Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

Zaczęła się bitwa. Argiwczycy i sprzymierzeńcy szli ostro
i gwałtownie, Lacedemończycy powoli, przy dźwiękach licznych
fletów; nie jest to u nich zwyczaj religijny, lecz sposób
na utrzymanie rytmu w marszu, aby nie załamał się szyk bojowy,
jak to często się zdarza przy natarciu dokonywanym
przez wielkie armie.
Jeszcze podczas marszu król Agis postanowił zastosować następujący
manewr. MoŜna w kaŜdej armii zauwaŜyć, Ŝe podczas
ataku prawe skrzydła mają skłonność do wysuwania się
w prawą stronę, tak Ŝe obie strony walczące wysuwają swe
prawe skrzydła poza lewe skrzydła przeciwników. Wynika to
z tego, Ŝe kaŜdy Ŝołnierz w obawie o odsłoniętą prawą część
ciała stara się podsunąć jak najbliŜej pod tarczę sąsiada z prawej
strony uwaŜając, Ŝe zwartość szyku jest najlepszą osłoną.
Rozpoczyna się ten ruch od pierwszego Ŝołnierza stojącego na
samym końcu prawego skrzydła, który chce jak najdalej od
nieprzyjaciół odsunąć prawą część swego ciała nie osłoniętą
tarczą, za nim zaś, kierując się tą samą obawą, idą wszyscy
inni. Tym razem wysunęli się Mantynejczycy daleko poza
skrzydło Skirytów; jeszcze dalej, wobec tego, Ŝe wojsko lace
demońskie było liczniejsze, wysunęli się Lacedemończycy i Te
geaci poza skrzydło zajęte przez Ateńczyków. Agis zląkłszy się
okrąŜenia lewego skrzydła i uznawszy, Ŝe Mantynejczycy zbyt
daleko się wysunęli, rozkazał Skirytom i weteranom Brazyda
sowym opuścić dotychczasową pozycję i stanąć naprzeciw Man
tynejczyków; na opuszczone przez nich miejsce mieli pole
marchowie Hipponoidas i Arystokles przerzucić dwa lochosy
z prawego skrzydła; Agis sądził, Ŝe na prawym skrzydle i tak
będzie miał przewagę, a w ten sposób wzmocni równocześnie
skrzydło stojące naprzeciw Mantynejczyków.
PoniewaŜ jednak rozkaz był wydany w pośpiechu i podczas
ataku, Hjpponoidas i Arystokles nie chcieli go wykonać; później
zresztą zostali za to pod zarzutem tchórzostwa skazani na wygnanie
ze Sparty. Nieprzyjaciele uderzyli pierwsi. Wówczas
król widząc, Ŝe odkomenderowane lochosy nie zjawiają się
obok Skirytów, kazał Skirytom ponownie połączyć się z resztą