Kompletný zborník vo formáte PDF - Jazykovedný ústav Ľudovíta ...

9/1 vruå v må - `O pisteÚwn e„j m
9/3 xotåxu pr∕imati vruüw∕i vo må - oá ½mellon lamb£nein oƒ piste-
Úont e„j aÙtÒn
9/6 vruå v må awe umre[t] Ωivß bude[t] - `O pisteÚwn eˆj m
9/9 vruåi v må ima[t] Ωizn´ vçnuü - Ð pisteÚwn e„j m, œcei zwhn
a„ènion
- pięciokrotnie w formie osobowej:
9/10 vruite v ba* i v må vruite - pisteÚete e„j tÕn QeÕn, kaˆ e„j m
pisteÚete
8/10 vrova avraa[m] bu* - Kaˆ p…steusen 'Abra¦m
8/24 da vrue[m] vo imå sn*a ego - pisteÚwmen t ÑnÒmati to G…o
aÙto
9/13 v nüΩe i vrue[m] - e„j ¿n kaˆ pisteÚomen
Czterokrotnie wystąpił w tekście przymiotnik vr´nß , gr. pistoj, będący
strukturą denominalną, utworzoną od rdzenia abstrakcyjnego o temacie żeńskim
na - a- sufiksem -´nß. 11 Przymiotnik vr´nß znany jest wszystkim zabytkom
staro-cerkiewno-słowiańskim:
7/6 dla Ωe vrna su[t] - tj p…stewj stin
7/13 si su[t] dla vrna - t¦ œrga tj p…stewj
7/17 Σçi moi na vrnoi zemli - oƒ Ñfqalmo… mou empˆ toÝj pistoÝj tj gj
9/4 kto ubo e[s] vrn¥i rabß - t…j ¥ra stˆn Ð pistÕj doloj kaˆ
frÒnimoj
Jeden raz wystąpił w tekście rzeczownik vr´nikß , w greckim oryginale
również w tej lokalizacji występuje rzeczownik pistÒj ‘wierny, zaufany, godny
zaufania, wiarygodny; zdolny do wierzenia, mający wiarę, przepełniony
wiarą, wierzący, ufający’ :
6/19 svr‚en¥i vrnikß kamen´ xrama bΩ*∕a est´ - `O tšleioj pistÕj l…qoj
nao
Rzeczownik ten jest odnotowany w „Slovníku jazyka staroslověnskeho”
Kurza, Mareša i Hauptovej, ale jako źródło podaje się tylko Fragmenty Fryzyjskie.
Wymienia go „Lexicon paleoslovenico-graeco-latinum” Miklosicha 12 .
Nadzieja należy do najmniej rozumianych pojęć chrześcijańskich. Wynika
to z faktu, że to typowo chrześcijańskie pojęcie, bardzo często wiąże się z jego
znaczeniami pozareligijnymi, wyrażającymi podstawowe dążenia ludzkie, np.
nadzieją jako wiarą w powodzenie, pomyślność osobistą, czy społeczną, prowadzącą
do tworzenia utopijnych systemów społecznych.
Teologia średniowieczna ujmuje nadzieję tak jak inne cnoty, czyli w odniesieniu
do jej przedmiotu. O ile przedmiotem wiary jest poznanie Boga, to
11
M. Brodowska-Honowska, Słowotwórstwo przymiotnika w języku staro-cerkiewno-
-słowiańskim, Kraków-Wrocław-Warszawa 1960, s. 13 – 175.
12
F. Miklosich, Lexicon paleoslovenico-graeco-latinum emandatum auctum, Vindobobae
1862-1865, s. 122.
545