Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

“Ngjyra është muzikë”
Bisedë me piktorin ENTON PANARITI
Boston SHBA
Revista Haemus: I dashur Enton Panariti. Mund të thuhet se në rastin tënd
dhe të krijimtarisë sate gjenden hollësi dhe thelbe nga fati i shumë krijuesve
shqiptarë me banim jashtë trojeve. U largove nga Shqipëria në fund të
mijëvjetshit të shkuar, në një kohë kur ikja nuk shihej më si pafuqi për të
ndenjur, por as si një shpëtim i sigurtë. Si e sheh sot atë periudhë? Çfarë
ndryshoi në jetën tënde dhe a do të kishe vijuar të krijoje njëlloj edhe po të
mos kishe njohur mërgimin?
Enton Panariti: Periudhën në fjalë jemi mësuar ta quajmë tranzicion. Për
fat të keq, pas dy dekadash, një pjesë prej nesh është e bindur se do të zgjatë
edhe 30 vjet të tjerë. Mes këtij tranzicioni unë pata fatin të largohem në
drejtimin e duhur, në kohën e duhur. E konsideroj krijimin si pjesë të
përditshme të jetës sime. Krijimtaria ime u dendësua njëheresh me
mbarimin e Akademisë së Arteve dhe u rrit cilësisht ndërmjet viteve ’97 dhe
’99. Gjatë kësaj kohe, hapa një ekspozitë vetjake dhe përfaqësova
Shqipërinë në Bienalen e të Rinjve të Evropës në Romë.
Revista Haemus: Do të ishte me vend të flisje sado përmbledhtas për
familjen nga rrjedh, për fatin e të parëve të tu, të prindërve dhe të
shkollimit. Si duket Tirana e viteve ’70-’80 nga sytë e tu? A rigjehet ajo, ose
copëza të saj, në tablotë që ti vetë i ndjen si më të arriturat?
Enton Panariti: Vitet ’80 janë të rëndësishme për shqiptarët në përgjithësi
dhe për rininë e asaj kohe në veçanti. Është shkruar shumë rreth këtyre
viteve në Evropë dhe analizat janë shtjelluar kryesisht mbi detaje politike,
shoqërore, artistike e kulturore, por jo aq sa duhet në lidhje me Shqipërinë.
A del kjo në punët e mia? Nuk e di. Por jam i sigurt që gjurmët e asaj kohe
gjenden brenda meje.
Revista Haemus: Të ka ndihmuar hapësira e quajtur atdhe që të
përshtatesh më lehtë me hapësirën e premtuar, apo malli ka qënë një vuajtje
nga ato që më fort të përshtatin duke të mbajtur ngujuar brenda një bote
shenjash të paprekura? Të ka shkuar ndonjëherë ndërmend kthimi pasi u
binde se i ke zhvendosur rrënjët në Amerikë?
452