Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

ności, jakie ona z sobą niesie, drudzy wolą narazić się na niebezpieczeństwo
niŜ na bezpośrednią stratę. Jeśli jednak obie strony
podejmują wojnę nie w porę, to nawoływanie do pokoju moŜe
być poŜyteczne. Byłoby teŜ rzeczą niezwykle cenną, gdybyśmy
to sobie w obecnej chwili uświadomili; kaŜdy z nas przystąpił
do wojny pragnąc jak najlepiej zabezpieczyć interesy własnego
państwa, teraz zaś staramy się drogą rokowań dojść do porozumienia.
Jeśli nie uda się osiągnąć zadowolenia wszystkich
państw, znowu podejmiemy wojnę.
»A jednak, jeśli rozumnie przyjrzymy się sprawie, musimy
dojść do przekonania, Ŝe zebranie nasze nie tylko ma obradować
nad sprawami poszczególnych państw, lecz nad tym, czy uda
się nam jeszcze uratować całą Sycylię, zagroŜoną — jak sądzę—przez
Ateńczyków. Wierzcie, Ŝe Ateńczycy więcej niŜ moje
słowa zmuszają nas do osiągnięcia wzajemnego porozumienia.
Będąc bowiem największą potęgą wśród Hellenów, z małą flotą
znajdującą się na naszych wodach czyhają na kaŜdą naszą pomyłkę
i pod pozorem wypełniania obowiązków przymierza
ukrywają swe nieprzyjazne zamiary. Jest bowiem rzeczą prawdopodobną,
Ŝe skoro my prowadzimy wojny między sobą i sprowadzamy
Ateńczyków, którzy nawet nie wzywani chętni są
do zbrojnej interwencji, i skoro nasze pieniądze zuŜywamy
ku własnej zgubie, a równocześnie przygotowujemy grunt pod
ich panowanie—to dojdą oni kiedyś do przekonania, Ŝe jesteśmy
juŜ słabi, i zjawiwszy się z większą flotą spróbują nas opanować.
»A przecieŜ, gdybyśmy byli rozumni, kaŜde z naszych państw
powinno by się starać raczej o zwiększenie swego stanu posiadania,
a nie o umniejszanie tego, co posiadamy; jedynie w tym
celu powinno się przyzywać sprzymierzeńców i naraŜać na ryzyko
wojny. Powinno się zrozumieć, Ŝe wojna wewnętrzna najwięcej
niszczy zarówno poszczególne państwa jak i całą Sycylię.
Gotuje się przecieŜ zamach na całość Sycylii, a my prowadzimy
spory między poszczególnymi państwami. W zrozumieniu
tej sytuacji powinna jednostka pogodzić się z jednostką,
a państwo z państwem i starać się wspólnym wysiłkiem urato-