Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

Çmimi i Lidhjes së Shkrimtarëve për poezinë më të mirë lirike në Festivalin
poetik “Lulet e Verës”, Çmimi special për poezinë – Tetovë, Maqedoni.
Arian Leka është edhe fitues i konkursit “Evropa, atdheu ynë i përbashkët”,
sidhe i Çmimit “Penda e Argjendtë” për vëllimin poetik “Strabizëm”.
Gjatë kësaj periudhe, Atdheut të secilit prej nesh dhe atdheve të përbashkët
u kanë ndodhur mjaft gjëra. Vendi i qetë ku s’ndodhte asgjë u dynd disa
herë nga veset e të vdekurve, duke nxjerrë në pah veset e të gjallëve. Shumë
të gjallë iu zunë vendin të vdekurve dhe anasjelltas. Një nga dramat e
mëdha shpërtheu në gjirin e shqipes, gjuhë e stërlashtë që u gjend befas në
qerthullin e betejave për ta rindërtuar, ripastruar, rishkruar, rilexuar,
ripunuar, ringjallur, rivrarë. Shqipja mes zhurmave dhe tingujve, mes
muzikës dhe grahmës së sharrave, mes harpave dhe gromësimave, mes
frymës së saj të kulluar dhe barbarizmave që hyjnë njëheresh me dorëheqjen
e shkallëzuar të njerëzve nga Shpirti i tyre dhe me triumfin e stomakut dhe
të xhepit ndaj idealeve dhe zemrës. Dhe, siç ndodh jo rrallë: kur njerëzit
ndahen nga atdheu i tyre, kur gdhihen ose bëhen mërgimtarë brenda tokës
së vet dhe shfryjnë larteposhtë, me mllef, me egërsi e pezm llahtarat e
atdheut, shkrimtarët mbeten bijtë e përbetuar të tij. Sepse shkrimtarët
mbrojnë një atdhe të paktën të dyfishtë. Hirnosja e patriotizmit të pastër,
zhvlerësimi i tij, ndodh njëheresh me zhvlerësimin dhe zbritjen nga froni të
Letërsisë, me ngadhnjimin e përkohshëm të grafomanisë dhe të “yjeve” që
janë lindur të fikur. Në këto kushte shkruajnë vetëm ata që s’rrojnë dot pa
letërsinë.
Kam mbetur vetëm, si gjuha, si flamuri, shprehet diku Arian Leka. I vetëm
si gjuha e sulmuar nga të gjitha anët dhe nga të gjithë ata që s’ngrihen dot
deri në lartësinë e saj, dhe si flamuri, ngjyrat e të cilit duken, ose janë,
gjithnjë e më të zbehta. Nuk është e lehtë të marrësh përsipër atdheun, sepse
kjo nuk është njëlloj si të marrësh mbi vete dheun e tij. Atdheu është
kufomë, / e vetmja kufomë që mban erë të mirë // Iliria e fjetur / Arbëria e
tretur…
Në fakt, nuk është fjala për Atdheun, por vetëm për Këtë atdhe, të cilit nuk i
hahen mollët, nuk i durohen pordhët dhe që dashurinë e pakët ua ndan
fëmijëve / si thërrime (vështrimi?) të rëna përtokë / në errësirë. Ky është një
atdhe i padashur për qënien e ndjeshme, për artistin, por nuk është i dashur
as për lexuesin, as për analfabetin, as për vrasësin, as për të vdekurit që ikën
me shpresën se gjërat do të marrin për mirë. Mirpo nuk është në natyrën e
poetit të gjykojë dhe të ndajë faje e ndëshkime. Poeti vajton – dhe ky lloj
vajtimi, shumë më tepër se dobësi, është lutje e dëgjuar nga Lart ende pa u
shprehur.
Çdo gjë që i ka ndodhur vendit tim / më ka ndodhur dhe mua. Ky varg
mjafton për të njohur përkushtimin e qënies poetike, që dashuron atdheun sa
më tepër njësohet me të, sa më tepër mban të njëjtën erë me të. Të nevojitet
një strabizëm gati hyjnor që të pastrosh, të përkryesh dhe të njësoh dy
417