Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

takuar skulptorin me famë, Odhise Paskalin, ku kishte bërë panotë e filmave
që shfaqeshin në Tiranë, midis të tjerëve edhe atë në të cilin rolin kryesor e
lozte aktorja më e famshme italiane e kohës, ajo me emrin Maria Denis, me
të cilën e njoftoi gazetari i njohur shqiptar i kohës ai me mbiemrin Shundi.
Nuk bëhej dot. pa Tiranën e kohës kur Kodra bëri edhe ilustrimin e
kopertinës se romanit të njohur, «Sikur t’isha djalë» të Haki Stërmidhit, ku
… mbolli kujtimet më të paharrueshme të fëmijërisë, djalërisë dhe të rinisë
së tij të hershme. Të asaj Tirane kur në vitin e afërt 1996, me rastin e 78
vjetorit të lindjes në Shqipëri, i jepet titulli «Nderi i Kombit» Në këtë
manifestim ishin të pranishëm dhe me prezencën e tyre e madhëronin këtë
akt solemn, dy shkrimtarë të mëdhenj, ndër më të shquarit e shekullit të
kaluar, Ismail Kadare, shqiptar, dhe Ernesto Sabato, argjentinas, me origjinë
shqiptare. Në këtë kronikë sigurisht se duhej të hynin pamje nga ambientet e
«pishave të Deçanit», ku Kodra, në vitet e shtatëdhjeta, kishte rastin që, në
gjirin e Kolonisë tradicionale verore të artistëve dhe të krijuesve shqiptarë,
në Deçan, t’i kalojë disa ditë bashkë me ta, për t’i njohur ata, më mirë e më
thellë. Nga kjo njohje e përafërt Kodra do të përfitojë që, një ditë, të flas me
kompetencë e të shkruaj me përkushtushmëri, mbi poezinë dhe artin e tyre.
përgjithësisht, në një ese të tij të thukët. Apo ndoshta duhej marrë edhe
imazhet e Prishtinës, ku Ibrahim Kodra, për herë të parë ekspozoi, në trojet
shqiptare, pas aq shumë e shumë vjetësh në ekzil. E kështu me radhë.
Ngjashëm me kasnisjen e kopertinës se romanit emblemë të letërsisë shqipe,
«Sikur t’isha djalë», gjë kjo që kishte ndodhur në Tiranën e djalërisë se tij të
hershme, gjatë qëndrimit në Prishtinë, Kodra kishte gjetur kohë, energji dhe
motiv, për një kasnisje tjetër. Kësaj radhe jo vetëm të kopertinës por edhe të
shumë faqeve të tjera (të brendshme) të një përmbledhje poezish për fëmijë,
«Përrallat e vatrës», të poetit të shquar kosovar, Qerim Ujkani.
(Sa) shumë dashuritë e maestros Kodra!
Sa i takon pjesës foljore të dokumentarit, ambiciet ishin shumë më të
mëdha. Synohej marrje dhe regjistrim i çdo fjale e mendimi të artistit.
Natyrisht, e në rend të parë, ato mbi artin. Mbi poezinë. Mbi letërsinë, mbi
filozofinë. Mbi filmin, teatrin, muzikën… Për t’i sistemuar sa më mirë e për
të marrë përgjigje sa më kuptimplota, sa më gjegjëse dhe sa më shkoqitëse
në këto pyetje vargmale, synohej që mjeshtri Kodra te vihet, midis
shkrepave të disa dashurive më të mëdha në jetën e tij. Pyetje, pra, shtruar
gjithnjë përmes dashurive. Nga dashuria ndaj femrës. Kësaj krijese
misterioze kur, e para zgjon, e trazon këtë ndjenjë të thellë e plotë lëngatë,
te njeriu. Aq më parë te artisti, kur, në të shumtën e rasteve, qëllon të ketë
shpirt bohemi. Dashuria e dytë e Kodrës, ndoshta edhe më e madhe se e
para, është piktura. Dihet. Dashuria ndaj muzikës. Kësaj pyetje apo
kapitulli, sigurisht se do t’i printe loja e Kodrës në kitarë apo, qoftë edhe në
441