Codeerhandboek ICD-9-CM 2011 / 2012 - Ministerie van Sociale ...

8. De cystostomietechnieken
Wanneer, in geval van een urineretentie, de urethrasonde niet meer kan passeren, dan maakt men gebruik
van een cystostomie, te weten, het rechtstreeks in de uitgezette blaas plaatsen van een suprapubische
sonde. Hiertoe bestaan er twee types technieken :
• Percutane cystostomie, code 57.17 : het gaat hier om een fijne drain (of sonde) die via een trocart
doorheen de abdominale wand en doorheen de blaaswand ingebracht wordt, en gewoonlijk aan de
huid vastgehecht. Deze sonde is gewoonlijk tijdelijk, in afwachting van de definitieve desobstructie.
• Andere suprapubische cystostomie, code 57.18 : het gaat hier om een chirurgische ingreep met incisie
van de huid, dissectie van de onderliggende lagen en incisie van de blaaswand. Een tamelijk
dikke sonde met een mechanisme van autofixatie door een opzetting aan het uiteinde (bijvoorbeeld
de sonde van Pezzer of van Malecot) wordt daarna geplaatst en de verschillende lagen, de huid
inbegrepen, worden gehecht. Een dergelijke sonde kan zeer lang ter plaatse blijven en kan zelfs
vervangen worden indien nodig.
9. Verwijdering urinaire lithiasis
De behandeling van urinaire lithiasis door middel van een chirurgische ingreep is uitzonderlijk geworden.
Men onderscheidt actueel de volgende technieken:
- extracorporale lithotripsie, code 98.5x “Extracorporeal shockwave lithotripsy (ESWL)” (Extracorporale
lithotripsie door schokgolven) ; een techniek waarbij de stenen worden verbrijzeld door schokgolven
en de “deeltjes” of het “gruis” worden verwijderd via natuurlijke weg
- in bepaalde (uitzonderlijke) gevallen is voor de nieren een percutane nefrolithotomie aangewezen
met fragmentatie (ultrasone trillingen) en dan extractie, code 55.04 “Percutaneous nephrostomy with
fragmentation” (Percutane nefrostomie met fragmentatie) of zonder voorafgaande fragmentatie,
code 55.03 “Percutaneous nephrostomy without fragmentation” (Percutane nefrostomie zonder
fragmentatie)
- voor sommige stenen in de ureters of het nierbekken die niet aangepakt kunnen worden via ESWL,
gebruikt men de transuretrale lithotripsie met code 56.0 “Transurethral removal of obstruction from
ureter and renal pelvis” (Transurethrale wegname van obstructie van de ureter en het nierbekken).
10. Urinaire obstructie
In 2009 werden nieuwe codes gecreëerd met als doel een onderscheid te kunnen maken tussen een
niet-gespecificeerde en een gespecificeerde urinaire obstructie.
Code 599.69 wordt derhalve gebruikt om aan te duiden dat een patiënt een urinaire obstructie heeft op
basis van een onderliggende aandoening. Codeer indien mogelijk eerst de onderliggende aan-doening.
- niet-gespecificeerde urinaire obstructie: 599.60 (nieuw)
- hyperplasie prostaat + obstructie: code 600.x1 + 599.69
- urethrale strictuur + obstructie: 598.8 + 599.69 (nieuw)
Urinaire obstructie is meestal veroorzaakt door fibrose op basis van chronische urineweginfecties of
beschadiging, nefrolithiasis, urethrale strictuur, tumor, maligne of benigne prostaathyperplasie. De
symptomen variëren volgens het type van obstructie maar zijn een verminderde urinelozing, incontinentie
en pijn in de flank of in de rug. Een onbehandelde urinaire obstructie kan leiden tot renaal falen. Urinaire
catheterisatie, ureterale stent, nefrostomie, operatieve verwijdering van stenen en prostaatchirurgie
zijn de voornaamste behandelingen.
11. Prostaatziektes
Benigne prostaathyperplasie is een veel voorkomende ziekte, waarvan de incidentie toeneemt met de
leeftijd (50 % tot 60 % van de mannen boven 60 jaar). Dit wil niet noodzakelijk zeggen dat ze allemaal
een duidelijke urinaire symptomatologie vertonen. De klinische diagnose wordt gesteld op basis van een
geobjectiveerde symptomatologie (pollakisurie, initiële dysurie) die kan evolueren naar urineretentie
door een obstructie van de urethra. In de classificatie van prostaathyperplasie laat het 5 e cijfer toe
rekening te houden met de urinaire obstructie.
Handboek ICD-9-CM Codering
2011/2012 officiële versie
277