Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

kohë, atje, krejt i palëvizshëm, pa bërë zë. Kur munda disi të lëviz, të
vrapoj, e më në fund të kuptoj, pashë me tmerr, ndërsa i ndiqja nga pas, se
ata sa ktheheshin tek qoshja, më humbisnin si ëndrra… Humbisnin, që të
rishfaqeshin në qoshen tjetër, nga ishin nisur të patundur në rrugën e tyre...
Nuk ekzistonte më asnjë dyshim. Një mashtrim i padëgjuar luhej në kurizin
tim. Kuptova se pa e ditur, kisha rënë viktimë e një kurthi të tmerrshëm… E
u ula në shesh dhe qava, qava hidhur.”
Poezia rilind nga pavdeksia e poetëve, sepse vdekja ka muzikën në mes,
është si pezmatimi i trurit, meningjiti, ashtu si në psikonalizën e
fantazmave.
“Shqiptarogreku i famshëm… Mrekullia e Elbasanit!” - i drejtohet poetit,
miku i tij Andreas Empirikos.
Një nga të afërmit i thotë poetit: Po më çudit: Nga ku deri ku je Arvanit dhe
Kostandinopolit?!
Mes buzëqeshjes duke picëruar sytë, ai i përgjigjet: Do që të thuash se jam
pakëz Kozmopolit?
Pas shumë vitesh bashkëbiseduesi e kujton këtë dialog dhe thotë: Nikua me
të gjithë kuptimin e fjalës atë nënkuptonte me krenari: Kosmopolit.
Poetin mund ta supozojmë me origjinë arvanitase. Nëse vëzhgojmë pemën
gjaneologjike të tij, gjejmë: Babai i Niko Engonopulos, Panajoti është me
orgjinë nga Hidhra i vendosur në Kostandinopol, që prej shekullit XVII-të. I
jati i të ëmës, Nikolla ishte nga Himara, i cili i flet për të bëmat e Gjergj
Kastriot-Skënderbeut. E jëma, Enerieta nga ishulli i Hidrës, bijë e
Penellopit, një nga të 14 vajzat e Dhimitër-Frederik Shmit, gjerman që
mbreti Othon e mori si kryemjeshtër për Kopështin e Mbretërisë. Enerieta, e
ëma e poetit, vajzërin e kaloi në lagjen poshtë Akropolit,që në atë kohë
popullohej nga banorët shqipëfolës, ndaj dhe e emëruan lagjia e Plakave,
Pllaka e sotme.
Nikos Engonopulos pasi mbaroi gjimnazin në Athinë, vazhdon liceun në
Paris. Në kujtimet e shkruara nga vet ai, shënon:
“Burimi im poetik ishte Haxhi Shereti, oborrtari i Ali Pashës. E zbulova
rastësisht në një nga bibliotekat e xhaxhait tim në Paris…
Kur e lexova mbeta pagojë. E kini lexuar? Është Alipashiada ku Haxhi-
Shereti e nis poemën e tij në këtë mënyrë:
Ëndrrat, shpirti më thërrasin, t’u rrëfej, t’u them ca fjalë
Ndaj ia nisa radhë të shkruaj për këdo që është gjallë
Mora letën edhe pendën, thellë dëshira më vëlon
Ah, kjo zemër më ka dhimbje, shpirti brënda më kullon…
388