Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

tek ju. Ama nëse ju më vonë do të merreni dikur me këtë gjë, artistët dhe
poetët e vërtetë do t’i njihni në atë që ata kanë një shtysë të pafre për
pavarësi dhe reshtin menjëherë së punuari, nëse dikush përpiqet t’i detyrojë
ta bëjnë punën ndryshe nga ç’ua thotë thjesht ndërgjegjja e tyre. Ata nuk do
të jenë të bleshëm as për sheqerkat tuaja e as për detyra të larta dhe do të
pranonin më mirë të vriteshin sesa ta linin veten të keqpërdoren. Nga kjo do
të mund t’i njihni ata.
(1931)
359
Refuzim*
Më mirë të vritesh nga fashistët
se vetë të jesh fashist!
Më mirë të vritesh nga komunistët
se vetë të jesh komunist!
Ne nuk e kemi harruar luftën. Ne e dijmë,
si dehesh, kur prek daulle dhe timpan.
Ne jemi shurdhë, ne nuk na merr rryma,
kur ju joshni popullin me drogën e vjetër.
Ne nuk jemi as ushtarë as përmirësues bote,
ne nuk besojmë, se „përmes qenies sonë
bota duhet të shërohet“1[ii].
Ne jemi të varfër, ne jemi thyer,
ne nuk i besojmë më frazave të bukura
me të cilat në luftë fshikulluar dhe kalëruar -
Edhe tuajat, vëllezër të kuq, janë magji që çojnë në
luftë dhe gaz!
Edhe fyhrerët1[iii] tuaj janë gjeneralë,
komandojnë, ulërasin dhe organizojnë.
Ne ama, ne e urrejmë këtë,
ne nuk pijmë më raki të keqe,
ne nuk duam të humbim zemër e arsye,
as të marshojmë nën flamuj të kuq a të bardhë,
Më mirë duam të kalbemi të vetmuar si „ëndërronjës“
o të vdesim nën të përgjakurat duar tuaja vëllezërish
se të shijojmë çfarëdolloj lumturi partie e pushteti
e në emër të njerëzimit të shtiem mbi njerëzit tanë!
(1933)
*Si përgjigje mbi disa pyetje, se përse nuk vendosem në anën e komunistëve.
[i] Në libër gjendet dhe një draft për këtë letër drejtuar një komunisti, si dhe një