Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

i nie zamienili w pustynią tylu miast ani barbarzyńcy, ani sami
Grecy walczący przeciw sobie. Są teŜ miasta, które po zdobyciu
zostały skolonizowane przez zupełnie nową ludność. Nigdy
teŜ przedtem nie było takiej fali wysiedleń ani takiego przelewu
krwi wskutek działań wojennych i walk domowych. Rzeczy,
które dawniej znano tylko ze słyszenia, ale które raczej
rzadko znajdowały potwierdzenie w rzeczywistości, obecnie
utraciły swą niewiarygodność: niezwykle silne trzęsienia ziemi
na duŜych obszarach, zaćmienia słońca, zdarzające się częściej,
niŜ to z dawniejszych czasów wspominano, wielkie susze i spowodowane
przez nie klęski głodowe, a przede wszystkim zaraza,
która w powaŜnym stopniu spustoszyła i częściowo zniszczyła
Helladę — wszystko to szło równocześnie z tą wojną. Rozpoczęli
ją Ateńczycy i Peloponezyjczycy zerwawszy trzydziestoletni
rozejm*, jaki trwał między nimi od zdobycia Eubei*. Powody
zaś zerwania rozejmu i punkty sporne podaję od razu na
wstępie, aŜeby nikt w przyszłych wiekach nie miał wątpliwości,
z jakiego powodu wybuchła tak wielka wojna między Hellenami.
OtóŜ za najistotniejszy powód, chociaŜ przemilczany,
uwaŜam wzrost potęgi ateńskiej i strach, jaki to wzbudziło
u Lacedemończyków; natomiast powody oficjalnie podawane,
dla których obie strony zerwawszy rozejm stanęły na stopie
wojennej, były następujące:
Przy wjeździe do Zatoki Jońskiej, po prawej stronie, leŜy
miasto Epidamnos; mieszkają dookoła niego barbarzyńscy Taulantyjczycy,
szczepu illiryjskiego. Miasto owo zbudowali jako
swą kolonię Korkirejczycy, a załoŜycielem jego był Falios, syn
Eratoklejdesa, z pochodzenia Koryntyjczyk z rodu Heraklidów,
przyzwany według starego prawa zwyczajowego z metropolii;
w kolonizacji zaś wzięli udział równieŜ niektórzy Koryntyjczycy
i inni Dorowie. Z biegiem czasu miasto Epidamnijczyków
wzrosło i miało wielką liczbę ludności; jednakŜe wskutek sporów
wewnętrznych, które — jak mówią — trwały u nich długie
lata, doznali Epidamnijczycy wielu strat w wojnie prowadzonej
z okolicznymi barbarzyńcami i znacznie osłabli. W ostatnich
czasach, tuŜ przed współczesną nam wojną, lud epidam-