Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

Pierre Mesnard 88 ka shkruar se është i lumtur ai historian i cili beson që di të
ndriçoj rrjedhat e periudhave ku secila prej tyre i përgjigjet një aspekti të
caktuar të civilizimit, derisa shpirti i secilës është i mishëruar me një varg
personash të shquar dhe me kryeveprat e tyre të cilat, bashkarisht paraqesin
të gjitha vlerat e epokës së tyre 89 . Ne mund të themi se duhet të jetë i lumtur
ai hulumtues i cili sadopak do të ndihmonte në ndriçimin e kontributit të
grave në muzikë gjatë periudhave më të hershme të historisë.
* * *
Prej shkrimeve autentike historike, pllakave të varreve, vazove të punuara
dhe gurëve të gdhendur nga Egjipti i vjetër e dimë se rreth vitit 2563 Iti ka
qenë këngëtare, Hekenu harfiste e Meyet-Nit e Hatshepsut artiste të këngës
që poashtu ka qenë edhe mbretëresha Nefretiti. Gjithashtu, Emrat Isis dhe
Nephthys, të cilat sigurisht kanë qenë këngëtare dhe valltare, janë të
përmendura në këto shkrime. Ato artiste të këngës kryesisht kanë jetuar jo
larg nga qyteti Tebe, mjedisit kulturor të Egjiptit të vjetër dhe qytetit të
ardhshëm kryesor të Nilit, qytetit që e ka adhuruar mbreti Akhenaten.
Asgjë nuk dihet për artisten e muzikës Sammuramat. Gjithashtu, mundemi
vetëm të supozojmë për izraeliten Deborah, e cila ka kënduar për famën e
Izraelit në një këngë të njohur, prej së cilës ka mbetur vetëm një pjesë, edhe
ajo, kuptohet, anonime, e për të cilën akademikët ende shkruajnë punime
shkencore.
Disa pjesë të poezive të Corinninos dhe Safos tregojnë mjaft për suksesin e
tyre si poete, por asgjë nuk flitet për muzikën e tyre edhe pse Corinna dhe
Safo kanë qenë artiste muzikante të jashtëzakonshme në mesin e
bashkëkohanikëve të tyre.
Po ashtu nuk ka gjurmë të Lais dhe Megalostratis, edhe pse të dyjat janë të
njohura për kontributin e tyre në muzikë. Nuk mund të vërtetohet se kjo
është për arsye se veprat e tyre janë shkatërruar qëlllimisht, për arsye se ato
kanë qenë femra sepse nuk ka gjurmë as të muzikës të zhvilluar nga
meshkujt në të njëjtën periudhë.
Në anën tjetër, është befasuese që aq shumë shkrimtarë grekë kanë
lavdëruar jo vetëm bukurinë fizike të hetereve të cilat janë marrë me muzikë
(bukurinë që ishte aq e rëndësishme në Greqinë antike) por edhe diturinë,
dhe famën e tyre. Ata dhe shumica e filozofëve didaktik kanë shkruar për
jetën e hetereve duke ngatërruar mitin me realitetin.
88 Pierre Mesnard, Existe-t-il une philosophie baroque, në : Actes de Journees
internationals d’etude du baroque de Montauban, Francë, 1965, f. 37.
89 Ives Bessiers dhe Petricia Niedzëiecki, Women in music, në: Women of Europe, -
Comission of the European Community, 1985.
299