Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

E kështu leximi i tekstit vazhdon deri sa krijohet plotësisht harku i shenjave
të shenjta deri ta poezia Zoti (Kur isha fëmijë s’e njoha Zotin/ Ai më njohu
si fëmijën e vetë) dhe te poezia ZHYMI, njëra ndër pozitë më të bukura në
gjithë librin poetik, kur përfundimisht (vallë përfundimisht!!):
Shtëpia bëhet lëndinë e shkretë
E mbetet shenjë një grusht zhym
Është e kotë të rikthehem apo të shkoj tutje, sepse zhymi është një gjetje e
saktë poetike për përmbyllje edhe për këtë cikël, edhe për leximin tim të
tekstit të S. Hamitit deri këtu. Dhe, veçanërisht, vjegëz e fortë për të kaluar
te cikli tjetër.
Dy ciklet paraprake, që përbëjnë një veçanti uniteti, kapituj të një abetareje
për fëmijë të rritur, siç do të shprehet autori, ishin të ndërtuar në bazën e një
alfabeti me sistem të shenjave të kolektivitetit, me diskurset historike,
biblike, heroike dhe në formën e spikatur letrare librin poetik si
kundërpeshë (por jo kundërvlerë) e albumit poetik, madje edhe deri tek
format e vargëzimit si soneti (Ura, Veremi), apo monokolonshe (si Jeta,
Rrota e Perdja, me polisemi e nivele të shumta semantike, poezi këto
antologjike për mendimin tim, me përmasa planetare, të cilat, këtu, të tërat
do t’i sillja me kënaqësi); trevargshin, (Qimet, një sarkazëm e pastër,) dhe
distikun, te poezia me topikë të theksuar Llapi, etj. Të gjitha këto në
drejtpërdrejtshmëri të ndërtimit e kultivimit të sistemit poetik të universit
letrar të S. Hamitit.
4. ILIRIA (diskursi personal dhe impersonal)
Iliria është tekst edhe i shenjave të kolektivitetit. Autori ka përdorur veç
diskurseve historik, biblik dhe heroik, edhe diskursin personal dhe diskursin
impersonal. Këtë mund ta zbërthejmë duke hyrë në tekste të poezisë dhe
nga brenda të bëhet leximi. Te poezia Koha, (një poemth në vete), që në
libër është vënë pas poezisë Perëndimi, veç diskursit historik (Iliria: Agroni,
Teuta), shihet diskursi personal i autorit, të rrëfyerit në veten e tretë:
Nisën të rrethojnë një pamje të votrës (Agroni e Teuta, ndërtojnë diçka,
shtëpi klan, mbretëri, pasuri, familje), Aty në tehun e shkumës së deteve/
Ishin të zënë piskë se villte stuhia (gjeografikisht në brigjet e deteve si kufij
dhe vijë zjarri me sulmuesit- historikisht romakët pushtues), Nga deti
adrian kuaj valësh e tmerri/ e në malet rodopeshë cinc cingërima (përsëri
cingërima që e zbërthyem më lart), përleshjet e pashmangshme e Në hark e
shigjetë njohën vetveten duke vazhduar deri Albani e Kryetrimi (këtu
Gjergji i nënkuptuar, ndërsa poezia Gjergji në ciklin e parë, si diskurs
historik dhe si topikë e përbashkët e shqiptarëve),
268