Tukidydes - Wojna Peloponeska - Kultura Antyczna

śmy Persów, albo o tym, Ŝe zaatakowaliśmy was, poniewaŜ nas
skrzywdziliście. Lecz i was ze swej strony prosimy: nie myślcie,
Ŝe przekonacie nas twierdząc, Ŝe jako lacedemońscy koloniści
nie mogliście się przyłączyć do naszej wyprawy albo Ŝe
nie wyrządziliście nam Ŝadnej krzywdy, lecz starajcie się osiągnąć
to, co według naszego obopólnego przekonania istotnie
leŜy w granicach moŜliwości. PrzecieŜ jak wy tak i my wiemy
doskonale, Ŝe sprawiedliwość w ludzkich stosunkach jest tylko
wtedy momentem rozstrzygającym, jeśli po obu stronach równe
siły mogą ją zabezpieczyć; jeśli zaś idzie o zakres moŜliwości,
to silniejsi osiągają swe cele, a słabsi ustępują.«
Melijczycy: »Jeśli idzie o nas, uwaŜamy, Ŝe jest rzeczą korzystną
— o korzyści mówimy dlatego, Ŝe i wy przełoŜyliście
korzyść nad sprawiedliwość — otóŜ uwaŜamy za rzecz korzystną,
Ŝebyście nie obalali zasady wspólnego dobra, lecz Ŝeby
kaŜdy, jeśli się znajdzie w niebezpieczeństwie, mógł zawsze
korzystać z pewnych naturalnych praw słuszności i Ŝeby nawet
w granicach surowej sprawiedliwości mógł jeszcze przez
przekonanie strony przeciwnej odnieść jakąś korzyść. W niemniejszej
mierze dotyczy to takŜe was, gdyŜ w ten sposób mo-
Ŝecie się narazić na to, Ŝe w przyszłości w razie jakiegoś niepowodzenia
wam równieŜ wymierzona zostanie najwyŜsza
kara.«
Ateńczycy: »My nie martwimy się o nasze panowanie, nawet
gdyby miało się ono skończyć: nie ci bowiem, którzy jak
Lacedemończycy panują nad innymi, straszni są dla pokonanych
— walczymy przecieŜ z Lacedemończykami — lecz właśnie
państwa podległe, kiedy podniósłszy bunt, odniosą zwycięstwo
nad swymi panami. Lecz to ryzyko bierzemy na siebie;
wam zaś wyjaśnimy, Ŝe występujemy tu w interesie naszego
panowania i Ŝe to, co teraz powiemy, zmierza równieŜ do ocalenia
waszego państwa. Pragniemy bowiem bez wysiłku objąć
nad wami panowanie, a równocześnie Ŝyczymy sobie waszego
ocalenia, które będzie korzystne dla obu stron.«
Melijczycy: »Lecz jakŜe moŜe być równocześnie dla nas korzystna
niewola, a dla was panowanie?«