocy załogą Sf
Page 233 and 234:
odpłynęli, kaŜdy do swego własn
Page 235 and 236:
TakŜe nurkowie płynęli pod wodą
Page 237 and 238:
sprzymierzeńców i wydawał potrze
Page 239 and 240:
myśl, Ŝe idą walczyć z Lacedemo
Page 241 and 242:
warzyszami oświadczył, Ŝe pragni
Page 243 and 244:
dzącymi ze szczepu eolskiego; na w
Page 245 and 246:
dzili załogą i pustoszyli ziemię
Page 247 and 248:
do Lacedemonu. Po sprowadzeniu go d
Page 249 and 250:
hoplitów i wzmogli w ogóle czujno
Page 251 and 252:
ności, jakie ona z sobą niesie, d
Page 253 and 254:
cia sławy i świetności, i wielu
Page 255 and 256:
wych jak i niemoŜliwych, przy nak
Page 257 and 258:
dali otwarcia bram i podjęcia walk
Page 259 and 260:
ny, której się sprzyja, ale dopie
Page 261 and 262:
stu ludzi. Zmusiwszy lud do jawnego
Page 263 and 264:
Przez Tessalię bowiem w ogóle tru
Page 265 and 266:
wiele z nich oderwać od Ateńczyk
Page 267 and 268:
y to dla nas ciosem, gdybyście byl
Page 269 and 270:
większości Hellenów. Zastanówci
Page 271 and 272:
wiem zasadnicza róŜnica w tym, cz
Page 273 and 274:
dojść do starcia, strateg Hippokr
Page 275 and 276:
z początku przyszli tam jako obcy.
Page 277 and 278:
i nad całą tą częścią Tracji,
Page 279 and 280:
anych wśród sprzymierzeńców na
Page 281 and 282:
Lacedemończyków. Ateńczycy dowie
Page 283 and 284:
Z nastaniem dnia Brazydas trzymają
Page 285 and 286:
sposób równowagę sił, jeńcy ci
Page 287 and 288:
Amfias, syn Eupalidasa, ze strony a
Page 289 and 290:
sprawcy powstania, których było n
Page 291 and 292:
karni i na podstawie tego, co ja wi
Page 293 and 294:
Brazydas wycofawszy się z Macedoni
Page 295 and 296:
drogą lądową przeprowadzić posi
Page 297 and 298:
KSIĘGA P IĄTA Następnego lata, p
Page 299 and 300:
sto i przenieśli się do warowni z
Page 301 and 302:
popełnił błąd nie wziąwszy mac
Page 303 and 304:
i rozkaz cofania się ku lewemu skr
Page 305 and 306:
przeprowadzać planów Brazydasa. N
Page 307 and 308:
z Attyki. Ze strachu więc przed La
Page 309 and 310:
oraz tych, których Brazydas tam pr
Page 311 and 312:
chyba Ŝe zostanie zawarty na spraw
Page 313 and 314:
kiedy Lacedemończycy i ich sprzymi
Page 315 and 316:
mokratyczny. Po oderwaniu się Mant
Page 317 and 318:
które od nich odpadło, i powoływ
Page 319 and 320:
Tego samego lata Diończycy zajęli
Page 321 and 322:
pozycje przekazane im przez Argiwcz
Page 323 and 324:
Peloponezie, jak najszybciej wysła
Page 325 and 326:
tychmiast na własną rękę wypraw
Page 327 and 328:
wrą przymierze z Argiwczykami i ic
Page 329 and 330:
Argiwczycy zaś, Elejczycy i Mantyn
Page 331 and 332:
tam takŜe posłowie lacedemońscy,
Page 333 and 334:
tęga Alkibiadesa, kiedy jednak oka
Page 335 and 336:
mykali im drogę do miasta Lacedemo
Page 337 and 338:
ciw Tegei. Mantynejczyków poparli
Page 339 and 340:
Nazajutrz Argiwczycy i sprzymierze
