Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

ndryshe, për të përjashtuar të tjerët duke u bërë më pas i përjashtuar prej
tyre?
Por kjo është një çështje e rëndësishme që duhet trajtuar në një esé të tërë.
Që Sizifi lidh me zinxhirë vdekjen, në rregull, dëshiron të jetë i pavdekshëm
edhe vetë, pra t'u ngjajë perëndive. E bën këtë edhe për të tjerët, për të gjithë
njerëzit? Cili motiv e shtyn? Është ngasje e brendshme e vetvetes për
vetveten, apo për vetveten dhe të tjerët? Cilëndo nga të dyja të pranojmë, në
asnjë rast nuk do të vërejmë se veprimi i Sizifit është absurd, shterp dhe pa
fryt. Revolta ndaj një vullneti sipëror për të ndryshuar diçka, nuk është
asnjëherë veprim absurd, edhe nëse nuk arrin të plotësohet si kryerje.
Mirëpo vështirë të pranojmë se ai e kryen këtë veprim edhe për të tjerët,
sepse sipas mitit, të cilin e solla në fillim, Sizifi është njeri plot vese që
dëmton të tjerët. Ai dënohet të mos kryejë në skëterrë atë punë që e kreu në
jetë, me anë të së cilës dëmtonte të tjerët. Edhe vdekjen, sipas kësaj logjike,
ai e mbërtheu vetëm për vetveten, që të kthehej përsëri në jetë, ku bartja e
gurit do të përfundonte me ndërtime muresh, ndarës të njerëzve, pengesë
qarkullimi të lirë, me qëllim përfitimi e plotësimi të dëshirave të mbrapshta
që i mbulonin shpirtin.
Dhe në librin "Fjalor i mitologjisë", me autor Todi Dhama (Shtëpia Botuese
"8 Nëntori", Tiranë, 1977), në faqen 221-222 Sizifi përshkruhet kështu: "Të
gjithë poetët e vjetër e tregojnë si vjedhës, gënjeshtar dhe dinak". Kurse
më tej vazhdon: "Shkaqet për të cilat qe dënuar Sizifi, Homeri nuk i
tregon, kurse autorë të mëvonshëm japin versione të ndryshme (Sizifi qe
dënuar kështu, sepse tregoi planet e perëndive, ose sepse grabiste
udhëtarët, ose se i tregoi Asopit se ku e kishte fshehur Zeusi vajzën që
kishte mbërthyer").
Po të gërmojmë edhe më në mitologjinë greke, do të vërejmë se ekziston
edhe një tjetër, që fare mirë mund të quhet "binjaku i Sizifit", i quajtur
Skiron. Ky, si edhe Sizifi, qëndronte në istmin (ngushticën) e Korintit Ai i
detyronte udhëtarët që t'i lanin këmbët, pastaj në shenjë falënderimi i hidhte
nga maja e një shkëmbi në det, që të shëndoshte breshkat me të cilat
ushqehej.
Nuk dimë cili nga të dy heronjtë mitologjikë është më i vjetri, por të dy janë
të ngarkuar me vese të ngjashme dhe të dy i kryejnë prapësitë në ngushticën
e Korintit, në Peloponez.
Po përse Kamy-së nuk i intereson të merret me thelbin, të thotë ose të
shpjegojë se janë veset ato që e çojnë Sizifin në Skëterrë? A do t'i
interesonte autorit të Absurdit të bënte të lumtur nga mundimet një njeri që
vuan të këqiat që ka kryer? Përse dëshiron ta paraqesë Sizifin si një
pararendës të largët të Krishtit, apo ta përqasë me proletariatin? Edhe
Krishti, si Sizifi, mban një peshë në çastin para vdekjes. Duhet ta çojë
97