Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

nać od Ateńczyków na swoją stroną ich najemnych marynarzy.
Potęga Ateńczyków jest bardziej kupiona niŜ ich własna:
nasza jest mniej naraŜona na to niebezpieczeństwo, gdyŜ opiera
się bardziej na ludziach niŜ na pieniądzach. Prawdopodobnie
juŜ pierwsze zwycięstwo morskie wystarczy, Ŝeby ich całkiem
pokonać; jeśliby zaś dłuŜej stawiali opór, będziemy mieć więcej
czasu i wyćwiczymy się w sztuce Ŝeglarskiej; a kiedy dorównamy
im wiedzą w tym zakresie, to odwagą na pewno ich przewyŜszymy.
Wrodzonej nam bowiem odwagi nie mogą zdobyć
przez naukę; wiedzę zaś, którą nad nami górują, moŜemy
osiągnąć pracą. Pieniądze na te cele zbierzemy; byłoby bowiem
rzeczą niesłychaną, gdybyśmy nie zebrali pieniędzy na to, by
pomścić się na nieprzyjacielu i ocalić siebie samych, podczas
gdy sprzymierzeńcy Aten nie ociągają się z daniną, która słuŜy
do ich ujarzmienia; w przeciwnym razie nieprzyjaciel wydrze
nam nasze dobra i uŜyje ich sam na naszą zgubę.
»Mamy zaś takŜe inne sposoby prowadzenia wojny, jak na
przykład oderwanie od nich sprzymierzeńców — co nie jest
niczym innym jak odcięciem im dochodów, które stanowią o ich
sile — budowa twierdz w ich kraju i inne środki, których obecnie
nikt nie moŜe przewidzieć. Wojna bowiem nie toczy się
według z góry przyjętych reguł, lecz sama z siebie, zaleŜnie od
okoliczności, wyłania nowe metody walki. Kto zachowuje spokój
w wojnie, moŜe liczyć na zwycięstwo, kto rzuca się w nią
na oślep, naraŜa się na klęskę. ZwaŜmy, Ŝe sprawa nie byłaby
groźna, gdyby chodziło o drobne spory graniczne między równymi
sobie przeciwnikami; Ateńczycy jednak dorównują potęgą
naszym połączonym siłom i silniejsi są od kaŜdego z nas
z osobna. Jeśli więc wszyscy razem, kaŜdy naród i kaŜde państwo,
w zgodnym porozumieniu nie oprzemy się im, to bez
trudu pokonają nas oddzielnie. I wiedzcie, choć brzmi to boleśnie,
Ŝe klęska nasza niesie z sobą zupełną niewolę: sam fakt,
Ŝe moŜemy o czymś podobnym mówić, jak i to, Ŝe tak wiele
państw doznaje krzywdy od jednego, jest hańbą dla Peloponezu.
MoŜna by myśleć, Ŝe słusznie nas to spotyka albo Ŝe znosimy
to z tchórzostwa, okazując się gorszymi od ojców; oni