PRACA DOKTORSKA

generalnie odrzucają idee związane z neoliberalizmem, stąd pewna nieufność względempojęcia Etat-providence, posiadającego taki właśnie rodowód. Wieviorka stwierdził, że„pojęcie Etat-providence nie jest pojęciem we Francji zbyt często używanym i chyba niedo końca adekwatnym do francuskiej rzeczywistości. To, co funkcjonuje we Francji,trzeba by prawdopodobnie określić inaczej. Francja posiada z jednej strony instytucje,które określiłbym mianem republikańskich, a więc tych, które pełnią funkcje gdzie indziejbędące prerogatywami państw opiekuńczych. Z drugiej strony występuje we Francjisystem niezbyt zresztą silny, kolektywnego, bo opartego na parytecie partnerówspołecznych, zarządzania tymi instytucjami. I to z tego też powodu Francja nie jesttypowym modelem państwa opiekuńczego, jakiego sztandarowe przykłady możemyznaleźć chociażby w Skandynawii. Francja posiada natomiast określony system instytucjirepublikańskich zarządzany w sposób proporcjonalny przez partnerów społecznych,mający na celu rozwiązywanie określonych problemów społecznych. I to właśnie w latach80-tych owe instytucje republikańskie, będące ucieleśnieniem spełnionych obietnicrepubliki, tj. równości, wolności i braterstwa, zaczęły przeżywać swój kryzys. (...) Ma tooczywiście swoje silne odbicie w dyskusjach i debatach społecznych. Wszyscy zdają sobiedoskonale sprawę z konieczności przeprowadzenia reformy państwa i przywrócenia sensuopartemu na kolektywnym zarządzaniu systemowi bezpieczeństwa socjalnego.” 1006Podobnego zdania jest Pierre Meyer, ekonomista, który wskazywał na raczejpejoratywne znaczenie pojęcia Etat-providence, które nie najlepiej przyjęło się wświadomości zbiorowej Francuzów. Twierdzi on, iż „jest ono wytworem prawicy, a więctych, którzy występują przeciwko niemu. Dlatego trudno powiedzieć, aby ktokolwiekbronił państwa opiekuńczego, gdyż obecnie dokonujemy raczej jego demontażu. Pojęciepaństwa opiekuńczego powstało w czasach, gdy gospodarka dotknięta została przezpierwsze szoki naftowe. Nie przypominam sobie również, aby posługiwano się we Francjipojęciem państwa opiekuńczego, zanim nie pojawił się w tym kraju problem bezrobocia.Problem ten zaś nawiedził Francje mniej więcej wraz z drugim szokiem naftowym, tj. w1974 roku. Początkowo uważano, że jest to sytuacja przejściowa, która szybko minie.1006 Fragment wywiadu z Michel’em Wieviorka, profesorem socjologii na paryskiej Sorbonie – październik2004 rok.546