Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

të mëvonshme a, siç e ka thënë autori, brenda mitit të sistemit poetik të tij,
“Lasgushi krijoi një mit të ri, mitin e përjetshëm të gruas dhe të dashurisë
për të”; çka për gjendjen shoqërore të vendit tonë, në kohën kur shkruante,
“Lasgushi u vu në rolin e pionierit, . . . e drejtoi atdheun në rrugën e gjatë e
të mundimshme të emancipimit e të prosperitetit”, të një mendësie
qytetëruese dhe të çlirimit shpirtëror.
Në kapitullin e fundit “Jashtë dhe brenda shtëpisë së yjeve të Lasgushit”,
autori na ka dhënë mitin e jetës dhe, më tej, mitin e përjetësisë së tij; ai ka
treguar se me qëndrimin e tij dinjitoz gjatë dekadave të diktaturës, poeti i ka
dhënë popullit të vet mësimin tejet fisnik të kundërvënies ndaj saj.
“Martirizimi i tij – shkruan autori – është një mit në vetvete…Ai ka një
armë vdekjeprurëse: mitin e heshtjes së tij”.
Në “The Myth of Lasgush”, termi “mit” është përdorur nga autori në disa
shtresa kuptimore. Përveç kuptimit kryesor, d. m. th. “rrugës tek shtëpia e
poetit”, termi është përdorur dhe për vetë jetën e poetit, siç e çekëm në
paragrafin pararendës. Në një rast tjetër është thënë: “Poeti krijoi një mit të
ri: mitin e gruas dhe të dashurisë së saj”, etj.
I rrëmbyeR nga lënda poetike që shqyrton, i mrekulluar nga miti lasgushian,
stili i Kapuranit në parashtrimin e ideve, situatave poetike, interpretimin e
strukturave tekstore, gjuhës dhe elemnteve tjera të poezisë lasgushiane,
karakterizohet jo vetëm nga thellësia e mendimit, mprehtësia, por edhe nga
hijeshia; stili i autorit është edhe ai poetik dhe i ekzaltuar, shpesh mjaft i
sofistikuar.
Referncat teorike lidhen me emra autoritetesh të njohura boterisht në fushën
e filozofisë, estetikës, gjuhësisë, kritikës letrare, poezisë si: Roland Barthes,
Ferdinand De Saussure, Jacques Derrida, Martin Heidegger, Terence
Hawks, Jacques Lacan, F. O. Mathiessen, Pablo Neruda, Friedrich
Nietzsche. Ndërsa për trajtimin me konkretësi të mitit, autori ka vlerësuar
Eqrem Çabejn dhe Ismail Kadarenë.
Studiuesi i parë i poezisë së Poradecit, Çabej, në v. 1929 e ka cilësuar
Lasgushin si poet “të cilin Shqipëria do t’ia falë njëherë botës”. Me
monografinë “The Myth of Lasgush” të dr. Kapuranit, është bërë hapi i parë
shumë i rëndësishëm drejt jetësimit të mendimit profetik të studiuesit tonë
të madh. Vlerën studimit ia shton përkthimi nga ana e autorit i njëzet e pesë
poezive të poetit, në të cilat autori ka bërë përpjekje për ta ruajtur jo vetëm
idenë, por edhe mekanizmat teknike të poezive.
297