Codeerhandboek ICD-9-CM 2011 / 2012 - Ministerie van Sociale ...

Wat niet mag, is de twee aandoeningen die samen horen, apart beschrijven: 466.0 “Acute bronchitis”
(Acute bronchitis) en 491.20 “Obstructive chronic bronchitis, without exacerbation” (Obstructieve chronische
bronchitis zonder verergering) moeten dus steeds gecombineerd worden tot 491.22 “Obstructive
chronic bronchitis, with acute bronchitis” (Obstructieve chronische bronchitis met acute bronchitis). Maar
omgekeerd is het ook niet zo dat indien er een combinatiecode aanwezig is deze steeds dient gebruikt
te worden. Een patiënt die opgenomen wordt met een acuut cerebraal infarct omwille van een trombose
en die ook een gekende bilaterale stenose van de a. carotis heeft, wordt gecodeerd met 434.01 “Cerebral
thrombosis with cerebral infarction” (Cerebrale trombose met infarct van hersenen) als
hoofddiagnose en 433.30 “Multiple and bilateral occlusion and stenosis of precerebral arteries without
mention of cerebral infarction" (Multipele en bilaterale afsluiting en stenose van precerebrale arterie,
zonder vermelding van infarct van de hersenen) als nevendiagnose.
Een ander voorbeeld is hypertensie en nierfalen. Acuut nierfalen kan onafhankelijk zijn van hypertensie,
en kan al dan niet het gevolg zijn van een progressieve nierziekte. Maar indien een patiënt met hypertensie
(401.1) een chronische nierziekte (585.x) heeft, wordt er van uitgegaan dat er steeds een oorzakelijk
verband is, tenzij anders vermeld in het medisch dossier. Als dus niet expliciet vermeld is in het
medisch dossier dat de chronische nierziekte niet te wijten is aan de hypertensie, moet de combinatiecode
403.xy gebruikt worden. Bij acuut nierfalen wordt er echter niet automatisch vanuit gegaan dat dit
gelinkt is aan een hypertensie.
5. Ken meerdere codes toe indien vereist
Multipel coderen is het gebruik van meer dan 1 code om een volledige beschrijving te geven van een
complexe diagnostische of procedurele uitspraak. Een complexe uitspraak omvat woorden zoals
“vergezeld van”, “ten gevolge van”, “incidenteel aan”, “secundair aan”, of gelijkaardige terminologie. De
codeerster dient geleid te worden door de aanwijzingen in de systematische lijst om een bijkomende
code of codes die meer specifiek zijn te gebruiken. Als er geen combinatiecode beschikbaar is, dienen
de multipele codes geregistreerd te worden die nodig zijn om de aandoening volledig te beschrijven, of
er een indicatie in de systematische lijst staat of niet.
5.1. Verplicht gebruik van meerdere codes
De term “duale classificatie” is de beschrijvende term die wordt gebruikt om de verplichte toekenning
van twee codes om informatie te verstrekken omtrent zowel de manifestatie als de geassocieerde
onderliggende ziekte te beschrijven.
Het verplicht gebruik van meerdere codes wordt in de alfabetische index aangeduid door een tweede
code in vierkante haakjes. De eerste code identificeert de onderliggende aandoening en de tweede beschrijft
de manifestatie. Beide codes dienen geregistreerd te worden, en dit in de daarnet aangegeven
volgorde.
In de systematische lijst is de noodzaak van twee codes aangegeven door de aanwezigheid van een
“Use additional code” (Gebruik bijkomende code) opmerking bij de code voor de onderliggende
aandoening, en een “Code first underlying condition” (Codeer eerst onderliggende aandoening)
opmerking bij de manifestatiecode. In het ICD-9-CM handboek is de manifestatiecode weergegeven in
‘italic’. Manifestatiecodes kunnen geen hoofddiagnose zijn en de code voor de onderliggende
aandoening dient altijd eerst vermeld te worden (er zijn uitzonderingen op deze regel, deze worden later
nog besproken). Een code in vierkante haakjes in de alfabetische lijst of index kan gebruikt worden als
een nevendiagnose bij de code voor de specifieke aandoening of procedure die als dusdanig werd
aangeduid.
Voorbeelden F 3 :
• Diabetische (insuline-dependente) polyneuropathie : 250.61 “Diabetes mellitus with neurologic
manifestations, type 1 (juvenile type), not stated as uncontrolled” (Diabetes mellitus met neurologische
afwijkingen, type 1, (juveniele vorm), niet gespecificeerd als instabiel) + 357.2 “Polyneuropathy
in diabetes” (Polyneuropathie bij diabetes)
• Arthropathy, Behçet’s : 136.1 “Behçet’s syndrome” + 711.21 “Arthropathy in Behçet’s syndrome,
shoulder region” (Artropathie bij het syndroom van Behçet, schouderstreek)
5.2. Mogelijks meerdere codes
De zinsnede “Code, if applicable, any causal conditions first” wijst erop dat meerdere codes enkel toegewezen
dienen te worden als de oorzakelijke aandoening als aanwezig werd gedocumenteerd.
Handboek ICD-9-CM Codering
2011/2012 officiële versie
34