Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

BASHKËSI / COMUNITATE
ARDIAN-CHRISTIAN KYÇYKU
Lulja dhe dora që e këput
(Mbi jetën dhe flijimin e Monsinjor Vladimir Gjikës)
Moto: “Vdekje dhe pluhur, bekojeni Zotin. Bekoje Zotin ti, vdekja ime, kalbja ime,
bekojeni Zotin! Gjëra që do të lindeni prej meje kur unë s’do të jem në këtë botë,
bekojeni Zotin! Heshtje rreth kujtimit tim, bekoje Zotin edhe ti… Shpirti im, që
s’duhet të vdesësh ndonjëherë, thirre përjetësinë tënde tashmë të filluar, tek bekon,
qysh nga ky çast, Zotin!”
Monsinjor Vladimir Gjika
Një pikë gjaku që mund të lëvizë mendësinë
Nuk dihet me saktësi, por mund të përfytyrohet se betimet që mbyllen me
“gjer në pikën e fundit të gjakut” i kanë rrënjët në një traditë bese që
nënkupton flijimin e pranuar me vetëdije të plotë dhe pa kurrfarë
keqardhjeje. Pa atë pikë të fundit të gjakut, as përbërja e gjakut nuk është e
qartë, as flijimi, as përkushtimi i atij që derdh gjakun. Një pikë e tillë ishte
padyshim prej gjaku shqiptar dhe u end për mbi 80 vjet në rrembat e njërit
prej mistikëve të mëdhenj të Evropës e më gjerë, vlastarit të familjes
princërore Gjika, – që pat mërguar nga jugu i Shqipërisë në Rumani gjatë
shekullit XIII, – meshtarit Vladimir Gjika, për veprimtarinë dhe jetën e të
cilit flitet heraherës dhe pakkush ia përmend prejardhjen.
Tek përpilon një listë të gjatë me anëtarët e familjes Gjika, eshtrat e të
cilëve prehen në Varrezën “Le Mée-sur-Seine” pranë Parisit, Jean-Yves
Conrad thekson se “mbi muranën e varreve gjendet emblema e familjes dhe
në të dy krahët e saj: dy gërma greke, që dëshmojnë prejardhjen shqiptare
të familjes Gjika”. Nuk është rasti i parë e as i vetmi kur prejardhja
shqiptare e dikujt mezi del në shesh, ndonëse kjo prejardhje mund të fshihet
aq sa ç’është në gjendje të fshehë një gërmë bojën me të cilën është shkruar.
Nga ana tjetër, gjatë jetës së tij të gjatë, të mundimshme e lartuese,
Monsinjori Vladimir Gjika nuk dihet të ketë lënë ndonjë dëshmi se ishte,
ose ndihej shqiptar. Por kjo ka ndodhur me mjaft shqiptarë që mishërojnë në
gjuhë e popuj të tjerë maja të genit njerëzor. Në rastin e Monsinjorit,
përkushtimi fetar tret në vete prejardhjen etnike dhe e njëson në heshtje e
frymëmarrje hyjnore me atë kontinent të padukshëm drite, të cilin të gjithë
271