Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

Następnego zaś lata Peloponezyj zycy i ich sprzymierzeńcy
nie podjęli najazdu na Attykę, wyprawili się natomiast przeciw
Platejom; dowodził nimi król lacedemoński Archidamos,
syn Dzeuksydamosa. RozłoŜywszy się obozem miał zamiar pustoszyć
kraj; Platejczycy jednak od razu wysłali do niego posłów
i w te przemówili słowa: »Archidamosie i Lacedemończycy!
Wyruszając przeciw ziemi platejskiej postępujecie niesprawiedliwie
i w sposób niegodny ani was, ani ojców waszych.
Lacedemończyk bowiem Pauzanias, syn Kleombrota, wyzwoliwszy
Helladę od Medów razem z innymi Hellenami, którzy
zdecydowali się stoczyć bitwę w naszym kraju, złoŜył na rynku
platejskim ofiarę Dzeusowi Oswobodzicielowi i zwoławszy
wszystkich sprzymierzeńców oddał Platejczykom ziemię i miasto.
Oświadczył, Ŝe mamy zostać niezaleŜni i Ŝe nikomu nie
wolno przeciw nam podejmować wojny niesprawiedliwej albo
zmierzającej do ujarzmienia nas; w przeciwnym razie winni
nam pomagać wszyscy sprzymierzeńcy. To dali nam ojcowie
wasi z powodu naszej dzielności i zapału okazanego w owych
pełnych niebezpieczeństw chwilach; wy zaś postępujecie przeciwnie:
razem z naszymi najgorszymi wrogami, Tebańczykami,
przychodzicie, Ŝeby nas ujarzmić. Klnąc się na bogów, którzy
byli świadkami ówczesnej przysięgi, zarówno waszych bogów
ojczystych jak i naszych, wzywamy was, Ŝebyście nie krzywdzili
kraju platejskiego, nie łamali przysiąg i pozwolili nam zachować
niezawisłość zgodnie z tym, co zapewnił nam Pauzanias.«
Na tę mowę Platejczyków tak odpowiedział Archidamos:
»Sprawiedliwie mówicie, męŜowie platejscy; byleby tylko czyny
wasze odpowiadały słowom. Zgodnie z zapewnieniami danymi
przez Pauzaniasa zachowajcie waszą niezawisłość i pomóŜcie
uzyskać wolność tym wszystkim, którzy kiedyś mieli udział we
wspólnym niebezpieczeństwie i wspólnie złoŜyli przysięgę,
a teraz są pod panowaniem ateńskim. Te wielkie zbrojenia i całą
wojnę podjęto z ich powodu oraz dla oswobodzenia innych Hellenów.
Weźcie udział w tej wojnie o wolność i pozostańcie wierni
swej przysiędze; jeśli zaś nie chcecie brać udziału, to zgodnie
z tym, do czego juŜ poprzednio was wzywaliśmy, Ŝyjcie w spo-