Page 341 and 342:
Zaczęła się bitwa. Argiwczycy i
Page 343 and 344:
nęła, natomiast z doborowego oddz
Page 345 and 346:
demońskich. Jeśli Lacedemończycy
Page 347 and 348:
ludzi, ruszyli na wspólną wypraw
Page 349 and 350:
słali posłów, którzy mieli poro
Page 351 and 352:
Ateńczycy: »Owszem, gdyŜ poddaj
Page 353 and 354:
siłami przeciwko waszej potędze i
Page 355 and 356:
porządzacie w obecnej sytuacji, s
Page 357 and 358:
ateńskich, gdzie była niewielka z
Page 359 and 360:
przybyli na łodziach na Sycylię i
Page 361 and 362:
chalkidyjskich; prócz tego zamiesz
Page 363 and 364:
Zaraz z początkiem wiosny wrócili
Page 365 and 366:
»Pokonawszy zbuntowanych, mogliby
Page 367 and 368:
pytania się Ateńczyków sami tę
Page 369 and 370:
się, czy w Ŝyciu publicznym ustę
Page 371 and 372:
o pokój, jaki w tej chwili panuje,
Page 373 and 374:
jaznej, wszystko z łatwością mog
Page 375 and 376:
lepsze dla państwa ateńskiego. Wn
Page 377 and 378:
szała jeszcze nigdy tak kosztowna
Page 379 and 380:
sposób przy uŜyciu posiadanych ś
Page 381 and 382:
nawet przeraŜeni niespodziewanym o
Page 383 and 384:
»Lecz o tym wszystkim, równie dob
Page 385 and 386:
opatrzone w konie, broń i inne rze
Page 387 and 388:
Trzy okręty wysłane uprzednio do
Page 389 and 390:
i leŜące w niewielkiej odległoś
Page 391 and 392:
sami Ateńczycy niedokładnie przed
Page 393 and 394:
tylko odwaŜą się na pierwszy kro
Page 395 and 396:
zaprzeczać i poddać się przewodo
Page 397 and 398:
Zaraz z początkiem następnej zimy
Page 399 and 400:
przeszkadzał. Pierwsza zjawiła si
Page 401 and 402:
zęsisty. Przejęło to jeszcze wi
Page 403 and 404:
nakŜe planowana zdrada nie doszła
Page 405 and 406:
Sycylię wolnymi Dorami, przybyszam
Page 407 and 408:
ezpieczeństwo. Prawnie moŜe to i
Page 409 and 410:
»Niechaj zaś nikt nam nie zarzuca
Page 411 and 412:
klęskę, to na pewno przyjdzie tak
Page 413 and 414:
sząc o pomoc dla pobratymców. Kor
Page 415 and 416:
»Tak więc usłyszeliście o celac
Page 417 and 418:
Tak przemówił Alkibiades. Lacedem
Page 419 and 420:
lądu Tapsos, czekali spokojnie; pi
Page 421 and 422:
z miasta, druga, pod wodzą drugieg
Page 423 and 424:
po śmierci Lamachosa jedynym wodze
Page 425 and 426:
KSIĘGA SIÓDMA Gilippos i Piten na
Page 427 and 428:
tę propozycję i odprawili herolda
Page 429 and 430:
kował, nie wolno im patrzeć, oboj
Page 431 and 432:
sił uŜyć przeciw nieprzyjacielow
Page 433 and 434:
wodu choroby nerek nie mogę tu dł
Page 435 and 436:
oddalona jest najwyŜej o dwadzieś
Page 437 and 438:
ny długo stawiały opór: jedni pr
Page 439 and 440:
I te pale usunęli jednak opłaceni
Page 441 and 442:
ateńskim, Ateńczycy nie tylko nie
Page 443 and 444:
mowali Ateńczycy. Kiedy przebywał
Page 445 and 446:
tyjczyk Poliantes. Ateńczycy wypł
Page 447 and 448:
obóz, Syrakuzańczycy natomiast b
Page 449 and 450:
