Revista Haemus nr. 30-32 - Libraria pentru toti

Athenaeus numron gati 3000 hetere, të cilat janë marrë me muzikë dhe kanë
jetuar në Korinth. Ndoshta shifra është tepruar, por jep të dhëna të përafërta
për numrin e hetereve, prej të cilave gati të gjitha kanë qenë artiste
këngëtare që kanë jetuar në dy qytetet më të mëdha, Athinë e Korinth.
Të gjithë artistët këngëtarë është dashur që të arrijnë shumë dituri dhe të
ushtrojnë pandërpre. Grekët kanë bërë muzikë tërë ditën. Ata kanë bërë
muzikë për zotërat dhe trimat-heronjtë e tyre, muzikë për dashurinë dhe
bukurinë si dhe himne që lavdëronin fitoren. Me qenë hetere ka qenë
ndoshta vetëm një prej mënyrave të vetme që gratë me prejardhje të varfër,
ose edhe robëreshat, të bëjnë atë që më së shumti kanë dëshiruar- të merren
me muzikë.
Në periudhën klasike njihen edhe një lloj tjetër i artisteve këngëtare dhe
vallëtareve që shoqëronin njerëzit gjatë udhëtimeve të tyre. Ato kanë qenë
të ngjashme me këngëtaret bashkëkohore të orkestrit, sepse janë marrë për
ahengje e manifestime të ndryshme, ose kanë bërë muzikë nëpër salonet e
atëherëshme. Dy instrumente, të cilat femrat i kanë dashur më së shumti,
kanë qenë lyra dhe aulosi. Fjala bashkëkohore “flautë” rrjedhë prej
përkthimit të fjalës greke “aulos”, edhe pse aulos në të vërtetë ishte një lloj i
obosë.
Ekziston edhe një e dhënë që tregon se aulosi ishte nga instrumentet e
preferuara për femrat. Në pllakën përbri të ashtuquajturit trekëmbësh i
Ludovisit, është një figurë e cila tregon lindjen e Afroditës. Aty është
paraqitur vajza lakuriq e cila rri ulur me këmbë të kryquara dhe luan në
aulos të dyfisht. Të gjitha këto shembuj nga periudha klasike tregojnë për
rolin dhe domethënien e hetereve të cilat kanë qenë artiste të muzikës.
Ekzistojnë dëshmi të shkruara se në shekullin e IV nuk ka pasur mjaft
instrumentaliste as këngëtare që të plotësojnë kërkesat e publikut. Kështu që
këngëtareve iu është rritur çmimi i shërbimeve. Lidhur me këtë Robert
Flaceliere 90 jep të dhëna se astinomët (shefat e policisë) kanë qenë të
detyruar që të kujdesen që artistet këngëtare të mos marrin shumë më të
madhe se që lejohet me maksimumin që e lejon ligji, dy drahm për një natë.
Nëse ka pasur kërkesa të shumta për të njejtën këngëtare, atëherë është bërë
tërheqja e shortit për shërbimet e saj.
Historinë e vërtetë të muzikës e ka shkruar në periudhën e Hadrijanëve,
Denus of Halicarnassus i Riu, dhe është përbërë prej 56 librash. Botimi i
shkurtuar i Rufusos në pesë libra të kësaj vepre, i ka shërbyer Plutarkut
(Pseudo-Plutarku) si bazë për veprën e tij “De Musica” përpjekje e parë që
të shkruhet historia serioze e muzikës. Mirëpo, edhe në veprën “De Musica”
protagonistët mitologjik paraqiten krah për krah me personat e vërtetë.
90 http://en.wikipedia.org/wiki/Robert_Flaceli%C3%A8re
300