PRACA DOKTORSKA

Rzeczywistość okazała się jednak odmienna. Dlatego wraz z utrzymywaniem się kryzysuna początku lat 80-tych, co zbiegło się z resztą z powrotem lewicy do władzy, można byłozacząć obserwować intensyfikację debaty społecznej na temat problemów państwaopiekuńczego i finansowania zabezpieczeń społecznych.” 1007Mówiąc o zawartości pojęciowej omawianej społecznej debaty warto przytoczyćopinię Pierre’a Strobel’a. Stwierdził on, że „pod koniec lat 80-tych 1008 doszło do zmiany wpodejściu ekspertów, polityków i ekonomistów do pojmowania przyczyn występowaniaokreślonych problemów społecznych. Oto zaczęto bowiem odchodzić od przywiązywaniatak wielkiej wagi do kolektywnych przyczyn tych zjawisk, a zaczęto się zwracać wkierunku przyczyn o charakterze indywidualnym. Za koncentracją na przyczynachindywidualnych kryje się oczywiście twierdzenie, zgodnie z którym to jednostka decydujeo swoim losie, jak również o tym, czy podjąć pracę, czy pozostać nieaktywną. Podglądy tezaczęły przedostawać się do prasy, choć na początku zmiana nastąpiła przede wszystkimna poziomie ekspertów. Tak więc w latach 90-tych zaczyna stopniowo przeważać nowyparadygmat tłumaczenia zjawisk społecznych, odnoszący się do pojęcia zniechęcania idemotywowania do pracy w związku z przyznawaniem nadmiernych świadczeń wramach pomocy socjalnej. Pojawiło się więc pojęcie „aktywizacji”, odzwierciedlające nowepodejście i zdobywające coraz szersze uznanie wśród ekspertów i polityków.” 1009Byli też i tacy eksperci społeczni, którzy uważali, że we Francji nie występowałaprawdziwa debata społeczna, jaka miała miejsce w tym zakresie na przykład w WielkiejBrytanii. Przyczyny tego zjawiska dopatrywali się oni w tym, iż problem określanymianem „kryzysu państwa opiekuńczego” stanowił i stanowi we Francji temat tabu,zarówno po prawej, jak i po lewej stronie sceny politycznej. Pogląd taki prezentujeChristian Cabal, który stwierdził, że debata, jaka miała miejsce w angielskimspołeczeństwie, pozwoliła na przeprowadzenie głębokich reform tamtejszego „welfarestate”, polegających na ograniczeniu wydatków socjalnych i przesunięciu w ten sposóbznacznego kapitału na inwestycje. Francuzi są natomiast niezwykle silnie przyzwyczajeni1007 Cytat z wypowiedzi francuskiego ekonomisty Pierre’a Meyer’a – październik 2004 rok.1008 Znacząca data to rok 1989, kiedy wprowadzono we Francji RMI.1009 Fragment wywiadu z Pierre’em Strobel’em, dyrektorem Ośrodka Badań, Studiów, Ewaluacji i Statystykprzy francuskim rządzie – październik 2004 rok.547