dalsza zwłoka naraziłaby ich na w
Page 451 and 452:
nie z planem przygotowywał atak na
Page 453 and 454:
yło wąskie, tak Ŝe podczas uciec
Page 455 and 456:
armia ich opiera się raczej na och
Page 457 and 458:
Tego dnia wojsko syrakuzańskie si
Page 459 and 460:
nie weźmie pod uwagę tej liczby,
Page 461 and 462:
czycy i większa część Sykulów;
Page 463 and 464:
niej lękają się niepowodzenia. W
Page 465 and 466:
przestrzeni skórą, tak aby zarzuc
Page 467 and 468:
nych: wydawało mu się, Ŝe wszęd
Page 469 and 470:
pogorszyła. PoniewaŜ zaś cały l
Page 471 and 472:
donosili mu o tym, co się w mieśc
Page 473 and 474:
cię przecieŜ, do czego mnie dopro
Page 475 and 476:
które lecąc ze stromego pagórka
Page 477 and 478:
Ostrzeliwując Ateńczyków zewszą
Page 479 and 480:
największa i najokrutniejsza rzeź
Page 481 and 482:
KSIĘGA ÓSMA Kiedy wieść o tym d
Page 483 and 484:
sami i Beoci mieli z tego dostarczy
Page 485 and 486:
tami i ErytrejeŜykami i uchwalili
Page 487 and 488:
udało się uszkodzić na lądzie w
Page 489 and 490:
osiem okrętów, które pod wodzą
Page 491 and 492:
tem odpłynąć, udali się do Dios
Page 493 and 494:
prawić się na Hellespont, rozesz
Page 495 and 496:
loponezu. Głównie bowiem za spraw
Page 497 and 498:
wypłacił załodze wszystkich okr
Page 499 and 500:
od razu tam wyruszył i omal Ŝe ni
Page 501 and 502:
Po zawarciu tego układu Terymenes
Page 503 and 504:
trzęsienie ziemi. Mieszkańcy mias
Page 505 and 506:
me dochodzącą do trzydziestu dwó
Page 507 and 508:
Alkibiades zaś dawał te rady, gdy
Page 509 and 510:
lacedemońskiego Astiochosa, który
Page 511 and 512:
niędzy, Ateńczycy zaś pieniędzy
Page 513 and 514:
wiele. Ateńczycy uznawszy te warun
Page 515 and 516:
ta, który razem z Antystenesem prz
Page 517 and 518:
Pejzander, płynąc z posłami, sto
Page 519 and 520:
nie podejmował, lecz kaŜdemu, kto
Page 521 and 522:
zdobyli sprzęt bojowy i zawładnę
Page 523 and 524:
i Ŝe powstał plan, by krewnych ws
Page 525 and 526:
nie sprowadza, a flotę peloponesk
Page 527 and 528:
i oddali mu nadzór nad wszystkim.
Page 529 and 530:
Posłowie, wysłani przez Radę Czt
Page 531 and 532:
Tyssafernes pragnął ich wyniszczy
Page 533 and 534:
twierdził Teramenes i jego zwolenn
Page 535 and 536:
tych samych przekonań, udał się
Page 537 and 538:
płynął z okrętami z Oropos, odl
Page 539 and 540:
Arystarch, który był wtedy strate
Page 541 and 542:
Stamtąd wypłynęli jeszcze głęb
Page 543 and 544:
skrzydła i zwrócili się przeciwk
Page 545 and 546:
Atenom zebrać większe od niego ko
Page 547 and 548:
Str. 7 Filoktet: król Tessalii, je
Page 549 and 550:
olnictwem, handlem i przemysłem. C
Page 551 and 552:
Str. 98 przed czternastu laty: w r.
Page 553 and 554:
i Peloponezie: Megary z jej portami
Page 555 and 556:
Str. 360 Cyklopi i Lajstrygonowie:
show all

Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?