PRACA DOKTORSKA

wspomniano w rozdziale poprzednim. Kapitalizm, zdaniem tego teoretyka, potrzebowałpaństwa opiekuńczego, by to ograniczało jego autodestrukcyjne zapędy. Potrzebuje gojego zdaniem i dziś, choć w zmodyfikowanej formie, bo dostosowanej dozglobalizowanego i opartego na wiedzy i kwalifikacjach społeczeństwa. Państwo to byłoswoistym łącznikiem między kapitalizmem, kierującym się logiką pieniądza, a demokracjąi sprawiedliwością, w której dominuje zasada „jeden człowiek, jeden głos”. 203 Jest onoodpowiedzią na pytanie dotyczące kontrowersji zachodzącej między sprawiedliwością aefektywnością, jest swoistym złotym środkiem między tymi dwoma wymogami. Pytanieto nie powinno jednak przestać być zadawanym, by udzielane każdorazowo odpowiedzidostosowane były do zmieniającego się świata i nowych wyzwań, przed jakimi stajespołeczeństwo.Dyskusja wokół państwa opiekuńczego i jego przyszłości jest w gruncie rzeczyodzwierciedleniem starej już debaty dotyczącej naczelnego paradygmatu w ekonomii, awięc z jednej strony założeń ekonomii klasycznej, czy neoklasycznej, z drugiej zaśekonomii keynesowskiej 204 , która dała teoretyczne podstawy do wykształcenia się państwaopiekuńczego, które poddawane jest dziś gruntownej krytyce.Zanim podjęta zostanie problematyka genezy, obecnej sytuacji i perspektywpaństwa opiekuńczego, konieczne jest dokonanie pewnych wyjaśnień terminologicznych.Jak wskazywano na początku niniejszego wstępu, pojęcie państwa opiekuńczego nie jestprecyzyjne, ani nawet neutralne. Posiada ono wręcz zabarwienie pejoratywne, którechcieli nadać tej formie państwa jego zdecydowani przeciwnicy. Państwo opiekuńcze niejest bowiem bezpośrednim i precyzyjnym tłumaczeniem angielskiego welfare state, lecz zpewnością zbliża się do francuskiego Etat-providence. Charakterystyka znaczeniowapolskiego pojęcia państwa opiekuńczego winna być przeto poprzedzona przedstawieniemjego europejskiego rodowodu językowego, gdyż państwa zachodnie wypracowały sobie203 Patrz: Thurow L. C, Przyszłość kapitalizmu: jak dzisiejsze siły ekonomiczne kształtują świat jutra,Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław, 1999, str. 10, 317, 322-327.204 Domańska E., Wokół interwencji państwa w gospodarkę: Keynes, Friedman, Laffer, Kennedy, Reagan iinni, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1992, str. 16.107