Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

Ata hanë verë të kuqe, të gurëzuar nga dimrat e tmerrshëm, dhe e presin
verën në trajtë kubash, me thika, martohen, vdesin, vuajnë, luten, zbaviten.
Ata qajnë kur lindet dikush dhe kremtojnë sa herë ndonjëri syresh
(ri)mërgon në Të Padukshme. Hedhin djelmosha të pafajshëm në gropa plot
me shigjeta, që, përmes shqyerjes së tyre të marrin përgjigje nga Perëndia
dhe, në rast se përgjigjja vonon, do të thotë se i flijuari nuk ka qënë i pastër
sa duhet, ndaj përgatisin një tjetër…
Falja e ëndërruar nga Ovidi nuk po vjen. I qarkuar tani nga ngricat e Pontit 16
dhe nga dëborat e Haemusit 17 , për muaj të tërë asnjë lajm nga Roma nuk do
të mundë të më vijë, vëren ai. Madje edhe falja, nëqoftëse perandori do të
ma jepte, do të duhej të priste shkrirjen e akujve. E di se askush në Romë
nuk e vret më mendjen për mua dhe as për mundësinë e një faljeje 18 . Në
fakt, Ovidi s’ka si ta marrë me mend se, pikërisht përmes mosfaljes së tij
nga Augusti, filloi të fitojë faljen nga Jezusi. Ai përjeton njëfarë trefishimi
të shikimit, për të mos thënë ngritje të shikimit në fuqi kubike; i jepet
dhuntia e kapjes së thelbit të qënieve dhe të sendeve dhe, në rastin më të
keq, kjo përbën një shenjë rinie apo rinimi, një mposhtje, qoftë edhe të
dhunshme e të trishtë, e vesit të rehatisë, që i thellon rrënjët tek njeriu
njëherazi me kalimin e viteve. Ndoshta tingëllon kërshëritëse, dëshmon
dikur Ovidi, por nuk kam frikë prej getëve. Kam dëgjuar se janë tejet
besimtarë dhe i falen një hyu të vetëm, emri i të cilit në këtë çast nuk më
kujtohet. Si mundet një hy i vetëm ta mbushë krejt qiellin? Po qe se qielli
është i zbrazët, sikurse besojmë, ky hy duhet të jetë tepër i vogël dhe fillikat
në mes të një heshtjeje dhe të një vetmie bezdisëse. Ky hy i vetëm, në të
vërtetë duhet të ngjajë me mua, të paktën nga ky këndvështrim 19 .
Ndër shqetësimet lidhur me mbushjen e qiellit, larg lavdisë së përditshme, i
shqitur nga shfrenimet trupore dhe nga qetësia lëndore, Ovidi zbulon se
s’është edhe aq keq të jesh anonim. Fillimisht ndërgjegjëson lumturinë që
nuk shkruan më ashtu siç qe mësuar, ose detyruar. Nga proza ime, thotë,
janë zhdukur hyjnitë, janë zhdukur heronjtë dhe metaforat mitologjike. Jam
i lirë, në fshehtësi, të shkruaj siç mendoj dhe si jetoj. Thjesht 20 . Më pas
kupton se Malana, gjella e mërgimit, i pëlqen. U mësua me ushqimin
njëlloj si edhe me gjuhën e atyre viseve. Latinishtja ime e ka humbur
pastërtinë, ngaqë e flas vetëm me Honoriusin e me Dokian, ligjërata e së
cilës është një përzierje e latinishtes me getishten, të cilën e kuptoj fare
mirë, pra getishten e njoh po aq mirë sa edhe latinishten. Jam madje i
16 Vend në verilindje të Azisë së Vogël, ndanë Pontit Euxin. Këtu bëhet fjalë
pikërisht për këtë të fundit, pra për Detin e Zi (greqisht).
17 Emërtimi latin i Ballkanit.
18 Po aty, f. 29.
19 Po aty, f. 2-3.
20 Po aty, f. 6.
22