PRACA DOKTORSKA

nie mogli znaleźć pracy. Początkowo była to podejrzliwość, czy aby ludzie ci nie znajdująpracy, gdyż im na tym nie zależy, czy się nie starają. Dopiero utrzymujący się stanmasowego bezrobocia i postępujące ubożenie części społeczeństwa doprowadziły dopojawienia się na powrót postaw solidarnościowych, w wyniku których doszło dowprowadzenia mechanizmów zapobiegania biedy, w postaci chociażby RMI (Revenuminimal d’insertion). W ciągu kilku lat liczba tzw. „eremistów” wzrosła kilkakrotnie,badania zaś wykazały 1025 , że są to osoby, które niedawno opuściły mechanizm pomocy dlabezrobotnych. 1026Na wpływ koniunktury na „społeczne przedstawienia” sprawiedliwości społecznejzwrócił również uwagę Stroble. Wyjaśnił to zjawisko za pomocą bardzo trafnegoporównania, stwierdzając, że „jeżeli mamy do czynienia ze społeczeństwem w sytuacjistagnacji (...) mogą w nim występować silne nierówności społeczne, ale na tylezhierarchizowane i ustrukturyzowane, że będą uchodziły za całkowicie naturalne i przezto niemal niewidoczne, ale jeżeli mamy do czynienia ze społeczeństwem, które nabieragospodarczego rozpędu, możemy wówczas zaobserwować zjawisko zbliżone do ulicznegokorka. Wszyscy stoimy w korku i jesteśmy zablokowani, po czym nagle samochody nalewym pasie zaczynają ruszać, co wzbudza w nas nadzieję, że i nasz pas wkrótce ruszy. Wtej sytuacji nie dostrzegamy, jak silne nierówności to wywołuje, gdyż przyćmiewa jenadzieja, że i my wkrótce ruszymy. Albo też i odwrotnie, stajemy się bowiem znaczniebardziej podejrzliwi i oczekujący kontroli wobec tych, którzy nie ruszają i pozostają namiejscu, którzy nie szukają pracy, pozostają na bezrobociu i np. pobierają RMI. Z takąsytuacją mieliśmy nie dawno do czynienia. W związku z postępem wzrostu gospodarczegow podobny sposób reagowali Francuzi, którzy nie rozumieli, dlaczego mimo tego, że oniruszyli do pracy, pewni ludzie wciąż nic nie robią, aby zmienić swoją sytuację.” 1027Podsumowując opinie Strobel’a można powiedzieć, że Francuzi są bardzo solidarni i nie1025 W realizacji owych badań brał udział udzielający wywiadu Claud Sardais.1026 Poglądy prezentowane podczas wywiadu przez Claude’a Sardais, byłego lidera związkowego CFDT(Confédération Française du Travail), zaś obecnie prezesa Stowarzyszenia Francja-Polska dla Europy –październik 2004 rok.1027 Fragment wywiadu z Pierre’em Strobel’em, dyrektorem Ośrodka Badań, Studiów, Ewaluacji i Statystykprzy francuskim rządzie – październik 2004 rok.555