PRACA DOKTORSKA

ROZDZIAŁ 3SPRAWIEDLIWOŚĆ SPOŁECZNA A EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA – WZAJEMNARELACJA POJĘĆ.W rozdziale tym nastąpi powrót do problematyki, o której sporo zostało jużpowiedziane we wstępie do tej części rozprawy, gdzie ukazano swoiste zderzenie dwóchświatów, a mianowicie świata ekonomii i żyjącego w nim homo oeconomicus, ze światemsocjologii i właściwym mu homo sociologicus. Metafora, jaką się tu posłużono w pełnioddaj dzisiejszą sytuację, gdyż po długim dość okresie, kiedy oba wymogi, „dwie twarzejednej osoby” wzajemnie się uzupełniały, tworząc pełną jej fotografię, można obecnieodnieść wrażenie, że współcześnie ponownie zaczynają się one rozchodzić, a naszespołeczeństwo zapada na schizofrenię, miotając się między swymi dwoma obliczami, przyczym zdecydowanie jedno, to właściwe dla homo oeconomicus, zdaje się opanowywaćzdezintegrowaną osobowość współczesnego człowieka. Rozdział ten nie ma na celurozwiązania problemu współistnienia wymogów sprawiedliwości i efektywności, a jedynieukazanie współczesnej złożoności tego problemu oraz konsekwencji, jakie może przynieśćnierozważny wybór jednego tylko kierunku.1.3.1 Sprawiedliwość a efektywność – nowy stary dylemat.Ekonomia w swym wydaniu klasycznym zajmowała się problematyką podziałubogactwa. Sytuacja ta uległa zmianie wraz z nadejściem nurtu neoklasycznego, któryprzeniósł zainteresowania tej dyscypliny na problemy związane z alokacją rzadkich dóbr.To ortodoksyjne podejście w ekonomii kładzie zasadniczy akcent na wymianę i rynek,które stwarzają warunki, w jakich przypada funkcjonować jednostce. Nic więc dziwnego,że analiza ekonomiczna skupia się wyłącznie na ocenie efektywności, która dotyczy wgłównej mierze środków, a nie celów, gdyż te ostatnie nie znajdują się w kręguzainteresowań ekonomistów. Pytanie o podział bogactwa, a co za tym idzie, o podział69