PRACA DOKTORSKA

w zakresie zależności między aktualnymi społecznymi bolączkami odzwierciedlanymi wpostaci specyficznych „słów kluczy”, na które w danym momencie społeczeństwo jestszczególnie wyczulone, a sposobem prowadzenia dyskursu politycznego szczególnie wokresie kampanii wyborczych, można stwierdzić, że centralny problem braku poczuciabezpieczeństwa (l’insécurité) został najefektywniej w toku kampanii prezydenckiej w2002 roku „zagospodarowany” w programie wyborczym francuskiej skrajnej prawicy, coprzełożyło się na jej bezprecedensowy wynik wyborczy. Sukces Le Pen’a byłprawdopodobnie związany z tym, że w przeciwieństwie do pozostałych kandydatów nietylko stawiał diagnozę co do spadku poczucia społecznego bezpieczeństwa w zakresieprzestępczości, agresji, czy przyszłości Sécurité Sociale, ale także przedkładał konkretnepropozycje zmian, a co ważniejsze wskazywał „winnych” ponoszących odpowiedzialnośćza aktualne problemy Francji, którymi jego zdaniem byli żyjący we Francji obcokrajowcy.Program wyborczy Le Pen’a skonstruowany został tak, by w sposób najpełniejszyodpowiadał społecznym lękom i oczekiwaniom. Sam Le Pen określał siebie jako„człowieka z ludu, który zawsze będzie po stronie cierpiących, ponieważ sam doznałzimna, głodu i biedy”. Mówiąc zaś o swojej orientacji politycznej stwierdził: „z punktuwidzenia społecznego jestem lewicowy, gospodarczo jestem prawicowy, a dodatkowo jaknigdy dotąd czuję się związany z narodem francuskim”. 902 Ostatni element jego deklaracjimiał w tym zakresie ogromne znaczenie, gdyż wyrażał narodowy charakter jegopropozycji wyborczych. Le Pen proponował bowiem ograniczenie nielegalnej imigracji, anawet comiesięczne kontrole osób przebywających we Francji na wizach turystycznych.Kolejna propozycja dotyczyła zaostrzenia warunków przyznawania francuskiegoobywatelstwa, z możliwością jego odebrania w sytuacji popełnienia przez daną osobęniektórych przestępstw, w tym aktów terroryzmu. 903 Niektórzy komentatorzy mówiliwręcz o apartheidzie à la française, w związku z planami uzdrowienia Sécurité Socialepoprzez wprowadzenie ograniczeń w dostępie do francuskiego systemu bezpieczeństwasocjalnego dla żyjących we Francji obcokrajowców, dla których planowano stworzenie902 Chombeau C., Comment le président du Front national a poli son image et profité du thème del'insécurité, Le Monde, 23 kwiecień 2002, str. 3.903 Herzberg N., Le parti d'extrême droite entend combattre l'immigration régulière et instaurer un strictdroit du sang, Le Monde, 29 kwiecień 2002, str. 4.507