Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

Ndërsa në Stamboll s’është çudi që të ketë kaluar në çensurë botime me
vjershat e poetit kombëtar të Greqisë, Dhionisis Sollomosi. Poetët sigurisht
dinë të çmojnë poetët... Naimi, që e kishte greqishten si gjuhën e tij amtare
dhe e dinte në perfeksion, nuk ka si të mos jetë frymëzuar nga muzat greke.
Fakti që ai shkroi edhe në greqisht është dëshmia më e mirë për këtë... Sot,
nga lartësia e 150 vjetëve nga vdekja e Sollomosit dhe mbi 100 vjet nga
vdekja e Frashërit, ne jemi në gjendje të çmojmë më mirë si vlerat e tyre për
kombet respektive edhe mesazhet e tyre për miqësinë e paqen midis
popujve fqinjë e popujve në përgjithësi...
1. Hyrja për abc
MUSTAFË XHEMAILI
Të tjerat vijnë gjithmonë pas abc-së
Sabri Hamiti: ABC, botoi Rilindja, 1998
Është leht të thuash ABC. Po cila është kjo abc-ja dhe e kujt është ajo? E
shkollës, e jetës, e poezisë e amshueshmërisë? Si e ka realizuar poetikisht,
dhe cilat diskurse dhe forma i ka përdorur Hamiti, për të ndërtuar një ABC
poetike.
Në ABC tejshihet diskursi historik e forma letrare: libri poetik dhe uniteti i
tij.
Këtë unitet e ndihmon lidhja e brendshme mes cikleve të cilat përbëjnë
tërësinë e librit poetik duke filluar dhe kaluar nëpër Koha zero, ku gjenden
shenjat dhe regjistri poetik, me toposin, topikën dhe topologjinë; duke gjetur
dhe duke u futur në metaforën Lulet e egra, për të krijuar forcën e figurës,
pastaj për të kaluara te Iliria me diskursin historik, rizbuluar rishmi përmes
topikës por duke përdorur qart diskursin impersonal dhe personal.
2. KOHA ZERO (sistemi i shenjave)
Ta fillojmë leximin e tekstit sepse leximi i tij është thelbësor. Diskursi për
atdheun është i përdorur nga Hamiti me një mjeshtri artistike si rrallë në
poezinë shqipe. Leximin e mirëfilltë na e konkretizon alfabeti poetik i
Atdheut. 36 shkronjat përbëjnë edhe 36 poezi, që këtu na dalin si rrugë,
shtigje, por edhe krajata të njeriut nëpër rrugët e atdheut. Alfabeti për
fëmijët e rritur bëhet edukatë, moral, përjetësi. Në ABC figuracioni poetik
nuk del vetëm si një mjet për poetizimin e jetës, Mbi të gjitha, këtu na del
264