Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

Yukarıda bahsettiğim ve Ankara’da düzenlenmiş olan Balkan
Konferasın’da Kemalist Türkiye’nin, ilerleme ve modernleşmeye yönelik
yürüdüğü ve daha o zamanlardan beri Güney-Doğu Avrupa’ya yakışan bir
ülke olarak ve ayrıca o zamanlardan beri, Avrupa’ya entegre olduğu
düşünülüyordu. Aynı Balkan Konferansın’da, Atatürk’ün diğer ülkelere
tebliğ ettiği tebrikler, bu yeni doğan realitenin yankısını teşkil etmekte idi.
O zamanlar, Romanya’nın kaderini belirleyen ve çok büyük kişiliğe sahip
olan, Nicolae Titulescu, Balkan ülkelerinin iyiliği için bütün zorlukları aşma
rölünü üstlenmişti ve Atatürk’te bütün aktifliğiyle, Romanya’nın yanında
idi 56 .
Birçok şeylerin yanısıra, Türkiye’nin artık işgal edici konumuyla ve
yapısıyla değil, tam tersine, “Yaşlı” Avrupa’nın kucağında yer almak
istediğini herkese ispatlamıştır.
Bunu kanıtlayıcı bir manzarayı çizmek istersek eğer, Atatürk’ün
hükümetiyle beraber, Arnavutluk gibi küçük bir devlete karşı gösterdiği
dostluk ve Arnavutluğu Türkiye gibi eşit tutması son derece güzel bir
olaydır.
Mustafa Kemal Paşa, Türk ve Arnavut milletleri arasındaki dostluk
ilişkilerin gelişmesine büyük bir önem vermiştir.
Türkiye Cumhuriyetin’in lideri, “Biz Arnavut milletini seviyoruz. Biz
Arnavutları kendi kardeşlerimiz gibi görüyoruz. Onlar bizlere uzak değildir.
Biz, Arnavutların, Devlet ve millet olarak, gelişmelerini, güçlenmelerini ve
ileri gitmelerini arzu ediyoruz. Bizler Arnavutluğun, herşeyden önce,
müstakil bir devlet olarak, Balkanlar’da lâyık olduğu yeri almasını isteriz.
Arnavutluk bizim samimiyetimizden emin olmalıdır. Arnavutluk, hiçbir
zaman, Türk milletinin ona karşı olan kardeşlik duygularından
süphelenmemelidir. Bu duygular ancak bir tabirden ibaret değildir, kalbin
derinliklerinden gelen duygulardır” 57 demiştir.
9 şubat 1934 tarihinde, Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya, Romanya, dört
devlet olmak üzere, Balkan Anlaşmasını imzalamışlardır. Bulgaristan ve
Arnavutluk dışarda kalmışlardır. Arnavutluğun bu bölgesel teşkilâtta
gereken yerini alması hususunda yakından ilgilenen Atatürk, aynı zamanda,
faşist İtalya’nın baskıları karşısında, zor durumlardan geçen Arnavutluğun
müşkil vaziyetini de göz önünde bulundurarak, şunları beyan ediyordu:
“Arnavutluğun, Balkan Paktına girmesiyle ilgili olarak, şimdiye kadar
herhangi bir teşebbüs yapılmamış ve somut girişimlerde bulunulmamış ise,
bu hususta, kendi menfaatleri dikkate alınmıştır. Benim arzum Arnavutluğu
bu Anlaşmanın tabîi ve daimî bir üyesi olarak görmektir. Arnavut Devleti,
uygun şartlara kavuşunca, en kısa zamanda, bir arzunun gerçekleşmesini
56 Răzvan Theodorescu ve Kopi Kyçyku, Two Europes…, op. cit., pp. 56-57.
57 Bilâl N. Şimşir, Atatürk’ün…, s. 116.
133