PRACA DOKTORSKA

kapitału społecznego poprzez rozwój edukacji w kontekście społeczeństwa wiedzy, zaśjego głównym narzędziem winna być aktywna polityka społeczna, promująca ludzkąaktywność i mobilność na współczesnym nieustannie zmieniającym się rynku pracy.Reformy „welfare state” mogą wreszcie wymagać, w związku z sytuacją demograficzną,wydłużenia okresu aktywności zawodowej człowieka oraz silniejszego nacisku napartnerstwo publiczno-prywatne w realizacji społecznych funkcji państwa i dostarczaniudóbr publicznych. Aby przeprowadzane reformy mogły w sposób trwały wpłynąć napoprawę kondycji „welfare state”, konieczne jest zainspirowanie w tym zakresieogólnoeuropejskiej debaty, która przybliży państwa europejskie do budowyzharmonizowanego europejskiego modelu społecznego. Z uwagi na podnoszoną jużwielokrotnie specyfikę francuskiego społeczeństwa, polegającą między innymi naniezwykłych zdolnościach mobilizacyjnych, można się spodziewać, że proces reform Etatprovidencebędzie stopniowy i długotrwały, gdyż wymagać będzie oswojenia francuskiejopinii publicznej z wprowadzanymi zmianami.Podejmując próbę syntezy zawartości niniejszego rozdziału można stwierdzić, iżwiększość ekspertów społecznych zaobserwowała nasilenie się we Francji debatyspołecznej dotyczącej problematyki niniejszej rozprawy w okresie od 1989 do 2004 roku.Nasilenie to każdorazowo związane było z intensyfikacją problemów Etat-providence,bądź też stanowiło następstwo prób przeprowadzania jego reformy, zmierzającej doograniczenia jego zakresu, które wywoływały społeczną mobilizację i polityczny paraliż.Inercja francuskiego „welfare state” może po części wynikać z właściwego temuspołeczeństwu, przynajmniej na poziomie społecznych wyobrażeń i politycznegodyskursu, przywiązania do solidarności utożsamianej ze sprawiedliwością iegalitaryzmem oraz mitu wyjątkowości sytuacji Francji. Jednocześnie eksperci społecznizwrócili uwagę, że w praktyce życia społecznego, w związku pogarszającą się sytuacjąspołeczno-ekonomiczną francuskiego społeczeństwa, zachodzi w nim równoleglezjawisko pragmatyzacji postaw w postaci wzrostu akceptacji dla określonych nierówności604