Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

sobą o swe prywatne interesy. UŜywając wszelkich metod
w walce o pierwszeństwo odwaŜali się nawet na największe
okropności, a w zemście nie oglądali się ani na prawo, ani na
interes publiczny, lecz kierowali się wyłącznie samowolą. Czy
to przy pomocy niesprawiedliwych wyroków sądowych, czy teŜ
przemocą gotowi byli zaspokajać swe namiętności. śadna partia
nie szanowała świętości, a dobre imię zyskiwali ci, którzy
za pomocą pięknych słów osiągali coś niegodnego. Bezpartyjnych
zaś obywateli gnębiły obie strony, dlatego Ŝe nie brali
udziału w walce i Ŝe zazdroszczono im spokoju.
Tak więc walki partyjne stały się źródłem wszelkiego rodzaju
zbrodni w Grecji; dobroduszność, która przede wszystkim
opiera się na szlachetności, wydana na pośmiewisko, w ogóle
zaniknęła, natomiast wszędzie spotkać moŜna było wrogą
i nieufną postawę; na to bowiem, Ŝeby usunąć brak zaufania,
Ŝadne słowo nie było dostatecznie silne, Ŝadna przysięga dostatecznie
groźna. PoniewaŜ nie moŜna było zaufać nikomu, kaŜdy
starał się sam przezornie zabezpieczyć przed krzywdą, a nie
ufać obcym zapewnieniom. PrzewaŜnie teŜ górą byli ludzie
ograniczeni: w poczuciu słabości, w obawie przed przewagą
umysłową przeciwników, śmiało przystępowali do czynu wiedząc,
Ŝe jeśli zawczasu nic nie zrobią, ulegną wymowie i bystrej
inteligencji przeciwnika. Ci zaś, którzy uwaŜali, Ŝe nie
trzeba stosować siły tam, gdzie wyniki moŜna osiągnąć inteligencją,
lekcewaŜyli sobie takie postępowanie i wskutek tego,
często bezbronni, ginęli.
Na Korkirze po raz pierwszy popełniono wiele z tych strasznych
czynów. Straszne były zarówno akty zemsty dokonane
przez lud mszczący się na tych, którzy w czasie swych rządów
okazali więcej buty niŜ rozsądnego umiaru, jak i bezprawia
dokonane dla uwolnienia się od nędzy, a przede wszystkim
z chęci obrabowania współobywateli; okrutnych i bezlitosnych
czynów dopuścili się takŜe i ci, co nie działali z chęci zysku,
lecz pod wpływem bezkarności i roznamiętnienia występowali
w imię równości. Kiedy przy ogólnym zamieszaniu w mieście
zwycięstwo nad prawami odniosła natura ludzka, mająca zawsze