PRACA DOKTORSKA

wszystkiemu zaradzić. Sondaże przeprowadzane po tym wystąpieniu pokazywały, żestwierdzenie premiera zostało bardzo źle odebrane w społeczeństwie, które chcezachować wiarę w to, że państwo jest w stanie rozwiązać każdy problem.” 1053 W tymsamym kierunku zmierzają poglądy Guillemard, która stwierdziła, że „francuskiespołeczeństwo jest bardzo przywiązane do państwa, które zajmuje się jego zdrowiem,emeryturami itd. oraz, które winno rozwiązywać wszystkie jego problemy. Sondażewykazują, że francuskie społeczeństwo w dużym stopniu wyzbywa się odpowiedzialnościw zakresie pomocy społecznej, którą następnie deleguje na państwo. Państwo postrzeganejest jako główny gwarant bezpieczeństwa socjalnego obywateli, opiekun, który w oczachspołeczeństwa coraz gorzej zresztą wywiązuje się ze swojej roli.” 1054Znacząca rola państwa w francuskim społeczeństwie ma niewątpliwie związek zwartościami republikańskimi, ale jak wykazuje Meyer paradoksalnie związana jest onarównież z tradycjami monarchistycznymi. Stwierdził on, że „państwo we Francji topodstawa, trzon całego społeczeństwa i narodu. Zaskakujące jest to, że francuskie państwoposiadające tak silne tradycje republikańskie, jest jednocześnie silnie zmonarchizowane.Wynika to prawdopodobnie stąd, że spoczywa ono na narodzie, który stworzył król 1055 .Ukazało się ostatnio sporo publikacji na temat funkcjonowania państwa francuskiego,które dowodzą, że w swym działaniu państwo francuskie zachowało wiele struktur ocharakterze monarchicznym. To tak, jak gdybyśmy pozbawili wyłącznie króla głowy,pozostawiając cały system nienaruszony. Wystarczy spojrzeć na pozycję francuskiegoprezydenta. Oczywiście, że znajdziemy obecnie we Francji ludzi, którzy będą uważali, żepaństwo jest zbyt szerokie i że należałoby je zredukować, ale w większości przypadkówjestem przekonany, że Francuzi w swej świadomości są bardzo do niego przywiązani i1053 Fragment wywiadu z Eric’kiem Le Boucher, dziennikarzem dziennika „Le Monde” specjalizującym się wtematyce ekonomicznej – październik 2004 rok.1054 Fragment wywiadu z Anne-Marie Guillemard, profesor na Uniwersytecie Paryskim, autorką książek zzakresu problematyki welfare-state – październik 2004 rok.1055 Można w tym miejscu nawiązać do słynnych słów Ludwika XIV, który miął powiedzieć L’Etat c’est Moi(Państwo to Ja), pamiętając o specyficznej definicji narodu, jaką posługują się Francuzi, a więcwoluntarystycznej wspólnoty politycznej wytworzonej na bazie państwa. Stąd pochodzi francuski zlepekpojęciowy Etat-nation, który wskazuje na bliskość francuskiego pojęcia państwa i narodu. Patrz również:Verrière J., Genèse de la nation française, Flammarion, Paryż, 2000.567