PRACA DOKTORSKA

ezygnacji z własnych planów życiowych, na rzecz dobra ogółu. Przyjęcie takich zasadsprawiedliwości oznacza w gruncie rzeczy traktowanie ludzi, jako środków, a nie celu wsobie oraz wiąże się niewątpliwie z uszczerbkiem na ich godności. Rawls pisze więc: „ takdochodzimy do niespodziewanej konkluzji, że jeśli uśredniona zasada użyteczności jestetyką pojedynczej racjonalnej osoby (wolnej od awersji do ryzyka), próbującejzmaksymalizować swe własne perspektywy, to doktryna klasyczna jest etyką doskonałychaltruistów. Cóż za niespodziewane przeciwstawienie! (...) Błędem doktrynyutylitarystycznej jest to, że bierze bezosobowość za bezstronność.” 100Argumentem, który może przemawiać na niekorzyść podejścia utylitarystycznego,jest przypisywanie ludziom w sytuacji pierwotnej altruizmu i demofilii. Problemaltruizmu został już wyjaśniony wyżej, dlatego omówiona zostanie wyłącznie demofilia.Rawls pisze wyraźnie, iż należy rozróżniać zjawisko miłości do ludzi od sprawiedliwości.Piszący te słowa jest przekonany również, że należy dokonać innego rozróżnienia, tj.demofilii od demokracji, w ramach której zasady sprawiedliwości mają być realizowane.Demokracja polega na rządach większości, co oznacza, że ludzie są bezpośredniozaangażowani i sami określają drogę, jaką ma pójść społeczeństwo. Demofilia tymczasemjak pisze Sartori w swej książce pt. „Inna demokracja”, może oznaczać rządy w interesiewiększości, które już wielokrotnie w historii używane były jako usprawiedliwienietyranii. Interesy człowieka, tylko wtedy mogą być zabezpieczone, gdy on sam mamożliwość ich obrony. Istnieje zatem przepaść między demofilią a demokracją, a tymsamym i sprawiedliwością, jednak „różnica ta nie na tym polega, iżbyśmy w każdym ztych przypadków powodowali się innymi zasadami, jako że oba obejmują pragnieniesprawiedliwości. Tyle, że pierwszy z nich charakteryzuje większe nasilenie tegopragnienia, jak również gotowość do spełnienia wszelkich, obok wynikających zesprawiedliwości, obowiązków naturalnych, a nawet do wykraczania poza ich wymogi.Miłość do rodzaju ludzkiego obejmuje coś więcej niż poczucie sprawiedliwości, i wodróżnieniu od niego skłania do aktów ponadnormatywnych.” 101100 Tamże, str. 259-261.101 Tamże, str. 263.55