PRACA DOKTORSKA

przekonanie o możliwości pogodzenia wymogu efektywności ekonomicznej isprawiedliwości społecznej. Ci zaś nawet, którzy możliwość współczesnego pogodzeniaobu wymogów oceniali jako niezwykle trudną, byli przekonani o konieczności ciągłegoposzukiwania sposobów na harmonijną ich koegzystencję. Poziom świadomościfrancuskiej opinii publicznej w zakresie kontrowersji zachodzącej między efektywnością asprawiedliwością wydaje się być niewielki. Poziom efektywności nie przedstawia siębowiem w jej oczach jako priorytet, czy istotny wskaźnik jakościowego funkcjonowaniaspołeczeństwa, dlatego w francuskim społeczeństwie nie znajduje legitymizacji postawagłosząca konieczność dokonywania poświęceń względem sprawiedliwości celempodniesienia ekonomicznej efektywności systemu społecznego. Wśród ekspertówspołecznych dominowało przekonanie, iż wzrost gospodarczy nie jest celem samym wsobie, ale przede wszystkim środkiem służącym poprawie ludzkiej egzystencji. Nieoznacza to wszak bagatelizowania znaczenia funkcjonowania gospodarki. Eksperciwskazywali na nierozłączność i wzajemną współzależność efektywności i sprawiedliwości,których tylko równomierny postęp jest w stanie zapewnić społeczną równowagę. Wieluspośród respondentów było zdania, iż współcześnie mamy właśnie do czynienia zzachwianiem takiej równowagi. Pośród przyczyn takiej sytuacji wymieniano przedwszystkim następstwa ekonomicznej globalizacji, w tym tzw. dumping socjalny, kresfunkcjonowania keynesowskiej teorii ekonomicznej, czy wreszcie przyjęcie wewspółczesnym społeczeństwie krótkoterminowej perspektywy oglądu i ocenyrzeczywistości, w ramach której relacja sprawiedliwości i efektywności jawi się jakooczywista sprzeczność. Wszystko to nie przeczy jednak obecnej we francuskimspołeczeństwie wierze w możliwość przywrócenia systemowi równowagi i powtórnegopogodzenia efektywności ekonomicznej i sprawiedliwości społecznej. Zastąpieniepriorytetu sprawiedliwości priorytetem efektywności wydaje się być całkowicie sprzecznez kulturowymi i mentalnymi fundamentami francuskiego społeczeństwa, a przez to stajesię całkowicie nierealne.590