Codeerhandboek ICD-9-CM 2011 / 2012 - Ministerie van Sociale ...

Diagnosecode 428.0 “Congestive heart failure, unspecified” (Congestief hartfalen, niet-gespecificeerd) is
hiervoor de gepaste code; deze omvat zowel linker- als rechterhartfalen; codes 428.0 en 428.1 kunnen
bijgevolg nooit gelijktijdig in de registratie voorkomen!
Rechterhartfalen kan primair optreden. Geïsoleerd rechterhartfalen als gevolg van pulmonale
aandoeningen wordt gecodeerd als cor pulmonale (cf. § 1.3.4).
In zeldzame gevallen is er geïsoleerd rechterhartfalen ten gevolge van een cardiale aandoening
(rechterhartinfarct, ernstige pulmonalis- of mitralisklepstenose, primaire tricuspidalisklepinsufficiëntie,
…). ICD-9-CM voorziet voor dit laatste echter geen specifieke code en wordt daarom onder 428.0
“Congestive heart failure, unspecified” (Congestief hartfalen, niet-gespecificeerd) geclassificeerd.
1.3.1.2. FYSIOLOGISCHE INDELING
Uit fysiologisch oogpunt onderscheidt men twee vormen van hartfalen:
systolisch hartfalen treedt op wanneer de hartcontractiliteit afneemt: 428.2x “Systolic heart
failure” (Systolisch hartfalen)
diastolisch hartfalen treedt op bij onvoldoende relaxatie van het hart tussen twee contracties,
met een onvoldoende vulling van de hartkamers als gevolg: 428.3x “Diastolic heart failure”
(Diastolisch hartfalen)
Combinatie van beiden is mogelijk: 428.4x “Combined systolic and diastolic heart failure” (Systolisch en
diastolisch hartfalen).Het vijfde cijfer geeft telkens de mogelijkheid om mee te geven of het om acuut,
chronisch, acuut en chronisch of ongespecificeerd hartfalen gaat.
1.3.1.3. BASISCODERING: CATEGORIE 428
Voor de codering van hartfalen gebruiken wij minstens altijd de code 428.0 of 428.1.
Indien de fysiologische classificatie gepreciseerd wordt in het medisch dossier, moeten codes 428.2x,
428.3x of 428.4x toegevoegd worden als bijkomende specificatie. Deze codes laten tevens toe het
acuut of chronisch karakter van het hartfalen weer te geven. Ze worden echter nooit als
hoofddiagnose gebruikt daar 428.0 of 428.1 steeds eerst aanwezig moet zijn.
Voorbeeld 7 17:
De ontslagbrief vermeldt de diagnose van linker chronisch systolisch hartfalen. De medische registratie
luidt:
1. 428.1 “Left heart failure” (Linkerhartfalen)
2. 428.22 “Systolic heart failure, chronic” (Systolisch hartfalen, chronisch)
Ongespecificeerd hartfalen (428.9 “Heart failure, unspecified” (Niet-gespecificeerd hartfalen)) is een te
vermijden vage code. Code 428.1 “Left heart failure” (Linkerhartfalen) of 428.0 “Congestive heart failure,
unspecified” (Congestief hartfalen niet-gespecificeerd) geniet de voorkeur, al dan niet in combinatie met
een code uit subcategorieën 428.2 tot 428.4 (zie hoger).
Voorbeeld 7 18 illustreert een dergelijke te vermijden vage codering in geval van onvoldoende
nauwkeurige medische informatie:
Voorbeeld 7 18:
In een ontslagbrief treft men enkel de term “chronisch systolisch hartfalen” aan bij een patiënte
opgenomen omwille van toegenomen desoriëntatie in het kader van Alzheimerdementie.
Wij noteren dan:
1. 331.0 “Alzheimer's disease” (Ziekte van Alzheimer)
2. 428.9 “Heart failure, unspecified” (Niet-gespecificeerd hartfalen)
3. 428.22 “Systolic heart failure, chronic” (Systolisch hartfalen, chronisch)
maar het is hier, zoals gezegd, aangewezen om contact op te nemen met de clinicus om het type
hartfalen na te vragen.
1.3.2. Gecompenseerd en gedecompenseerd hartfalen
Bij de start van het proces van hartfalen, zal het hart in eerste instantie compensatoire mechanismen
ontwikkelen zoals cardiale hypertrofie, toegenomen bloeddruk, uitzetting van de ventrikels of een
toegenomen contractiekracht. Men spreekt dan van gecompenseerd hartfalen omdat de hartfunctie nog
bijna normaal in stand gehouden wordt.
Wanneer deze mechanismen echter niet langer volstaan, gaat de hartfunctie fors achteruit: dit is het
stadium van gedecompenseerd hartfalen.
Handboek ICD-9-CM Codering
2011/2012 officiële versie
173