Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

joshur të shkruaj vargje në këtë gjuhë në të cilën, doradorës që ia zbuloj të
fshehtat, ia shijoj ëmbëlsinë dhe harmoninë. Është një gjuhë e gatuar për
poezinë, ngaqë, nëse në fillim duket e ashpër dhe barbare, si e strukur mes
mjekrave të njerëzve të këtushëm, ka një tingëllimë krejt tjetër kur e
shkruan… Jam gjithashtu i prirur t’i përkthej Gjeorgjiket 21 në getisht, sepse
kjo gjuhë është krijuar për të zbuluar magjitë e natyrës dhe fjalët e saj
rrokin shpeshherë jehonën e dukurive që përfaqësojnë. Këtu askush, ose
pothuajse askush nuk i kupton poemat e mia… Përderisa s’kam lexues,
ç’kuptim ka të shkruaj më? Por padyshim pa shkruar s’mund të rroj. Do të
vdes në ditën kur nuk do të mund të mbaj më në dorë stiletin 22 .
Por nuk mund të shkruhet në gjuhën e tjetërkujt pa ndërhyrjen e Dashurisë.
Edhe udhët e saj janë gjithaq të panjohura, sa edhe të mërgimit. Një
bashkëkohës dak i Ovidit, e lut poetin e madh perandorak ta ndihmojë. Dhe
pikërisht të shkruajë në emër të tij disa letra dashurie. Daku është i
përshkuar keqas nga shigjeta e Kupidonit dhe do të dëshironte t’i tregonte së
dashurës tepër të re se ndjenjat e tij të flakta nuk janë shndërruar në
informacione të akullta. Çështja është se e dashura e dakut nuk di latinisht.
Atëhere Ovidi i jep zemër: „Do t’i shkruajmë në getisht, Herimon!” dhe
bëhet kësisoj shkuesi (mblesi) i huaj dhe i padukshëm i një dashurie që
ndodh e shteret në dhé të huaj, mes dy njerëzish të lindur në gjuhë tjetër!
Ovidi përsiat pikërisht rreth mortjes para-vdekje, rreth fikjes së jetës brenda
njeriut para se ky të japë shpirt. Dashuria e të dyve bëhet në një farë mënyre
mjaft e panjollë, dashuri e të treve, një gjendje shpirtërore ku Ovidi është
zgjedhur të përmbushë detyrën e zëdhënësit të Shpirtit. Ai rifillon të jetojë,
domethënë pushon së vdekuri tash e mbrapa dhe e lëmon në heshtje gjuhën
e dytë. Kështu nisi të bjerë lart: nga poet i politeizmit, bëhet bir i paemër,
por i lumtur, i Perëndisë. Këtij Uni i përgjigjet një gjuhë tjetër, me
qarkullim të kufizuar, por me një fuqi vigane për të folur me Zotin. Ishpoeti
e nuhat se matrica e thelbësuar kodër-luginë-kodër e kësaj hapësire
prodhon në kohë qetësinë, mënçurinë, përsiatjen, ose, më saktë,
vetëzotërimin, çka do të thotë zotërim i botës.
Pamëshira e historisë shpeshherë tërheq mëshirën e Perëndisë
Vendimtar për fatin e mërgimtarit të madh është udhëtimi me varkë, një
dalje e thjeshtë për peshk 23 . Gjumi e zgjon në një tjetër udhëtim, në qëndër
të hemisferës së lëngët të detit, mes peshqsh me trajta, ngjyra e madhësi të
21 Vepra e poetit latin Virgjil apo në latinisht Publius Vergilius Maro (Mantova,
rreth vitit 70 para Krishtit -Brindisi, viti 19 para Krishtit), botuar në vitet 42-39 para
Krishtit.
22 Po aty, f. 20-21.
23 Po aty, f. 33-35.
23